Uluslararası Mayın Yasaklama Kampanyası'nın hazırladığı Monitör Karamayınları 2013 Raporu bugün açıkladı.
2004 yılında Uluslararası Mayın Yasaklama Anlaşması'nı imzalayan Türkiye, kara mayınlarını temizleme taahüdünü yerine getirmeyerek anlaşmanın süresini mayıs ayında sekiz yıl uzattı.
3520 mayınlı arazi var
Mayınsız Bir Türkiye Girişimi'nden Muteber Öğreten'in sunumuyla tanıtılan rapordan satır başları şöyle:
* Türkiye stoklarındaki yaklaşık 3 milyon mayını imha etti. Ancak hala Türkiye stoklarında "eğitim amaçlı" olduğu söylenen 15 bin adet anti personel mayın bulunduruyor. Bu sayı ile Türkiye taraf devletler arasında ikinci.
* 214,7 kilometrekarelik alanı kapsayan toplam 3 bin 520 mayınlı arazi var.
* 1 milyon 3 bin 943 toprağa döşeli mayın vardı. Türkiye 2004'ten günümüze 26 bin 21 adet mayını temizledi. Ancak temizlenen arazilerin kullanıma açılıp açılmadığı bilinmiyor.
Son bir yılda 24 ölü, 45 yaralanma
* 2012'de mayından 24 kişi öldü, 45 kişi yaralandı. Ancak mayın patlaması nedeniyle ölen ya da sakat kalan mağdurlara herhangi bir destek programı yok.
* Ucuz silah olarak bilinen mayının bir tanesinin temizlenmesinin maliyeti 4 bin 678 lira.
* Henüz ulusal mayın eylem otoritesi ya da ulusal eylem merkezi yok.
Sekiz yıllık uzatma kaygı verici
Öğreten, barış süreciyle birlikte mayın patlatması yaşanamadığını bunun sevindirici olduğunu ancak duran mayınların patlamaya devam ettiğini söyledi.
Türkiye'nin sekiz yıllık yol haritası belirsiz sözleşme uzatma talebinden çok kaygı olduklarını belirten Muteber şöyle konuştu:
"Türkiye Suriye ile Temmuz 2013'te mayınların temizleme için imzaladığı ihalelerini iptal etti. İran, Irak sınırı için bir programı yok. İç bölgelerde ki en çok mayın patlaması orada yaşanıyor bir programı yok. Mayın eylem merkezi ne zaman kurulacak belli değil. Engelli hale getirilen mayın mağdurlarına hiçbir destek yok. Biz hükümete imzana sahip çık, taahhütlerini yerine getir diyoruz."
Mayın döşeyen generale ceza
Son olarak 2009'da Hakkari Çukurca'da anti-personel mayın patlaması sonucu yedi asker ölmüştü. Önce PKK döşedi dendi ardından mayının Van başsavcısı tarafından yapılan soruşturmada Türk Silahlı Kuvvetlerine ait olduğu ve bir komutanın emri ile döşendiği belirlendi. Emri veren Tuğgeneral Zeki Es'in, 6 yıl, 8 ay hapis cezasına çarptırıldı.
Dünyaya bakış
* Suriye ve Myanmar'daki hükümet güçleri 2012 ve 2013'te anti personel mayın kullandı.
* Dağlık Karabağ, 2013'te antipersonel mayın döşedi.
* 10 ülkede devlet dışı silahlı gruplar mayın kullanıyor.
* 12 devlet mayın üretimi yapıyor.
* 47 milyondan fazla anti-personel karamayınını imha edildi. Geride sekiz Taraf Devlet tarafından imha edilmesi gereken toplam 11 milyon mayın var.
Son bir yılda 3628 vaka
* 2012 yılı, 1999'den bu yana en düşük kayıp yaşanan yıl oldu.
* 2012'de dünyada 3628 vaka yaşandı. Geçen yıla göre yüzde 19 düşüş var.
* 2012'de her gün meydana gelen olay sayısı 10. Bu rakam 1999'da 25'ti. Yani yüzde 60 azalma var. (NV)
