Gelir İdaresi Başkanlığınca hazırlanan “Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Tebliğ ile, 1 Ocak 2026’dan itibaren basit usulden gerçek usule geçecek mükelleflerin fatura, perakende satış fişi gibi belgeleri temin etme yöntemi yeniden düzenlendi.
Daha önce alınan Cumhurbaşkanı Kararı ile nüfusu 30 binin üzerinde olan ilçelerde ve büyükşehir belediyesi bulunan illerde belirli alanlarda faaliyet gösteren mükelleflerin 1 Ocak 2026’dan itibaren gerçek usulde vergilendirileceği hükme bağlanmıştı.
Buna göre 30 büyükşehir statüsündeki illerde şu faaliyetleri yürüten ve şu anda basit usule tabi olanlar, 2026’dan itibaren gerçek usule geçecek:
·Emtia imalatı ve alım-satımı yapanlar
·İnşaat işleriyle uğraşanlar
·Motorlu taşıt bakım ve onarım hizmeti sunanlar
·Lokanta ve benzeri hizmet işletmeleri
·Eğlence ve istirahat yerleri
·Şehir içi yolcu taşımacılığı yapanlar
Bakanlık, geçiş sürecine ilişkin sahadan gelen geri bildirimleri dikkate aldı, mükelleflerin uyum maliyetlerini azaltmak için yeni tebliğ düzenlemesini hayata geçirdi.
Belgeleri nereden alacaklar?
Hâlihazırda:
·Basit usule tabi mükellefler, düzenlemek zorunda oldukları fatura ve perakende satış fişi gibi belgeleri bağlı bulundukları oda ve birliklerden,
·Gerçek usulde vergilendirilen mükellefler ise Hazine ve Maliye Bakanlığı veya defterdarlıklarla anlaşmalı matbaalardan temin ediyor.
Elektronik belge düzenlenmesi gereken durumlarda ise Gelir İdaresi Başkanlığı’nın e-Belge portalı ücretsiz olarak kullanılabiliyor.
Yeni tebliğ ile, kazançları basit usulde tespit edilirken Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca gerçek usule geçecek mükelleflere, düzenlemek zorunda oldukları belgeleri yine bağlı bulundukları oda ve birliklerden alabilme imkânı tanındı.
Buna göre, bugün basit usulde olan ve 1 Ocak 2026’dan sonra gerçek usulde vergilendirilecek mükellefler:
·İşletme hesabı esasına göre defter tuttukları süre boyunca fatura ve fiş gibi belgeleri oda veya birliklerden temin edebilecek,
·Ellerinde bulunan eski basit usul belgelerini ise 2 Şubat 2026’ya kadar iptal ettirmekle yükümlü olacak.
Böylece bu mükellefler, alışık oldukları kanallardan belge temin etmeye devam ederek geçiş sürecini daha düşük maliyetle atlatabilecek.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki bütçe görüşmelerinde, basit usulden gerçek usule geçecek mükelleflerin maliyetlerini azaltmaya yönelik düzenlemeler üzerinde çalıştıklarını daha önce dile getirmişti.
Basit usulden gerçek usule geçiş ne demek?
Basit usul, çok küçük ölçekli esnaf ve işletmeler için uygulanan, defter tutma ve belge düzenleme yükümlülükleri daha hafif, vergilemesi görece daha sade bir sistemdir.
Gerçek usulde ise:
o Daha ayrıntılı defter tutulur (işletme hesabı / bilanço),
o Fatura ve diğer belgeler daha sıkı kurallara göre düzenlenir,
o Beyannameler düzenli aralıklarla verilir,
o Denetim ve takip daha ayrıntılıdır.
Basit usulden gerçek usule geçiş, kısaca şunu ifade eder:
Bir esnaf ya da küçük işletme artık “küçük mükellef” sayılmayıp, daha büyük işletmelerle aynı vergi sistemine alınır; daha fazla belge düzenler, daha detaylı defter tutar ve vergi idaresine karşı yükümlülükleri artar. Bu tebliğ de tam olarak bu geçiş sürecinde, o işletmelerin fatura ve fişlerini nereden, nasıl temin edeceğini düzenliyor.
(EMK)
