Anayasa Mahkemesi (AYM) 7 Haziran 2014'te Ardahan'da düzenlenen protestolarda emniyetin video kayıtlarında "Çerxa Şoreşe" (Devrim Çarkı) marşına eşlik eden, "Biji Serok Apo" (Yaşasın Başkan Apo) ve "PKK halktır halk burada" sloganları atarken görüntülendiği iddiasıyla yargılanarak adli para cezasına çarptırılan sanığın eyleminin "ifade özgürlüğü" sınırları içinde kaldığına hükmetti.
AYM önüne getirilen davada Ardahan Ağır Ceza Mahkemesi Ardahan Öğrencileri Derneğinin Lice'de "sınır bölgelerindeki karakol inşaatlarını protesto etmek amacıyla yapılan gösteriler sırasında aralarında kolluk güçlerinin de olduğu çok sayıda kişinin yaralanması, iki göstericinin öldürülmesini protesto etmek amacıyla düzenlediği toplantıya katılan", aralarında AYM'ye başvuran Merve Nur Tekin'in de bulunduğu kişileri "Biji serok Apo (Yaşasın Başkan Apo)", "Şehit namırın (Şehitler ölmez)", "Kurdistan goristan ji faşıstan (Kürdistan faşizme mezar olacak)" şeklinde sloganlar a[ttıkları] ve "Çerxa Şeroşe (Devrim Çarkı) isimli marşı söyle[dikleri]" gerekçesiyle "terör örgütü propagandası yapmak suçu işle[mekten]" cezalandırmıştı.
AYM kararında ilk derece mahkemesinin "karar[ında] bahse konu marşın PKK terör örgütünün marşı olduğu[nu]" ifade etmekle beraber "marşın içeriğine ve şiddete teşvik edip etmediğine dair hiçbir açıklamada bulu[nmadığını]" vurguladı.
"Ayrıca kararda, başvurucunun hangi ifadesinin terör örgütü propagandasını oluşturduğuna yönelik herhangi bir değerlendirme yapılma[dığını]" not etti. "Bu, nedenle farklı söylemleri nedeniyle yargılanan -ve aralarında başvurucunun da olduğu- şahısların mahkûmiyetlerine esas alınan ifadelerin ne olduğu, başvurucunun hangi ifadelerinin ne surette terör örgütünün şiddet ve tehdit yöntemlerini meşru gösterdiği veya övdüğü ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik ettiği[nin] anlaşılama[dığını]" belirledi.
AYM Abdullah Öcalan'ın övülmesini terörizm olarak görmediği önceki kararları
Öte yandan AYM "[...] daha önceki kararlarında, PKK'nın kurucusu olan A.Ö.yü politik bir lider ve toplumsal sorunların demokratik yollarla çözümünde meşru bir aktör olarak ilan eden söylemleri ya da bu nitelikte olmadığı konusunda yargı mercilerince ilgili ve yeterli bir gerekçe ortaya konamamış ifadeleri, terör eylemlerinin failini öven ve dolayısıyla terör örgütünün cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerine başvurmayı teşvik eden mesajlar olarak değerlendirmemiş [olduğunu]" hatırlattı.
"Marş söylemek terörizm propagandası oluşturmaz"
AYM ayrıca "Cerxa Şeroşe marşının (Devrim Çarkı) bir toplantıda söylenmesi[nin] değerlendirildiği bir başka kararında "[...] marş vasıtasıyla kamuya aktarılan görüşlerin başkaları açısından değersiz, yararsız, kışkırtıcı veya rahatsız edici görülse bile kişilerin subjektif değerlendirmelerinden bağımsız olarak ifade özgürlüğünün korumasında olduğunu vurgula[dığına]; öznel değerlendirmeler veya varsayımlarla kişilerin cezalandırılmasının ve düşünce açıklamalarına bu şekilde müdahale edilmesinin temel hakkı ihlal edeceğini ifade etmiş [olduğuna]" göndermede bulundu.
Mahkumiyet zorunlu bir ihtiyaca karşılık gelmedi
AYM "Sonuç olarak ilk derece mahkemesinin başvurucunun mahkûmiyetinin zorunlu toplumsal bir ihtiyaca karşılık geldiğini ilgili ve yeterli bir gerekçe ile ortaya koyduğunun kabul edilmesi[nin] mümkün olma[dığına]" hükmetti.
İfade özgürlüğü ihlal edildi
AYM bu gerekçelerle Anayasanın 26. maddesinde güvence altına alınan "ifade özgürlüğünün ihlal edilmiş olduğu" sonucuna vardı.
Üyeler, Yıldız Seferinoğlu ve Ömer Çınar'ın katılmadıkları bu görüş, Başkan Basri Bağcı ve üyeler Rıdvan Güleç ve Kenan Yaşar'ın oy çokluğuyla karara bağlandı.
Devlet tazminat ve yargı giderlerini ödeyecek
Karar uyarınca, "Kararın bir örneği, ifade özgürlüğü ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Ardahan Ağır Ceza Mahkemesine," gönderilecek.
Başvurucuya net 30 bin TL manevi tazminat ve 664,10 TL harç ve 18.800 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 19.464,10 TL yargılama gideri ödenecek.
(AEK)
