9 yılın ardından Haziran 2022’de çıkartılan Azınlık Vakıfları Seçim Yönetmeliği Danıştaylık oldu. İstanbul Beyoğlu’ndaki Üç Horan Kilisesi Vakfı Başkanı Avukat Simon Çekem yönetmeliğin iptali ve yürütmenin durdurulması için Danıştay'a dava açtı.
Agos’tan İşhan Erdinç’in aktardığına göre Simon Çekem, Danıştay Başkanlığına verdiği dilekçede yönetmeliğin Anayasaya, Lozan Antlaşmasına, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine, Vakıflar Kanunu’na ve diğer yasal mevzuatlarla birlikte demokrasiye aykırı olduğunu belirterek iptalini istedi.
Yönetmeliği “hukuka aykırı” olarak nitelendiren Çekem, ygulanması halinde giderilmesi güç ve olanaksız zararların doğacağını belirterek yürütmenin durdurulması talebinde bulundu. Çekem yargılamanın duruşmalı yapılmasını da istedi.
"Vakıflar Bölge Müdürlüğü seçimde yetkili olamaz"
Çekem, yönetmelikte yer alan adayların seçim bölgelerinde ikamet etme zorunluluğu ile ilgili olarak dilekçede şunları kaydetti:
"Bu durum vakıfların vakfiyesine aykırılık teşkil etmektedir. Çünkü her vakfın güvence altına alınan bir vakfiyesi ve amacı bulunmakla birlikte bu amaç doğrultusunda vakfın ne şekilde yönetileceği belirlenmiş olmasına rağmen bu durum gözetilmeksizin vakfın vakfiyesine aykırılık teşkil edecek şekilde yönetmelik düzenlenmesi hukuka, demokrasiye, Anayasaya, uluslararası sözleşmelere, Lozan Antlaşmasına, AİHM kararlarına aykırıdır.
“Vakıflar Bölge Müdürlüğünün görevi seçimin yasalara uygun yapılıp yapılmadığının denetimi olması gerekirken, bu yönetmelik ile Vakıflar Bölge Müdürlüğüne demokratik kurallara aykırı bir şekilde atama yetkisi verilmiştir. Yani Bölge Müdürlüğü istediği taktirde seçimle yönetime gelen kişileri dahi hiçbir denetime tabi olmadan görevlerine atama yapmayacağı gibi görevlerine son da verebilecektir. Ancak kabul edilmelidir ki Vakıflar Bölge Müdürlüğünce; seçim usulünün ne şekilde ve hangi şartlar altında yapılacağına ilişkin müdahalesi ve yetkisi söz konusu olamaz.”
"Eşit statüdeki vakıflara farklı işlemler"
Çekem önümüzdeki yıl yapılması öngörülen hastane vakıfları seçimleri için ise şu ifadeleri kullandı:
“Azınlık vakıfları uluslararası anlaşmalarla da statüsü belirlendiği gibi bir bütündür, idarenin azınlık vakıflarını bölme gibi bir inisiyatifi bulunmamaktadır. 5737 sayılı Vakıflar Kanunu’nda da belirtildiği üzere hastanenin de cemaat vakfı kabul edilerek ayrı bir sisteme sağlık bakanlığına bağlanması mümkün değildir. Aksi halde Vakfa bağlı azınlık okulların durumu ne şekilde olacaktır? Azınlık okullarının da MEB ile mi görüşmesi gerekecektir?
“Kaldı ki hukukun temel ilkelerine, demokrasiye, uluslararası antlaşmalara, Lozan Antlaşmasına, AİHM kararlarına göre statüleri kabul edilmiş vakıfların statülerinin değiştirilmesi söz konusu olamaz. Bu durumda hastane vakfının hastane olması sıfatıyla Sağlık Bakanlığı görüşü sebep gösterilerek ayrı işleme tabi tutulması tamamıyla Lozan Antlaşmasına, AİHM kararlarına, Anayasaya aykırı olmasının yanı sıra seçimlerden ayrı tutulması bile yönetmeliğin iptalini gerektirecek başlı başına bir husustur.
“Bunun yanı sıra Lozan Antlaşmasına aykırı olarak eşit statüdeki vakıflara farklı işlem uygulanması da eşitlik ilkesine ve diğer ilkelere de aykırılık teşkil ettiği yadsınamaz bir gerçektir.”
"Temel hak ve özgürlükleri sınırlandırıyor"
Çekem başvurusunda "Anayasanın 13. Maddesinde de belirtildiği üzere temel hak ve hürriyetler özlerine dokunulmaksızın yalnızca kanunla sınırlandırılabilir. Oysa azınlık cemaatinin bir mensubu ve Beyoğlu Üç Horan Ermeni Kilisesi Vakfı başkanı olarak Anayasa, uluslararası antlaşmalar, Lozan Antlaşmasına ve AİHM kararlarına da aykırı olarak yönetmeliğin seçme ve seçilme hakkımıza ihlal niteliğinde olmasının yanı sıra yönetmelik ile temel hak ve özgürlüklerimize sınırlandırma getirilemeyeceği kanaatindeyim" diye de ekledi.
TIKLAYIN - Azınlık vakıflarının seçim yönetmeliği 9 yıldır neden yok?
TIKLAYIN - Azınlık Vakıfları Seçim Yönetmeliği | "Eskisinden daha kısıtlayıcı"
(HA)
