AYM: bianet'in İfade ve Basın Özgürlüğü İhlal Edildi

Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın

Anayasa Mahkemesi (AYM), bianet'te sekiz yıl önce yayınlanan "İntihal: Aradaki Farkı Bulun" başlıklı habere getirilen erişime engelleme kararına yapılan itirazla ilgili kararını açıkladı.

Mahkemenin bugün Resmi Gazete'de yayınlanan 7 Mart tarihli, oybirliğiyle alınan kararında, "Anayasa'nın 26. ve 28. maddelerinde güvence altına alınan ifade ve basın özgürlüğünün ihlal edildiğine" ve ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasına hükmetti.

Ne olmuştu?

Bianet'ten Işıl Cinmen'in "İntihal: Aradaki Farkı Bulun" başlıklı haberi 17 Ekim 2011'de yayımlandı. Haberde bahsi geçen bakan Ömer Dinçer (dönemin Milli Eğitim Bakanı) haberin yayımlandığı birçok siteye kişilik haklarının ihlal edildiğini ileri sürerek internet içeriğine erişimin engellenmesi talebinde bulundu.

İstanbul 9. Sulh Ceza Hakimliği 8 Temmuz 2015'te haber içeriğinin engellenmesine karar verdi.

Mahkeme: Kişilik haklarını ihlal edici

Mahkemenin gerekçeli kararında şu ifadelere yer verildi:

"Talep konusu içeriklerin, yayınla talepte bulunan hakkında bırakılan intiba se saik de dikkate alındığında, basın özgürlüğü, düşünce açıklama özgürlüğü, haber verme ve eleştiri hakkı sınırlarında değerlendirilemeyecek, talepte bulunan kişinin kişilik haklarını ihlal edici nitelikte olduğu sonuç ve vicdani kanaatine varılmış, bu nedenle talebin kabulü yönünde karar tesis edilmiştir."

bianet'in bu karara itirazı İstanbul 10. Sulh Ceza Hakimliğinin 3 Ağustos 2015 tarihli kararı ile reddedildi.

AYM başvurusu: Haber gerçek ve güncel

Bunun üzerine bianet ve İPS İletişim Vakfı, avukat Meriç Eyüboğlu aracılığıyla 11 Eylül 2015'te AYM'ye bireysel başvuruda bulundu.

Başvuruda, başvuruya konu haberin yayımlanmasında kamu yararı bulunduğu ifade edilerek, haberin gerçek ve güncel olduğu vurgulandı.

Başvuruda gerekçesiz olarak verilen erişimin engellenmesi kararının adil yargılanma hakkı ile ifade ve basın özgürlüklerini ihlal ettiği belirtildi.

Ayrıca haberin akademik bir suç olan intihalle ilgili olduğunu belirtilerek, eğitim öğretim alanından sorumlu bir bakanın da intihal yapanlar arasında yer aldığı örneklere yer verilerek aktarıldığı ifade edildi ve milli eğitimden sorumlu bir bakanın intihal yapmasının akademik dünyadaki yansımalarının ve toplumsal karşılığının dikkate alınması gerektiğini belirtildi.

Gerekçeli karar bugün yayımlandı

Başvuruyu kabul ederek, basın ve ifade özgürlüğünün ihlal edildi yönünde karar veren AYM'nin gerekçeli kararını bugünkü Resmi Gazete'de yayımlandı.

Gerekçeli kararda "Ülkenin eğitim politikasını tayin eden bakanlığın başına atanan bir bakanın eserlerinde intihal yaptığının tespit edilmesi ile ilgili bazı iddiaların yer aldığı haberin yayımlanmasının 'kamusal faydası yüksek bir tartışmaya katkı sunduğunda' kuşku bulunmamaktadır" ifadeleri yer aldı.

Karada "Sonuç olarak başvurunun bütün koşullan gözönünde tutulduğunda çelişmeli bir yargılama olmaksızın süresiz olarak etki gösteren tedbir mahiyetinde internete erişimin engellenmesi kararı verilmesi için gösterilen gerekçeler ilgili ve yeterli kabul edilemez" denildi.

Anayasa Mahkemesi "Anayasa'nın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünün ve Anayasa'nın 28. maddesinde güvence altına alınan basın özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir" dedi.

"İfade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiği sonucuna varılmıştır"

"Bu bağlamda derece mahkemesinin öncelikle yapması gereken şey, bir temel hak veya özgürlüğü ihlal ettiği veya idari makamlar tarafından bir temel hak veya özgürlüğe yönelik olarak gerçekleştirilen ihlali gideremediği tespit edilen önceki kararını kaldırmaktır.

"Anayasa Mahkemesi başvurucu tarafından yayımlanan haberin içeriğine erişimin engellenmesine karar verilmesinin demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun düşmediği ve bu nedenle başvurucunun ifade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiği sonucuna varmıştır. Dolayısıyla somut başvuruda ihlalin mahkeme kararından kaynaklandığı anlaşılmaktadır.

"Bu durumda ifade özgürlüğünün ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmaktadır. Kararın bir örneğinin yeniden yargılama yapılmak üzere ilgili mahkemeye gönderilmesine karar verilmesi gerekir."

İhlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasına hükmetti

Anayasa mahkemesi açıklanan gerekçelere dayanarak şu kararlara hükmetti:

İfade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna;

Anayasa'nın 26. ve 28. maddelerinde güvence altına alınan ifade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiğine;

Kararın bir örneğinin ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere İstanbul 9. Sulh Ceza Hâkimliğine gönderilmesini ve, yargılama giderinin başvurucuya ödenmesine hükmetti. (HA)