Tıp meslek kuruluşları yaptıkları ortak açıklamayla Sağlık Bakanlığına seslenerek, “yıllardır etik kurullarınca başarılı şekilde yönetilen bilimsel araştırma süreçlerine müdahale etmemesini, zorlaştırıcı, engelleyici koşulları kaldırmasını” talep etti.
COVID-19 pandemisinin durdurulmasının tüm dünyadan bilim insanlarının gerçekleştirdiği çalışmalardan elde edilecek bilgilerle mümkün olacağını belirten tıp örgütleri, çalışmalarıyla ilgili bakanlık iznine tabi tutulduklarını ifade etti:
“Yeni bir düzenleme ile COVID-19 salgınına ilişkin bilimsel araştırma yapacakların hali hazırda üniversitelerinden aldıkları Etik Kurul izinleri olsa dahi veya yeni planladıkları çalışmalar için Etik Kurullara başvurmadan önce Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü COVİD-19 Bilimsel Araştırma Değerlendirme Kurulu’na başvurmaları zorunlu tutulmuştur.
“Ek olarak, çok merkezli bilimsel çalışmalar yapmak isteyen araştırıcılara Bakanlıkça belirlenen ve tek yürütücünün görevlendirildiği bir çalışmaya veri verme yolu ile katılabilecekleri, aksi takdirde çalışma yapamayacakları açıklanmıştır.”
Açıklamada, bakanlığın bilimsel araştırmaları teşvik etmesi ve olanak sunması gerekirken, bilimsel ve akademik teamüllere aykırı bir şekilde kısıtlama getirdiği ifade edildi.
Açıklamada şu örgütlerin imzası yer aldı:
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi, Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu (UDEK), Akademik Geriatri Derneği, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği, Patoloji Dernekleri Federasyonu, Türk Dahili ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakım Derneği, Türk Gastroenteroloji Derneği, Türk İmmünoloji Derneği, Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği, Türk Klinik Mikrobiyoloji Ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği, Türkiye Milli Pediatri Derneği, Türk Oftalmoloji Derneği, Türk Radyoloji Derneği, Türk Toraks Derneği, Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, Türkiye Romatoloji Derneği, Türkiye Romatizma Araştırma ve Savaş Derneği, Türkiye Psikiyatri Derneği, Türkiye Acil Tıp Derneği, İşyeri Hekimleri Derneği, Türkiye Biyoetik Derneği, Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği, Türk Nöroşirürji Derneği, Türk El ve Üst Ekstremite Cerrahisi Derneği, Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği, Türk Yoğun Bakım Derneği, Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi.
“Uluslararası haklara da aykırı”
Açıklama şöyle devam etti:
“Uluslararası düzenlemeler, Anayasa ve Hekimlik Meslek Etiği Kurallarına göre, hekimlerin, çalıştıkları yerlere bakılmaksızın, kişilerin kimlik bilgilerinin gizli kalmasına özen göstererek, COVID-19 ile ilgili sağlık hizmeti sırasında elde edilen kişisel verilerden yararlanarak, bilimsel araştırma yapma hakkı bulunuyor.
“Sağlık Bakanlığı, hukuki düzenlemelerle güvence altına alınan bilimsel araştırma yapılmasıyla ile ilgili haklara rağmen, ilk kez çok farklı bir tutum ile toplum sağlığını ilgilendiren böylesi bir sorun ile ilişkili bilimsel araştırmaları kendi iznine tabi tutuyor.
“Bilimsel çalışmaların sonuçları çok önemlidir; on binlerce insanın hayatının yanı sıra toplumların sosyal ve ekonomik geleceği bu çalışmalardan elde edilecek bilgilere bağlıdır. Bu nedenle Bakanlığın bu kısıtlayıcı uygulaması, salgının durdurulmasını güçleştireceği için kamu yararına da aykırı olup bilimsel bilgi üretme özgürlüğü ve yükümlülüğü adına son derece üzüntü vericidir.” (AS)
