Aynı raporda, İstanbul'daki terör olayları ve medyanın teröre karşı tutumu da, Aralık ayında iletişim özgürlüğü açısından en çok konuşulan ikinci konuydu.
Basın Konseyi'nin çağrısıyla bir araya gelen gazeteciler, 29 Kasım 2003'de yayınladıkları deklarasyonla, özgürlüklerinden ödün vermeyeceklerini bildirmiş; terörist ve terör örgütlerini, bazı kesimlere bağlayıcı, o kesimleri suçlayıcı ve teröristleri yüceltici sıfatlar kullanılmamasına karar vermişlerdi.
Basın Konseyi Genel Sekreterliği'nin ulusal çapta yayın yapan basın organlarından ve Konseye gelen bilgilerden yaptığı derlemeye göre Aralık 2003'te meydana gelen önemli olaylar ve ayrıntıları şöyle:
Basın Konseyi'ne BM'den danışmanlık görevi
Basın Konseyi, BM Teşkilatı Sivil Toplum Örgütleri Komitesi'nin 16 Aralık 2003 tarihinde New York'ta yaptığı toplantıda, BM Teşkilatı tarafından "Danışman Sivil Toplum Kuruluşu" olarak kabul edildi.
Basın Konseyi Başkanı Oktay Ekşi, Konsey Merkezi'nde düzenlediği basın toplantısında, bu kararın Türkiye'deki meslek kuruluşları arasında olduğu gibi dünyadaki tüm basın konseyleri arasında da bir ilk olduğunu vurguladı. Ekşi, "Bu, bir sivil toplum kuruluşu için en itibarlı konumdur" diye konuştu.
Teröre karşı medyadan ortak tavır
İstanbul'daki bombalı intihar eylemlerinin ardından, medyada teröre karşı ortak tavır belirlemek amacıyla Basın Konseyi'nin çağrısı üzerine Ataköy Crowne Plaza Hotel'de düzenlenen iki ayrı toplantı sonunda varılan görüş birliği, Aralık ayı içinde de geniş yankı buldu.
"Kıbrıs'ta gazetecilere ev iddiası dedikodu..!"
Basın Konseyi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) gazetecilere ev sağlandığı haberlerini yalanladı.
Gazeteci Metin Münir'in, "KKTC'de bazı gazetecilere konut sağlandığı" yolundaki iddiası üzerine Basın Konseyi bir açıklama yaptı.
Açıklamada, Metin Münir'in Konsey'e, ortaya attığı iddialar hakkında bir kanıt sunamadığı, KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın da kendilerine iddiayı yalanlayan bir mektup yazdığı belirtildi. Basın Konseyi açıklamasında şöyle denildi:
"Aldığımız yanıtlar ışığında yaptığımız değerlendirmeye göre, Sayın Metin Münir'in 'duyduğu dedikodulara' dayanarak ortaya attığı iddianın gerçekle ilgisi yoktur. Bununla birlikte, vardığımız sonuca aykırı ve ciddiye alınmaya değer iddialar sunulduğu takdirde, Basın Konseyi konuyu inceleyip kamuoyuna bilgi sunacaktır."
Tehdit
Türkücü İbrahim Tatlıses, "Milliyet" gazetesi magazin muhabiri Yaşar Çakmak'ı tehdit ettiği gerekçesiyle gözaltına alındı. "Milliyet" gazetesi önünde gözaltına alınan Türkücü Tatlıses, Bağcılar Karakolu'ndan aynı akşam serbest bırakıldı.
"Tek Tek" programında 5 Aralık akşamı sunduğu Kürtçe türkünün ardından, "Ne kadar güzel, işte Kürtçe söyledik bir şey oldu mu? Bu ilk adımdı. Bir adım daha var..." dedi.
Programın ardından Tatlıses'i telefonla arayan "Milliyet" gazetesi magazin muhabiri Yaşar Çakmak, bu sözlerin anlamını sordu. Tatlıses de, "Dışarı gel" diyerek Bağcılar'daki Milliyet gazetesinin merkezine geldi.
Saldırı
Zaman Gazetesi Erzurum Büro muhabiri Orhan Yıldırım, kendisini dövdüğünü öne sürdüğü Erzurumspor Kulübü Başkanı Abdulmenef Karagöz hakkında Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulundu.
Mal beyanında bulunmadığı gerekçesiyle hakkında 10 günlük hapis cezası verilen Karagöz, 21 Kasım'da sağlık kontrolünde geçirilmek üzere götürüldüğü Numune Hastanesi çıkışında kendisini görüntülemek isteyen Yıldırım'a saldırmıştı.
Karagöz'ün attığı yumruğun etkisiyle Yıldırım, yoldan geçen cezaevi aracına kafasını çarparak beyin travması geçirmişti.
Zazaca klibe RTÜK başkanından tepki
Mehmet Ali Birand'ın Manşet Programı'nda Zazaca klibi yayımlanan türkücü Ferhat Tunç, Birand'a, "Benim ana dilim Zazaca olduğu için ilk klibi Zazaca çektim" dedi.
RTÜK Başkanı Fatih Karaca, "Bana programın konusunu bildirseydiniz burada bulunmazdım" dedi. Birand, "Ben size tuzak kurmadım" sözleriyle tartışmaya katıldı.
Karaca ise "RTÜK Başkanını davet edip böyle bir klip yayınlamanızın yayıncılık anlayışında yeri yoktur. Yönetmeliğimiz henüz yayınlanmadı. Televizyonlarda Kürtçe şarkı yayınlanamıyor" şeklinde tepki gösterdi.
Anadilde yayın yönetmeliği
Milli Eğitim Bakanlığı, Kürtçe dil kursu verilebilmesine ilişkin yönetmeliği değiştirdi. Yeni yönetmeliğe göre Kürtçe çizgi film ve müzik programı yayınlanamayacak.
Bunun üzerine, RTÜK farklı dil ve lehçelerdeki yayınların "sadece yetişkinlere yönelik" olacağı yönünde bir yönetmelik yayınladı. Böylece çocukların eğitimi göz önünde bulundurulacak ve Kürtçe çizgi film yayınlanamayacak.
RTÜK işlemleri
* Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), 4 Aralık 2003'te yaptığı toplantı ile, 3984 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunun çeşitli maddelerine aykırı yayın yaptıkları gerekçesiyle, 15'i yerel, toplam 22 yayın kuruluşunu uyardı.
* Şampiyonlar Ligi maçlarının devre aralarında yaptığı yayınlar nedeniyle "Star TV"den savunma istendi. Aralarında İstanbul'dan "Özgür Radyo" ve Diyarbakır'dan "Gün TV"nin bulunduğu beş yayın kuruluşundan daha savunma istendi.
27. Sedat Simavi ödülleri
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Sedat Simavi Ödüllerini kazananlar belli oldu. Bu yıl gazetecilik ödülü, Hürriyet'ten Sedat Ergin ile Sabah gazetesinden Bilal Çetin'e verildi. Radyo ödülüne, Sibel Nart, televizyon ödülüne ise Alev Çağlayan Altınbüken değer görüldü.
Mahkumiyet
Gaziantep'te günlük yayımlanan yerel "Haber" gazetesi muhabiri ve "Güncel" gazetesi eski yazı işleri müdürü Murat Güreş, 2001 yılında yazdığı "Gaziantep Üniversitesi İmam'ın Çifliği mi?" başlıklı haber nedeniyle 3 ay hapis, 142 milyon 365 bin lira ağır para cezasına çarptırıldı.
Gaziantep 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nce verilen hapis cezası ertelendi. Güreş, Gaziantep Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İmam Hüseyin Filiz'i "gerici kadrolaşmanın mimarı" olarak nitelendirmişti. nitelendirmişti.
Beraat
Siirt'te yayımlanan haftalık "Mücadele" gazetesi sahibi ve yazı işleri müdürü Cumhur Kılıççıoğlu, bir yazıda Mahir Çayan ve arkadaşlarını andığı için açılan davadan beraat etti.
"Kızıldere Unutulmaz. Mahir Çayan ve arkadaşlarını anıyoruz" başlıklı mesaj nedeniyle Siirt Asliye Ceza Mahkemesi'nde yargılanan Kılıççıoğlu için 2 yıl hapis isteniyordu.
Davalar
* Önder İmam Hatip Mezunları ve Mensupları Derneği, "Hangi Tayyip Erdogan" başlıklı yazıda İmam Hatip Liseleri'nden "bela" olarak söz ettiği gerekçesiyle "Hürriyet" gazetesi Başyazarı Oktay Ekşi'yi dava etti.
Dernek, yayın yoluyla hakaret iddiasıyla Oktay Ekşi'den, 5 milyar lira manevi tazminat ödemesini istiyor. Başvuruya gerekçe olarak, "Hürriyet" gazetesinin 15 Ekim 2003 tarihli nüshasında çıkan "Hangi Tayyip Erdogan" başlıklı yazı gösterildi.
* "Onbaşı Bile Olamayacakların General Olduğu Ülke" başlıklı yazısını kaleme alan "Vakit" gazetesi yazarı Asım Yenihaber'e, "kişilik haklarına saldırıda bulunduğu" iddiasıyla açılan davaya Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde başlandı. 312 generalin açtığı 624 milyar liralık tazminat davasında "yayınlara konulan tedbir kararının kaldırılması" yönünde yapılan itiraz reddedildi.
* Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer'in, Gazeteci-Yazar Ruhat Mengi hakkında, "Kişilik haklarına saldırıda bulunduğu" gerekçesiyle Şişli 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açtığı tazminat davasının görülmesine başlandı.
Mengi, 15-16 Mayıs ile 19 Ekim 2003 tarihlerinde Vatan Gazetesi'ndeki, "Edep törelerine karşı suçlar" ve "Çatlak profesör" başlıklı yazılarından yargılanıyor.
* Günlük "Özgür Gündem" gazetesi Diyarbakır temsilcisi iken 9 Aralık 1993'te gözaltına alınan ve 9.5 yıl hapis yattıktan sonra tahliye olan gazeteci Hasan Özgün'ün, cezaevinden yeniden yargılanmak için yetkililere gönderdiği dilekçelerde "devletin kuvvetlerini tahkir ve tezyif ettiği" gerekçesiyle yargılanmasına başlandı. Özgün, Diyarbakır Asliye Ceza Mahkemesi'nde 12 yıl hapis istemiyle yargılanıyor.
Tazminat davaları
* Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Sabah gazetesinden 10 milyar lira manevi tazminat kazandı. Ankara 25. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen davanın karar duruşmasında, Necati Doğru'nun davaya konu olan 5 Temmuz 2003 tarihli "Rumeli Beylerbeyi, Kasımpaşalı İmam" başlıklı yazısında, Başbakan Erdoğan'ın kişilik haklarına saldırıda bulunulduğu hükmü verildi.
"G-string"li fotoğraf
Hürriyet´te yayınlanan "Muhabirin İş Kazası" başlıklı fotoğraf, Hürriyet´in içinde ve dışında tartışma yarattı. Bu, diz çökmüş bir bayan muhabirin arkadan G-String'ini görüntüleyen fotoğraftı.
Eleştirilerin çok büyük çoğunluğu medya içinden ve en çok da kadın gazetecilerden geldi. Hürriyet Kadın Grubu ve başta Fatih Altaylı olmak üzere bazı Hürriyet yazarları da fotoğrafın yayınlanmasına tepki gösterdiler. Çeşitli meslek kuruluşları da fotoğrafı kınayan bir açıklama yaptı.
TRT genel müdürü
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), daha önce seçilen Aydoğan Kılınç'ın yanı sıra Şenol Demiröz ve Mustafa Ruhi Şirin'i (Türkiye Radyo Televizyon) TRT Genel Müdür adayları olarak gösterdi. RTÜK, bu üç ismi Başbakanlığa bildirdi. (BB)
