Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de gerçekleşen 1. Avrupa Oyunları bugün başladı. Ancak ülkedeki ağır ifade özgürlüğü ve insan hakları ihlalleri sebebiyle oyunlara yönelik tepki sürüyor. Sadece oyunları eleştirdikleri için altı insan hakları aktivisti hapis.
Erdoğan Oyunlar'da
Fotoğraf: Aykut Ünlüpınar, AA
Ancak hem Azerbaycanlı hem de uluslararası çapta insan hakları aktivistleri ülkedeki hak ihlalleri ve yolsuzluklara dikkat çekiyor. “Sport for Rights” (Haklar için Spor) kampanyası uluslararası çapta kamuoyu oluştururken devletlere de resmi delegasyonlarına üst düzey temsilci göndermeme, açılış ve kapanış seremonilerine katılmama çağrısı yapıyor. Oyunlara katılan devlet yetkilileri arasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da var.
Oyunları izlemek isteyen bazı gazeteci ve hak savunucuları ise Azerbaycan tarafından engelleniyor. Petrol şirketi British Platform (BP) ile Azerbaycan hükümeti arasındaki ilişkiyi eleştiren All that Glitters kitabını çıkaran Londra merkezli sanat ve çevre örgütü Platform’dan Emma Hughes, Avrupa Oyunları’nı izlemek için akreditasyonu olmasına rağmen ülkeye alınmadı. Havalimanında gözaltına alınıp Londra’ya geri gönderilen Hughes’a “kırmızı listede” olduğu için ülkeye alınmadığı söylendi.
The Guardian muhabiri Owen Gibson da oyunları izlemek için Ocak ayında akreditasyon için başvurmasına rağmen, başvurusu açılış seremonisinden bir gün, uçak kalkış saatindense birkaç saat önce reddedildi.
Oyunları izlemesine izin vermeyenlerden biri de Uluslararası Af Örgütü. “Azerbaijan: the Repression Games. The voices you won’t hear at the first European Games” (Azerbaycan: Baskı Oyunlar. 1. Avrupa Oyunları’nın duymadığınız sesleri) başlıklı etkinlik gerçekleştirmek isteyen Af Örgütü, Azerbaycan hükümetinden “Azerbaycan, Af Örgütü’nü şu zamanda Bakü’de ağırlama pozisyonuna sahip değildir” mesajı üzerine etkinliği iptal etmek zorunda kaldı.
80'den fazla siyasi tutuklu
Freedom House, Index on Censorship, Avrupa Gazeteciler Federasyonu ve Uluslararası Gazeteciler Federasyonu, Uluslararası Af Örgütü oyunları protesto eden hak örgütlerinden sadece birkaçı. Ülkede 80’den fazla siyasi tutuklu var.
Gazeteci Arzu Geybulla hapistekilerin 12’sinin gazeteci ve blogger, sekiz hak savunucusu, beş gençlik aktivisti, üç muhalefet lideri, 50’den fazla dini grup aktivisti, üç müebbet hükümlüsü olduğunu söylüyor.
Hapisteki gazetecilerden Hatice İsmailova bugün New York Times’da yayımlanan mektubunda şunları yazdı:
“Azerbaycan hakkındaki gerçek şu ki ülke bir insan hakları krizinin ortasında. Koşullar hiç bu kadar kötü olmamıştı. Baştakiler yolsuzluklardan çıkar sağlamaya devam ederken, sıradan insanlar çalışmak, yaşamak ve özgürlükleri için mücadele ediyorlar. Biz de onlarla onlar için mücadeleye devam etmeliyiz.”
Avrupa Oyunları hakkında
Bakü'de 12-28 Haziran tarihleri arasında düzenlenen 1. Avrupa Oyunları'na 49 ülkeden 6 bini aşkın sporcu katılıyor. Organizasyonda Türkiye'yi 20 farklı branşta 110 erkek ve 80 kadın olmak üzere toplam 190 sporcu temsil ediyor. Oyunların 2016 Rio Olimpiyat Oyunları öncesinde sporcular için önemli bir sınav olacağı belirtiliyor. Jessica Ennis, Mo Farah gibi bazı Olimpiyat şampiyonları ise Avrupa Oyunları’na katılmıyor.
Cirque du Soleil’in Kıdemli Sanat Yönetmeni James Hadley ile Pan American Games’in Yaratıcı Yönetmeni Libby Hyland’in kapanışını yaptığı oyunlar için Avrupa Olimpiyat Komitesi şu ana kadar 8 milyar dolar harcandığını açıklamıştı. Avrupa Oyunları Komitesi Başkanı Patrick Hickey ise Azerbaycan gibi baskıcı rejimlerin sevdiği bir isim.
Gazeteci Andrew Jennings Belarus’un oyunlar için Hickey’n ilk tercihi olduğunu ancak ülkenin ekonomisi kötü durumda olduğu için Azerbaycan’da oyunların gerçekleştiğini yazmıştı. (EA)
* Manşet görseli: Meydan.tv ("Bay Başkan, Avrupa Oyunları için hazırız")
