AYM: Kamunun Bilgilenme Hakkı, Bankanın İtibarından Önce Gelir

www.serihaber.biz isimli internet sitesinde köşe yazan ve bir yazısı nedeniyle hapis ve para cezasına çarptırılan Ş.Y.’nin Anayasa Mahkemesi başvurusu sonuçlandı.

Mahkeme, bir bankanın şikayetiyle başlayan davanın sonucunda verilen ceza ile Ş.Y.’nin ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi.

“Bankanın itibarına zarar vermekten” yargılandı

Antalya'daki gelişmelerle ilgili haberler yapan www.serihaber.biz isimli internet sitesinde köşe yazarı olan Ş.Y. hakkında, 29 Mart 2013 tarihli ve “Yapı Denetim Fettullah’ın Baronlarına Teslim” başlıklı yazısı nedeniyle dava açıldı.

Yazıda adı geçen bankanın şikayeti sonucunda başlatılan soruşturmayla,  Ş.Y.’nin 5411 sayılı Bankacılık Kanunu çerçevesinde “Bankanın itibarına zarar verme” suçundan cezalandırılması istemiyle iddianame düzenlendi.

Ayrıca yazıda adı geçen bankanın gönderdiği tekzip yazısı sonrası yazı yayından kaldırıldı ve tekzip metni bir hafta süre ile internet sitesinde yayınlandı.

“Tekzip metninin yayınlanması dikkate alınmadı”

Yargılamayı yapan İstanbul 29. Asliye Ceza Mahkemesi, 3 Mart 2015 tarihli kararıyla, Ş.Y.’nin 10 ay hapis ve 16 bin 660 lira adli para cezası ile cezalandırılmasına hükmetti. Hükmün açıklanması geri bırakıldı.

Kararın gerekçesinde şu ifadeler yer aldı:

“‘Yapı Denetim Fettullah’ın Baronlarına Teslim’ başlıklı yazı ve içeriği incelendiğinde; güven kurumu olan bankalara olan güvenin sarsılmasına yönelik olarak olduğu, bu yazı ile söz konusu katılan bankanın güvenilirliği, saygınlığı ve prestijine zarar verildiği ve itibarının zedelendiği dolayısıyla;

“5411 sayılı Bankacılık Yasasına aykırılık suçunu işlediklerinin sabit olduğu anlaşıldığından, sanıkların eylemlerine uyan 5237 sayılı TCK’nun 37. maddesi ve 5411 sayılı Bankacılık Yasasının 74. maddesi yollamasıyla 5411 sayılı Bankacılık Yasasının 158/1. maddesi gereğince ayrı ayrı cezalandırılmalarına karar verilmiştir.”

Ş.Y.’nin bu karara itirazı İstanbul 6. Ağır Ceza Mahkemesince 12 Haziran 2015’te reddedilince, iki ay sonra Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yaptı.

Başvurusunda, köşe yazısında eleştiri ve düşünce özgürlüğü hakkını kullanmış olması sebebi ile cezalandırılmasının ifade özgürlüğünü ihlal ettiğini ileri sürdü. Ayrıca, “müştekinin tekzip metninin yayımlanmış olmasının ilk derece mahkemesi kararında değerlendirme konusu yapılmamış olması nedeniyle de adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini” iddia etti.

AYM: Bankalar eleştiriden muaf değil

Anayasa Mahkemesi’nin 7 Mart 2019 tarihli kararı bugünkü Resmi Gazete’de açıklandı. Kararda, “bankacılık sisteminin ve münhasıran herhangi bir bankanın -özellikle de kendi faaliyet alanlarındaki konularla ilgili- eleştirilerden muaf tutulduğu anlamına gelmeyeceğinin” altı çizildi.

Yerel mahkemenin kararında “bankanın faaliyet yürüttüğü alanın ve yazıya konu olan meselenin kamusal niteliği ve halkın kamusal meselelere ilişkin bilgi alma hakkının” dikkate alınmadığı da AYM kararında ifade edildi:

“Bir bankanın işlemlerindeki usulsüzlük iddiaları konusunda kamunun bilgilendirilme hakkının bulunduğunda kuşku yoktur. Bir haber veya yazının kamuyu bilgilendirme değeri ne kadar yüksek ise kişinin söz konusu haber veya makalenin yayımlanmasına o kadar boyun eğmesi gerekir.”

İlk derece mahkemesinin, ifade özgürlüğü hakkı ile bankanın itibar hakkının korunması arasında adil bir denge kurduğunun söylenemeyeceği ifade edildi.

AYM’nin kararında, “Anayasa'nın 26. maddesinin birinci fıkrasında güvence altına alınan ifade özgürlüğü ile Anayasa'nın 28. maddesinin birinci fıkrasında güvence altına alınan basın özgürlüğünün ihlal edildiği” belirtildi.

Dosya, yeniden yargılama yapılmak üzere, İstanbul 29. Asliye Ceza Mahkemesine gönderilecek. (AS)