CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, işverenin işten çıkarmak istediği işçilerin sözleşmesini “Kod-29” kullanarak feshettiği ve bu nedenle çok sayıda işçinin mağdur olduğu yönündeki iddiaları soru önergesiyle TBMM gündemine taşıdı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yönelttiği yazılı soru önergesinde Gürer, “2019 ile 2020 yıllarında Kod-29 gerekçesiyle kaç kişi işten çıkarılmıştır?”, “İşten çıkarılan işçilerin cinsiyete göre dağılımı nedir?” gibi sorular yöneltti.
Gürer’in önergesine yanıt veren Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin bu sorulara karşılık sadece yasayı hatırlattı. Bilgin, Gürer’e şu cevabı verdi:
“Koronavirüs pandemisinin (COVID-19) sosyal ve ekonomik hayata olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla her türlü iş veya hizmet sözleşmesinin Kanun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın; 17 Nisan 2020’de itibaren üç ay süreyle ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler, belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri dışında işveren tarafından feshedilemeyeceği 4857 sayılı İş Kanununa eklenen Geçici 10’uncu madde ile hüküm altına alınmıştır.”
.png)
“Başka iş bulamıyorlar”
Bakan Bilgin’in açıklamasına karşılık Gürer ilgili düzenlemenin Nisan 2020’de çıktığını ve 3 ay süreyle geçerli olduğunu belirterek, bu sürecin dışındaki zamanlarda, nasıl bir yol izlendiğinin açıklaması gerektiğini söyledi.
Gürer, COVID-19 salgının başladığı dönemlerde, işçi çıkarmanın yasaklandığı süreç içinde Kod-29 kullanılarak işten çıkarılan çok sayıda işçinin ahlak dışı ve yüz kızartıcı suç işlememiş olmasına rağmen bu kapsamda işten çıkarıldıkları için başka yerlerde de iş bulamadıkları ve bu yüzden mağdur olduklarının yönünde iddiaların mutlaka incelenip çözüme erdirilmesi gerektiğini de söyledi.
Kod-29 nedir?Pandemiyle birlikte işten atmaların yasaklanması sonrası Kod-29 hayata geçti. "İşten atmanın arka kapısı" olarak görülen bu kavram pandemi döneminde çalışanı işten çıkarmak isteyen işverenin sıklıkla başvurduğu bir yöntem haline geldi. İş Kanunu'nun 25/2 maddesince "ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller" olarak tanımlanan Kod-29'la işten çıkarılan kişiler, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklardan faydalanamıyor. İçeriği nedeniyle bu kodla ile işten çıkarılan bir kişi, yeni bir iş ararken de sorun yaşayabiliyor. Kod-29 yasalara yeni girmiş bir uygulama değil ancak pandemi sürecinde işten çıkarma yasaklamasıyla birlikte işverenler tarafından sıklıkla kullanılar bir uygulama haline geldi. 1 yılda 176 bin kişi çıkarıldıSosyal Güvenlik Kurumu'nun paylaştığı verilere göre, pandemiyle mücadele içinde geçen 2020'de 176 bin 662 işçi Kod-29'la işten atıldı. Sadece 1 Ocak-15 Şubat 2021 arasında 12 bin 985 çalışan işinden oldu. Bu her gün ortalama 289 emekçinin Kod-29'la işine son verildiği anlamına geliyor. |
TIKLAYIN - İşten çıkarmanın yeni adı: Kod 29
(HA)
