Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Hizmet Bölümü Araştırma Görevlisi Sedat Yağcıoğlu 7 Haziran Genel Seçimi’ne yönelik olarak cezaevinde bulunan tutuklu ve hükümlü çocukların görüşlerini yansıtan bir araştırma gerçekleştirdi.
Çocukların seçimlere ve ülkenin yönetimine dair düşüncelerinin, yeni milletvekillerinden taleplerinin tespit edilmesi amacı taşıyan “Tutsak çocuklar milletvekillerinden ne ister?” başlıklı çalışmada; Ankara ve Diyarbakır’da cezaevinde bulunan çocuklarla görüşüldü.
Yönetim birimlerinin belirlendiği tüm seçimlerde, çocukların da görüşlerinin alınması ve yönetim süreçlerine çocukların da etki edebilmelerinin sağlanması için katılımcı mekanizmalar yaratılması gerekliliğinin vurgulandığı araştırma için görüşmeler çocukların avukatları aracılığıyla yapıldı.
Araştırma raporunda çocukların görüşlerinin ifade edildiği şekliyle, dil/anlatım bozukluğu gibi noktalarda düzeltme yapılmadan, olduğu gibi aktarılmasına özen gösterildiği de belirtildi.
Sorular ve yanıtlar
Araştırmaya katılan çocukların sorulara verdikleri yanıtlar şöyle:
Sence Türkiye nasıl yönetiliyor? Yönetimde beğendiğin şeyleri anlatır mısın?
* Fazla yönetildiğini söyleyemem. Çünkü aralarında hırlısı hırsızı var, kimin ne yaptığı belli değil. Hak hakkı olan insanlara haklarını vermiyorlar. Hep kendilerini lider göstermek istiyorlar. (16 Yaş, Ankara)
* AKP’nin elinde şu an, AKP yönetiyor. Yönetimde beğendiğim bir şey yok, AKP’nin hiçbir şeyini beğenmiyorum. (17 Yaş, Ankara)
* Kötü yönetiliyor. Beğendiğim şeyler... faşist olmayan şeyler... Bir arkadaşın iyi olması gibi. Hükümet kötüdür ya! Barış sürecini beğeniyorum ama faşistlik olunca tam beğenmiyorum (17 Yaş, Ankara)
* Bana ecaip soru sormişsiniz. Sizce iyi yönetili iyi yönetilişe niye ben cezaevindeyim. Okul okuyorum ne işe yariyi boştur. (16 Yaş, Diyarbakır)
* Türkiye iyi yönetilmiyor. Okulumdan , ailemden oldum. Her gün gaz bombaları kullanıyorlar. Çocuklar ölüyor. Analarımız dayak yiyorlar. (16 Yaş, Diyarbakır)
Senin yönetimde beğenmediğin şeyler neler?
* Yönetimde hiçbir şey beğenmiyem. (16 Yaş, Diyarbakır)
* Başbakan çok yalan söylüyor. Erdoğan yalan söylüyor gardiyanlar yalan söylüyor. (16 Yaş, Diyarbakır)
* Mesela Erdoğan’ı beğenmiyorum. Onun konuşmaları tahrik ediyor, kavgaya neden oluyor. (16 Yaş, Ankara)
Seçim
Yakında seçimler olacak, bu konuda bilgin var mı? Ne seçimi olacak, kimler seçilecek?
* Selahattin Demirtaş’ı seçeceğiz, tarih olarak bilmiyorum. Milletvekili seçeceğiz onu biliyorum. (17 Yaş, Ankara)
* Hiçbir bilgim yok. Başkanlık seçimi olacak. 7 Haziranda olacak diye biliyorum. (17 Yaş, Ankara)
* Valla bu konuda... devlet oyları çalacak, yalan malan atacak. İşte ölüm olacak yine... işte yalan yine. Biz barış süreci yapacağız yapacağız. Oy seçimi işte... Milletin işte bir başkan seçimi yaptığı... Valla benim bildiğim kadar Selahattin Demirtaş, Gülten Kışanak... (17 Yaş, Ankara)
* Kürt çocukları seçimleri biliyorlar. Bilmez olur mu hiç. (16 Yaş, Diyarbakır)
Sorunlar
Türkiye’nin en önemli sorunları sence neler?
* Çözüm süreci, başka bir şey aklıma gelmiyor. (17 Yaş, Ankara)
* Barış olmaması mesela (16 Yaş, Ankara)
* Kürt sorunu, kadın sorunu, çocuk sorunu var. Kadınları öldüren bir devlet var. (16 Yaş, Diyarbakır)
* Bir sürü sorun var. Kadın, çocuk demeden memurlar görevini yapacaktır demesi Tayip Erdoğan’ın. (17 Yaş, Diyarbakır)
Çözümler
Sence bu sorunlar nasıl çözülür?
* Konuşarak bence. Mesela başbakan, Selahattin Demirtaş... (16 Yaş, Ankara)
* Pkk ve devlet anlaşamazlarsa çok zordur. (16 Yaş, Diyarbakır)
* Ancak barış yoluyla. Herkesin ortak kararı alınarak . Çözüleceğine inanmıyorum. (17 Yaş, Diyarbakır)
Sen olsan
Sen başbakan olsan neler yaparsın?
* Ben başbakan olsam af çıkarırım. (16 Yaş, Diyarbakır)
* Nasıl söyleyeyim? Hep yardım ederim millete, halkıma. Park, yol, havaalanı. Mesela Mersin’de havaalanı yok. Metro yaparım. (16 Yaş, Ankara)
* Başbakan olmak istemem. Olsam milletime iyi davranırım. Fakirlere bakarım, yardım ederim. Başka ülkelerin insanlarına da iyi davranırım. Bir insanı öldürmemek... düşmanın olsa da haksız yere... (16 Yaş, Ankara)
* Allah göstermesin. Başbakan olan yalan söylemeye başlıyor. Yalan söylemek günahtır. (16 Yaş, Diyarbakır)
* Cezaevlerini kapatırım. Kürtçe okul açarım. (17 Yaş, Diyarbakır)
Sen bakan olabilsen, hangi bakanlıkta olmak istersin? Neler yaparsın?
* BDP’de olmak isterim. Çocuklarla ilgili çalışmak isterim. Yurtlara yardım yaparım. Sokak çocuklarına yardım yaparım. (16 Yaş, Ankara)
* İçişleri bakanı. İşkenceyi yasaklayacağım. İşkenceyi yapan polisleri hapse atacam. (16 Yaş, Diyarbakır)
* Vali olmak isterdim doğuda ya da milletvekili. Doğunun güzelliklerini gösterirdim, köyleri anlatırdım. (17 Yaş, Ankara)
* Adalet Bakanı. 1,5 saat açık görüş yaparım. Yemekleri güzel veririm. Spor faaliyetlerini daha çok yaparım (16 Yaş, Ankara)
* Adalet bakanı olurum. Yemekler çok kötü sürekli pişmemiş nohut ve bulgur veriyorlar. Bunları düzeltirdim. Cezaevi koşullarını düzeltirdim. (16 Yaş, Diyarbakır)
Seçimlerde çocuklar
Sence seçimlerde çocuklar da oy kullanabilmeli mi? Neden?
* Oy kullanmamalı çünkü yaşları küçük daha kimin ne yaptığını bilmeden ona oy verebilir. Bir kömürle insanları kandırabiliyorlar mesala çocukları çok çabuk kandırırlar. MHP, CHP hepsi için geçerli bu. (16 Yaş, Ankara)
* Kullanılmasını isterim. Çünkü çocukların da bir fikri var. Çocuklarda seçebilir cumhurbaşkanı, başbakanı. (17 Yaş, Ankara)
* Tabii. Çünkü onlar da insan, onlar da bir yaşa geliyor. Bence kullanmalılar. (17 Yaş, Ankara)
* Oy kullanalım ama Erdoğan bırakmaz. (16 Yaş, Diyarbakır)
* Her gün dayak yiyen biziz, neden oy kullanmayalım. Çocuklar da oy kullansın. (16 Yaş, Diyarbakır)
Sence çocuklar da milletvekili olmalı mı? Neden?
* Yok. Bu kez sistem karışır. Çocuklar TV’de bir şey görüp onu annelerinden isterler. Bu sefer bunu topluma yaparlar, toplum karışır. Topluma sahip olmak isterler. (16 Yaş, Ankara)
* Olmalıdır. Bizim de hakkımız var. O zaman oy kullanmakta da bizim hakkımız var. Hep büyüklerin sözü dinleniyor. Herkesin görüşü ayrıdır, hep kendilerini düşünüyorlar ha. (16 Yaş, Ankara)
* Yo yo. Okadar da olmaz. Çünkü büyüklerimiz, büyüktür, büyüye saygı sonsuzdur. (17 Yaş, Ankara)
* Çocuklar da oy kullanabilirler ama yardımcı olmaları lazım. En azından büyükler gibi büyükler gibi dolandırıcılık yapmayız. Ama kim bize yardımcı olacak işte onu düşünüyorum. (16 Yaş, Diyarbakır)
Türkiye
Türkiye’nin geleceğine dair hayallerin neler?
* Barış için. Özgür bir yaşam. Birden sorulunca aklıma gelmiyor. Önceden bilsek daha iyi cevap verirdik. Okumak isterim. (17 Yaş, Ankara)
* Güzel gelecek, güzel bir meslek edinme. Huzurlu bir yaşam. (17 Yaş, Ankara)
* Umutlarım, hayallerim gerçekleşecektir. Tek hayalim özgürce büyümektir. Polis işkencesinden sakatlanmamaktır. Çünkü amcamı polisler işkenceyle sakatladılar. (16 Yaş, Diyarbakır)
* Herkes özgür olsun. Polis olmasın, gaz bombaları olmasın. Çocuklar parklarda oynasın. Gerilla olan ablalarımız abilerimiz geri dönsün. Kimse ölmesin. Sadece bunları hayal ediyorum umudum da var ha. (16 Yaş, Diyarbakır)
İstekler
Cezaevlerindeki çocuklar milletvekillerinden neler bekliyor?
* Af istiyoruz. Çocuk cezaevleri kapatılsın. Burada onun gençliğini mahvediyorsun, dipsiz bir kuyuya salıyorsun. Burası dehliz. Eğitimden alıyorsun, toplumdan uzaklaştırıp, toplumdan dışlatıyon. Çocuklar topluma kin besliyor, besletiyor. (16 Yaş, Ankara)
* Af bekler. Çocuk cezaevlerinin kapatılmasını bekler. Siyasi tutsakların bırakılmasını ister. (17 Yaş, Ankara)
* Ben şahsen Selahattin Demirtaş’tan... gitsin ailemize desin... Moral versin onlara... Çıkarlar desin... (16 Yaş, Ankara)
* Çocukların cezaevinde olmamasını dilerim. Gardiyanların iyi olmasını isterim. Bu kadar yeter. (17 Yaş, Ankara)
* Milletvekillerinden beklentim olsa da ilgilenmedikleri için geçiyorum. (16 Yaş, Diyarbakır)
* Milletvekillerinden hiçbir şey beklemiyorum. Hiçbiri bizimle ilgilenmedi. Sadece buradaki tutsak abilerimiz bizimle ilgilendi milletvekillerinin umurlarında değiliz. Onlardan bir beklentimiz yok. Ama onların oy beklentileri var. (16 Yaş, Diyarbakır)
Araştırma
Araştırma raporunda çalışmanın gönüllülük esasına dayalı olarak gerçekleştirildiği ve çocukların bilgilendirildikten sonra onayı alınarak yapıldığı belirtildi.
Araştırma formuna çocukları tanıtıcı bilgilerin kaydedilmediği, soru formunda belirlenmiş sorulara ek yapılmadığı, belirlenen sorular dışında görüşmecilerin başka sorular yönlendirmemesine özen gösterildiği de not düşüldü.
Araştırma 15 Nisan – 15 Mayıs 2015 arasında gerçekleştirildi. (YY)
Arastırma raporunun tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
