Başka Bir Birleşmiş Milletler Mümkün

Sivil toplum BMyi dönüştürme planları yapıyor. Amaç, Halkların Birleşmiş Milletlerini oluşturmak. İlk öneriler: Sivil toplumun BM sürecine katılması; Güvenlik Konseyinin denetim altına alınması; ulusal güvenliğin yerine insan güvenliğinin geçmesi.

Porto alegre

Sosyal Forum'da hararetle ele alınan konulardan biri de, vazgeçilmez olduğu kabul edilen Birleşmiş Milletler'in (BM) devletlerin değil, halkların uluslararası kurumu olmak yolunda nasıl dönüştürülebileceğiydi.

UNESCO'nun eski genel direktörü Federico Mayor'a göre, "Mevcut BM sistemine muhalif olmak yalnızca mümkün değil, aynı zamanda etik bir zorunluluk." UNESCO'dan emekli olan Mayor, şimdi Barselona merkezli bir sivil toplum örgütleri ağı olan Ubuntu'nun başında. Örgütün düzenlediği, Nobel ödüllü Jose Saramago ve Adolfo Perez Esquiel'in, eski Portekiz başbakanı Antonio Guterres'in katıldığı BM'nin dönüştürülmesiyle ilgili toplantıda, İtalyan Tavola della Pace (Barış Masası) örgütüyle Sosyalist Enternasyonal de birer bildiri sundu.

"İnsan Güvenliği"

Tavola Della Pace'nin "BM mi, ABD mi? Hangisini tercih edersiniz?" başlıklı bildirisi "Başka bir BM mümkün... Halkların katılımıyla" diyor.

25 sivil toplum ağıyla ve 50 uluslararası örgütle bağları bulunan İtalyan sivil toplum örgütü, "Tek taraflılığın ve denetimsiz kalmış neoliberal küreselleşmecilerin saldırısı altında, zayıflayan ve bir kenara itilen Birleşmiş Milletler'in geri gidişini önlemek" niyetinde. Bunun için, içinde bulunduğu ağa üye olan örgütleri, "yoksulluğa, savaşa ve tek taraflılığa karşı, adalet, barış ve demokrasiden yana bir dizi küresel eyleme" çağırıyor. Eylemler için seçilen tarih, 10 Eylül 2005. Bu tarih, beş yıl önce kabul edilen BM Milenyum Gelişme Hedefleri' ne dair ilerleme değerlendirmesinin yapılacağı BM oturumunun bir gün öncesine denk geliyor.

Tavola della Pace'nin mevcut kampanyası, "BM, daha demokratik, temsile dayalı ve hesap verebilir bir hale getirilmeli" diyor. "Reform süreciyse, sivil toplum örgütleri, yerel yönetimler ve parlamentolar gibi kilit oyuncuların aktif katılımını içermeli."

Kampanyanın öne çıkardığı kavramlardan biri de ulusal güvenliğin, askeri güvenliğin karşısına "insan güvenliği"ni koymak. Bunun için BM İnsan Güvenliği ve Gelişme Konseyi gibi bir yapının oluşturulmasını, aynı zamanda BM dışı kurumların - IMF, Dünya Bankası, Dünya Ticaret Örgütü - yeni BM sistemine dahil edilmesini öneriyor.

Tavola Della Pace, BM Genel Meclisi'nin de değişmesini öneriyor: "Genel Meclis, güçlendirilerek ve demokratik bir yapıya kavuşturularak BM'nin merkezine yerleşmeli."

Eski UNESCO yöneticisi Federico Mayor da, sivil toplum örgütlerinin Genel Meclis'te aktif rol oynayabileceğini, hatta üye olabileceğini düşünüyor.

"Güvenlik Konseyi değişmeli"

Küresel Kurumların Reformu örgütünün yürüttüğü bir başka kampanya da, 11 üyesi olmasına karşın yalnızca 5 üyesinin veto hakkına sahip olduğu BM Güvenlik Konseyi'nin BM Genel Meclisi'nin denetimi altına alınmasını öneriyor.

Sosyalist Enternasyonal'in yürüttüğü "Yeni Bir Küresel Gündem İçin BM'yi Değiştirmek" kampanyası, bunun da ötesine geçip daimi üyelerin veto hakkının ellerinden alınmasını öneriyor.

Kampanyanın bir başka önerisi de, Güvenlik Konseyi tarafından oluşturulacak yeni bir "Barış Komisyonu". Aynı zamanda, barış ve güvenlikten sorumlu yeni bir Genel Sekreter Yardımcısı'nın tanımlanması da öneriliyor.

Sosyalist Enternasyonal de, sivil toplum örgütlerinin BM sürecine aktif olarak katılmasından yana. Bunun için getirilen öneriler arasında, sivil toplum örgütü temsilcilerinin katılımıyla her yıl toplanacak ve BM Genel Meclisi'nde temsil hakkı bulunacak bir Sivil Toplum Forumu var.

Bütün bu önerileri, Tavola della Pace'nin şu sözleri gayet iyi özetliyor aslında: "Bizim istediğimiz BM, Halkların BM'si, silahlı egemen devletlerinki değil." (TK/BB)