Basın Konseyi: Baskılar Hız Kesmedi
Basın Konseyi'ne göre, özellikle mahkumiyet kararları, yayın toplatmalar, gazetecilere yönelik baskılar ve saldırılar yoğun biçimde bu aya damgasını vurdu.
Konsey, bir süredir durmuş gibi görünen işten çıkarmaların yeniden başladığını, RTÜK'ün televizyon ve radyolara yayın durdurma cezaları vermeyi sürdürdüğünü açıkladı.
Yasalardaki değişikliklerin henüz uygulamaya yansımadığını bildiren Basın Konseyi, raporunda şu gelişmelere yer verdi :
Deprem yazılarına hapis cezası
* 17 Ağustos 1999 depremi sonrasında çıkan yazıları sebebiyle Yeni Asya gazetesi yazarlarını İstanbul 3 no'lu DGM, Ceza Kanunun 312'nci maddesi uyarınca mahkûm etti. Gazetenin Genel Yayın Müdürü ve Başyazarı Kâzım Güleçüz 1 yıl 8 ay, Ankara Temsilcisi ve yazar Cevher İlhan 2 yıl 1 ay; yazarlar Ali Ferşadoğlu, Mustafa Özcan ve Şevki Akgünler 1 yıl, 11 ay, 10 gün; Yazı işleri Müdürü Mustafa Döküler 2 yıl 1 ay hapse mahkûm oldu.
Mahkeme Döküler'in cezasını paraya çevirdi, Güleçüz, Ferşadoğlu, Özcan ve Akgünler'e verilen cezalar ise ertelendi. Ancak mahkeme İlhan'ın hapis ve Döküler'in 1 milyar 520 milyon lira para cezasının ertelenmesi talebini kabul etmedi.
İdea Politika toplatıldı
* Üç ayda bir yayınlanan demokrasi ve siyaset kültürü dergisi İdea Politika'nın Bahar Sayısı, Şişli 1. Sulh Ceza Mahkemesi'nce, "Hükümetin manevi şahsiyetini, cumhuriyeti ve askeri kuvvetleri tahkir ve tezyif" suçlarını işlediği gerekçesiyle toplatıldı.
Anlamlı bir reform yapılmadı
İdea Politika dergisi, geçtiğimiz ay "Basın ve düşünce özgürlüğünü kısıtlayan TCK'nın 159. Maddesi ile ilgili olarak Meclis'ten anlamlı bir reform çıkmaması nedeniyle siyasi yayın yapmak imkansız hale geldiği için Bahar sayısı sonrasında yayınına son verme kararı" almıştı.
İşten çıkarmalar sürüyor
Basın Konseyi'nin raporuna göre, Mart ayında işten çıkarmalar da hız kesmedi. Rapora göre, * Sabah gazetesinde 45, Yeni Şafak 'ta 30, Star TV 'de 7 kişinin işine son verildi.
RTÜK: Yayın durdurmaya devam
* Radyo Televizyon Üst Kurulu, (RTÜK) geçtiğimiz ay pek çok ulusal ve yerel radyo ve televizyona çeşitli sürelerle yayın durdurma cezası verdi. Üç kanalın yayınını ise tamamen durdurdu.
* RTÜK, CNN Türk 'ün iki, Kanal D, atv, Kanal 6, NTV, Tv8, BRT, TGRT, Flash TV, CNBC-e, ve ETV'nin birer gün, Güneş TV 'nin yedi, Ege TV (İzmir), Er TV (Malatya), Sipas TV (Sivas), Tempo TV (Giresun) ile Kanal G 'nin (Giresun) birer gün, ART Radyo 'nun doksan, Hedef Radyo 'nun (Ankara) üç, Bizim İmparator FM ve Özgür Radyo 'nun birer gün süreyle yayınlarının durdurulmasına karar verdi.
RTÜK, Nur Radyo (İstanbul) ile Mihr TV (Denizli) ve Mihr Radyo 'nun (Denizli) yayın izni uygulamalarının da tamamen durdurulmasını kararlaştırdı.
* Ankara 8. İdare Mahkemesi,Diyarbakır'daki Gün TV'nin 1 yıl süreyle kapatılması kararına karşı açılan davada, yürütmeyi durdurma kararı verdi. RTÜK, Gün TV'ye, 23 Mart 2002 tarihinden başlayarak 365 gün kapatma cezası vermişti.
* ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, alışveriş merkezi açılışı için gittiği Moskova'da Gazprom Şirketi yetkilileriyle pazarlık yaptığı yönündeki yazı üzerine "kişilik haklarına hakaret edildiği" gerekçesiyle açtığı davada Yeni Şafak gazetesi ile yazar Nazlı ILICAK 'tan 1.5 milyar lira tazminat kazandı.
* Ankara 19. Asliye Hukuk Mahkemesi, Doğan Medya Grup Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ ve yardımcısı Soner Gedik'in, aralarında yaptıkları telefon konuşmalarına ilişkin bant kayıtlarını 5 ve 6 Ekim 2001 tarihinde yayınlaması nedeniyle açılan davada, Kanal 6yu , Doğan Medya yöneticilerinin telefon görüşmelerini hukuka aykırı şekilde yayınladıkları, "kişilik haklarına saldırıda"bulundukları gerekçesiyle 35 milyar lira manevi tazminat ödeme cezası verdi.
* Star gazetesi, 11 Aralık 2000 tarihli nüshasında yayınlanan "Olağanüstü villa" başlıklı haberi nedeniyle DYP Genel Başkan Yardımcısı Hayri Kozakçıoğlu'nun, Ankara 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açtığı davada 2 milyar lira manevi tazminat ödemeye mahkum oldu.
* Hürriyet gazetesi köşe yazarı Emin Çölaşan 3 Mart 2000 tarihinde yayınlanan köşe yazısında İnsan Hakları ve Mazlumlar için Dayanışma Derneği'ne (Mazlum-Der) hakaret ettiği gerekçesiyle Fatih 2. Asliye hukuk mahkemesince 5 milyar tazminata mahkum edildi.
* Fatih 3. Asliye Hukuk Mahkemesi, Milli Gençlik Vakfı (MGV)'nin düzenlendiği "Çeçenistan'a destek mitingi"yle ilgili haberi nedeniyle Posta gazetesini "Vakfa karşı toplumsal hareket oluşturmaya çalışma" kastıyla hareket ettiği gerekçesiyle 5 milyar lira tazminat ödemeye mahkum etti.
Beraatlar
* Yeni Şafak yazarı Fehmi KORU, 12 Ekim 1999 tarihinde Kanal 7'deki bir konuşmasında "halkı inananlar ve inanmayanlar olarak ikiye ayırdığı" iddiasıyla yargılandığı İstanbul 2 No'lu DGM'deki duruşmada, savcının talebi üzerine "suçun unsurları oluşmadığı" gerekçesiyle beraat etti.
* İstanbul 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde Korku Tapınağı adlı kitabında "Askeri kuvvetleri tahkir ve tezyif etmek" suçu işlendiği gerekçesiyle yargılanan Gazeteci-yazar Celal Başlangıç, beraat etti.
İstanbul 2. Ağır Ceza Mahkemesi 'nde Sabah gazetesinde yayınlanan "Ankara'da Kaos" ve "Toplum Tasavvuru" başlıklı yazılarında "Askeri kuvvetleri tahkir ve tezyif etmek" suçunu işlediği gerekçesiyle hakkında açılan 2 ayrı davadan yargılanan gazeteci-yazar Ali Bayramoğlu beraat etti.
* 2, 3 ve 5 Temmuz 2001 tarihlerinde "Gerçeğe Dönüş", "İşte Böyle Öldüler" ve "Ümraniye Yağması" başlıklarıyla yayımlanan haberler nedeniyle İstanbul 5 No'lu DGM'de Radikal gazetesi hakkında açılan dava beraatle sonuçlandı.
* Eski İçişlere Bakanı Sadettin Tantan'ın, kişilik haklarına saldırıda bulunulduğu iddiasıyla, Milliyet gazetesinin 20, 21, 22, 23 Nisan 2002 ve Radikal 'in 1 Şubat 2001 tarihli sayılarında yayınlanan yazılar nedeniyle Ankara Asliye 2. Ceza Mahkemesi'nde açtığı davada, yazar Tuncay Özkan ile Milliyet gazetesi yazı işleri müdürü Eren Güvener ve Radikal gazetesi yazı işleri müdürü Hasan Çakkalkurt beraat ettiler.
Dava
* İşçi Partisi (İP) genel başkanı Doğu Perinçek, Cumhuriyet gazetesinin 21 Şubat 2002 tarihli sayısında yayımlanan "e-posta ilişkileri gerdi" başlıklı haberde "kişilik haklarına saldırıldığı" gerekçesiyle gazete aleyhine 10 milyar liralık manevi tazminat davası açtı.
Saldırı-Gözaltı-Engelleme
* Star TV ve gazetesinin bulunduğu İkitelli'deki Medya Park binasına, Atatürk Havalimanı yönüne seyreden kırmızı renkli bir otomobilden tabancayla ateş edildi.Binanın 2. katının ön camına isabet eden bir kurşunun, içeri girmeden yere düştüğü öğrenildi.
* Şarkıcı Yeşim Salkım'la sevgilisi olduğu iddia edilen Selhan Aloğlu'nu görüntülemek isteyen Hürriyet muhabiri Halit Altıngöz'ün üzerine Aloğlu'nun şoförü tarafından cip sürülerek, yaralanmasına neden olundu. Dirseği çatlayan ve omzu kırılan muhabir Altıngöz'ün fotoğraf makinesi da hasar gördü.
* Batman Petrolspor-Kayserispor maçını izledikten sonra stattan çıkın Batman Gazeteciler ve Yayıncılar Cemiyeti Başkanı M. Kemal Çelik, Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü'ne bağlı bir grubun saldırısına uğradı. Valilik saldırıyla ilgili soruşturma başlatarak bir polis memurunu açığa aldı.
* Eyüp Sultan İmam Hatip Lisesi'ndeki başörtüsü yasağı eylemlerini görüntülemek isteyen CHA muhabiri Mehmet Demirci ile arkadaşının gözaltına alınmasını çekmeye çalışan Vakit muhabiri Kenan Kıran polisler tarafından tartaklandı. Daha sonra muhabirlerin öğrencilerin yakınları ile görüşmelerine engel olunarak tüm basın mensupların 10 metre geriden ve çevik kuvvet ekiplerinin oluşturduğu duvarın arkasından olayları takip etmek zorunda bırakıldılar. (BB)