Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'la dün akşam gerçekleşen görüşmesi iki buçuk saat sürdü.
Başçı, 130 sayfalık sunum yaparak Merkez Bankası’nın belirlediği politika faizi dışında piyasa ve kredi faizleri ile yatırımları nelerin etkilediğini de anlattı.
Görüşmede, Babacan ve Başçı’nın yanı sıra Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanlarından Yiğit Bulut ve Cemil Ertem de bulundu.
Cumhurbaşkanlığı’ndan açıklama
Toplantının ardından Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada toplantıda hem Erdoğan’ın faizle ilgili hassasiyetini dile getirdiği hem de mevcut güven ve istikrar ortamının korunması gerektiği belirtildi.
“Türkiye’de ekonominin temellerinin son derece sağlam olduğuna işaret edilen görüşmede, güçlü ve dengeli büyüme hedefleri doğrultusunda uygulanmakta olan politikalar, Sayın Cumhurbaşkanımızın faiz ve üretime yönelik hassasiyetleri üzerinde durulmuştur. Türkiye’nin 2023 hedefleri doğrultusunda mevcut güven ve istikrar ortamının titizlikle muhafaza edilmesi gerektiğinin altı çizilmiştir. Tüm ekonomik birimler tarafından, sürecin yakından izlendiği, gerekli tedbirlerin alınmakta olduğu ifade edilmiştir.”
“Yüksek faiz yüksek enflasyonun sonucu”
Hürriyet’ten Aysel Alp’in haberine göre toplantıda Erdem Başçı, Brezilya, Türkiye, Endonezya, Hindistan ve Güney Afrika’nın yer aldığı grupta Türkiye’nin Brezilya’nın ardından piyasa faizi en yüksek ikinci ülke olduğunu ifade etti.
Aysel Alp’in haberinde toplantıya ilişkin sıralanan önemli notlar şöyle:
* Piyasa faizinin 12.75; politika faizinin 12.25 olduğu Brezilya’da bunun yüksek enflasyon (yüzde 7.7) ve yüksek bütçe açığından kaynaklandığı belirtildi. Cari açığının gayri safi milli hasılaya oranının ise yüzde 3.9 olduğu anımsatıldı.
* İkinci sıradaki Türkiye’de ise yüzde 8.2’lik piyasa faizine karşın politika faizinin yüzde 7.5 olduğunu ifade eden Başçı, bunun belirleyicisinin yüzde 7.5’lik yüksek enflasyon olduğuna dikkat çekti.
* Başçı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “yüksek enflasyon yüksek faizin sonucudur” tezine karşın sunumunun 19. sayfasında yer alan bu grafikle “yüksek faiz, yüksek enflasyonun sonucu” demiş oldu.
“ABD, Avrupa gibi değiliz”
* Başçı, konuşmalarında faiz düşürmek için küresel ortamın çok uygun olduğunu vurgulayan ve buna örnek olarak da Amerika ve Avrupa’yı gösteren Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yine bir grafikle yanıt verdi.
* Gelişmekte olan ülkelerde enflasyon ve faiz oranları ilişkisinin yer aldığı grafikte, Amerika’da negatif enflasyon nedeniyle piyasa faizinin 2.1; politika faizinin de 0.25 olduğu gösterildi. Avro Bölgesinde de yine negatif enflasyon olması nedeniyle hem politika hem de piyasa faizinin 0 noktasında yer aldığı belirtildi.
Faizleri düşürmenin yolları
* Başçı, son dönemde tüm konuşmalarında Merkez Bankası’nın faiz indirmesi gerektiğini söyleyen Erdoğan’a, formülü ‘Piyasa Faizlerini Düşürmenin Yolu’ başlığı altında dört maddede verdi: İstikrar ve güven artırıcı adımlar; Mali disiplin (kamu borç yükünün hafifletilmesi); Fiyat istikrarına odaklı bir para politikası duruşu; Bu yolla enflasyon beklentileri ve enflasyon risk primi düşeceğinden piyasa faizleri kademeli olarak düşebilir.
* Başkan Başçı, yine yüksek faiz nedeniyle yatırımın durduğu eleştirileri yönelten Cumhurbaşkanına, yatırım kararında tek etkenin faiz olmadığını, faiz dışında da belirleyiciler olduğunu anlattı.
* Başçı faiz düşüşü formülünde olduğu gibi ‘güven ve istikrarı’ ilk sıraya koydu. Belirsizliklerin yatırım kararlarını olumsuz etkilediğini vurguladı. Yatırımların faiz dışındaki belirleyicileri olarak ise “Yapısal reformlar tasarrufları, geleceğe ilişkin güveni ve istikrarı daha da artıracaktır. Bu yolla yatırım eğiliminde ilave bir artış sağlanabilecektir” dedi. (EKN)
