İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda bakanlığının bütçe görüşmelerinde milletvekillerinin eleştiri ve sorularını yanıtlarken kadın cinayetlerinde ölümlerin sorumluluğunu mağdur kadınlara yükleyince özellikle kadın milletvekillerinin sert tepkisiyle karşılaştı.
İçişleri Bakanlığı Bütçesi sunumunun sona ermesinin ardından Komisyon üyeleri ve bakan arasındaki soru-cevap bölümünde DEM Parti ve CHP milletvekilleri Bakan Yerlikaya'ya sorular yöneltti. Vekiller, kadın cinayetlerinin önlenemeyişinde İçişleri Bakanlığının ve yerel yargı ve kolluk mekanizmlarının etkisizliği ve risk altındaki kadınları korumaktaki yetersizliğine ilişkin olarak çeşitli örnekler verdiler ve bakanlığın icraatını sorguladılar. Soruları yanıtlamak üzere söz alan Bakan Ali Yerlikaya Türkiye'de kadın cinayetlerinin artışını dünyada var olduğunu söylediği "genel artış trendine" katledilen kadınların öldürülmelerinin sorumluluğunu da kendi "tedbirsizliklerine" yükledi.
Tutanaklardan aktarıyoruz.
"32 hanımefendi, ikazımıza uymadan kapıya adam gelince açmış, içeride vurmuş onu"
"Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisinin -önünüzde dağıtmış olduğum broşürlerde var ama bir daha söylüyorum- 2021 yılında 100 bin kadın nüfusuna göre dünyada kadın cinayeti ortalama oranı 1,1; bakın, 100 bin kadın nüfusuna göre kadın cinayeti oranı 1,2; dünya ortalamasını veriyor, ben vermiyorum, Birleşmiş Milletler veriyor. 2022 yılında 1,2 olmuş, 2023 rakamları henüz daha gelmedi ama ben konuşmamda açıkça yazdım, maalesef, dünyada böyle bir yukarıya doğru yükseliş trendi var; bunu Birleşmiş Milletler söylüyor. Şimdi, şuraya iyi bakın, bunu da olduğu gibi oradan aldık biz.
RIDVAN UZ (Çanakkale) - Gazze de dâhil mi ona?
İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Müsaade buyurun.
100 bin kadın nüfusuna göre kadın cinayet oranları 2023'te dünyada en kötü olan ülke neresi? Rusya 3,2; sonra ABD 3; sonra İzlanda 2,8; sonra Romanya, Gürcistan 1; sonra 0,7; Norveç, Finlandiya, Bulgaristan ve maalesef bizim ülkemiz. En iyi olan kim? Kanada, İngiltere, İrlanda 0,2. Biz kadına şiddetle ilgili "sıfır tolerans" diyoruz; bunu da topyekûn, birlikte yapmamız gerektiğini söylüyoruz. 2022'de 284, 2023'te 309, 2024'te ilk on ay maalesef -mekânları cennet olsun, ona uzanan ellerin hepsi kurusun, kırılsın- 276 kadın cinayeti var ama arkadaşlar, elektronik kelepçeyle ilgili kapasite sorunumuz yok ama Allah kullanmayı nasıl ettirmesin.
SİBEL SUİÇMEZ (Trabzon) - Sayın Bakan, biz bunun kullanılmasını olumlu buluyoruz.
İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Yani bak, şu anda...
Ya, müsaade et Hanımefendi, Sayın Vekilim.
İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Mahkeme karar veriyor.
SİBEL SUİÇMEZ (Trabzon) - Yeterli mi diyorsunuz?
İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Nasıl?
SİBEL SUİÇMEZ (Trabzon) - Yeterli miktarda mı?
"İkazımıza uymadılar..."
İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Şu anda 1.500'ü bir saniye içerisinde 3 bine, 5 bine de artırırım ben. Bununla ilgili sorunumuz yok, bu da yerli ve millî, burada bir sorun yok. Ama, tekrar ediyorum: Bakın, biz koruma kararı aldığımız hanımefendiye, kadına önleme kararı aldığımız erkeğe... Bakın, şunu imzalatıyoruz kadınlara, oraya gelen hanımefendiye 11 maddeyi sesli, tek tek kadın polisler okuyor, diyoruz ki: "Sizi biz koruma kararı aldık ya, seni korumaya aldık ama buna riayet et." Diyor ki mesela "Şüphelinin size yaklaşması hâlinde en yakın korunaklı yere geçerek kolluktan direkt yardım iste. Şüpheliyle sakın yüz yüze, telefonla görüşme." Çünkü tecrübeyle sabit, bunların hepsini onlara okuyoruz ve az önce de söyledim, haftada bir gün muhtara soruyoruz: "Burada gelip giden var mı?" Yani istihbarat artık ona takılıyor fakat buna rağmen -bunu da bak, ilk defa söylüyorum- koruma kararı olmasına rağmen, geçen sene 32 hanımefendi, şuradaki ikazımıza uymadan kapıya adam gelince açmış, içeride vurmuş onu.
BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Ama öldürüleni suçlamak ne kadar doğru?
ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - Ne kadar kolay ya? Çocuğunu görmeye geliyor adam.
İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Ya, sen kimden yanasın, kimden yanasın?
ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - Bir sürü dava izlemeye gidiyoruz.
İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Ya, biz, kadını koruyoruz.
ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - Bakan Bey, siz geldiniz mi bir davaya, izlediniz mi?
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar...
İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Devam ediyoruz.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Bakan, bir saniye. Değerli arkadaşlar, böyle müzakere edemeyiz, lütfen...
BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Edemiyoruz ki zaten.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Evet, devam ediyoruz.
ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - Zaten bu konunun müzakeresi yok ya.
İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Evet, devam ediyorum.
ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - Bizdeki rakamlar başka, sizdeki rakamlar başka.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar...
İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Sayın Başkanım, sayın milletvekilleri, arkadaşlar; Tek Yürek Kampanyası'yla ilgili...
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Bakanım, bir müsaade edin.
ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - Kadınların kafasını kesiyorlar ya!
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar... Değerli arkadaşlarım... Burada bazı istatistikler paylaşıyor.
SİBEL SUİÇMEZ (Trabzon) - Anlamadıkça soru soruyoruz. Ömrümüzü verdik ya!
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Bir saniye değerli arkadaşlar. (Gürültüler) Değerli arkadaşlar... Değerli arkadaşlar...
Değerli arkadaşlar yani hakikaten birisi bir laf atıyor, bir sakinleşemiyoruz. Şöyle, artık yeni bir usul geliştirdim ben de bu şeyden sonra: Baktık ki olmuyor, yazılı verin diyoruz, geçip gidiyoruz; yapacak bir şeyim yok benim.
Sayın Bakanım, devam edin, ekleyeceğim sürenize.
İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Teşekkür ediyorum Başkanım.
(AEK)
