Anayasa Mahkemesi (AYM), usulsüz çakar lamba kullanımında, sürücünün araç sahibi olmaması halinde tescil plakasına da aynı miktarda ceza tutanağı düzenleneceğini öngören kuralı iptal etti.
Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, Tokat 2. Sulh Ceza Hakimliği, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun "Araçlara ait trafik ayırım işaretleri ve diğer işaretler" başlıklı 26. maddesindeki "Sürücü, aynı zamanda araç sahibi değilse, ayrıca tescil plakasına da aynı miktar için ceza tutanağı düzenlenir" hükmünün Anayasa'ya aykırı olduğunu öne sürerek iptalini istedi.
Hakimliğin başvurusunda, itiraz konusu kuralla, mevzuatta belirtilen ışıklı veya sesli uyarı işareti veren cihazları, mevzuatta izin verilmeyen araçlara takan ve kullanan sürücünün aynı zamanda araç sahibi olmaması durumunda, araç sahibinin kusurunun bulunup bulunmadığı yönünde bir değerlendirme yapılmaksızın tescil plakasına da aynı miktarda ceza tutanağı düzenlenmesinin öngörüldüğü belirtildi.
Bu durumun, araç sahibine işlemediği bir fiilden dolayı yaptırım uygulanmasına neden olabileceğine işaret edilen başvuruda, kuralın "cezanın şahsiliği" ve "hukuk devleti" ilkeleriyle bağdaşmadığı vurgulandı.
Başvuruyu inceleyen Yüksek Mahkeme, ilgili kuralı Anayasa'ya aykırı bularak iptal etti.
AYM'nin kararında, Anayasa'nın 38. maddesinde suçun ve cezanın kanuniliği ilkesinin güvence altına alındığı, bu ilke uyarınca hangi fiillerin yasaklandığı ve bu yasak fiillere verilecek cezaların neler olduğunun kanunda açıkça gösterilmesi gerektiği ifade edildi.
Kararda, ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesinin, bir kimsenin yalnızca kendi kusurlu fiilinden sorumlu tutulabileceğini, başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulmayacağını güvence altına aldığı belirtildi.
Yüksek Mahkeme'nin kararında ayrıca, Anayasa uyarınca kişilere ceza verilebilmesi için hukuka aykırı eylemin kanunda belirtilmiş olması ve bu eylemin o kişi tarafından gerçekleştirildiğinin kanıtlanması gerektiği kaydedildi.
(HA)
