*Fotoğraf: anayasa.gov.tr
Asya Anayasa Mahkemeleri ve Muadili Kurumlar Birliği (AAMB) bünyesinde düzenlenen Uluslararası Yaz Okulu Programı'nın 11'incisi bu yıl "Adil Yargılanma Hakkının Bir Güvencesi Olarak Yargı Bağımsızlığı" temasıyla 18-19 Eylül'de Ankara'da yapıldı.
Anayasa Mahkemesi (AYM) Başkanı Zühtü Arslan, dün (19 Eylül) Yüce Divan Salonu'nda yaptığı kapanış konuşmasında, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığının önemine dikkati çekti.
"Yargı bağımsızlığı adil yargılanma hakkının yanında, diğer tüm temel hak ve özgürlüklerin de başlıca ve en etkin güvencesidir" diyen Arslan, yargı bağımsızlığının sadece hukuk devletinin değil, kuvvetler ayrılığı ilkesinin de zorunlu bir sonucu olduğunu belirtti.
"Bağımsız yargı olmadan devlet olmaz"
Arslan sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bağımsız ve tarafsız bir yargı olmadan bırakın hukuk devletini aslında devlet bile olmaz. Zira devlet, tanımı icabı toplumun hukuk kuralları zemininde örgütlenmiş halidir. Şiddet tekeli olarak devletin meşruiyeti hukuka bağlıdır. Hukukun kişilerin adaleti tesis ederek hak ve özgürlükleri koruyacak şekilde uygulanması da bağımsız yargının varlığına bağlıdır."
"İdare makamları kararları uygulamak zorunda"
Zühtü Arslan hiçbir organ, makam, merci veya kişinin yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hâkimlere emir ve talimat veremeyeceğini, tavsiye ve telkinde dahi bulunamayacağını vurguladı.
Anayasa'nın yargı bağımsızlığı konusunda kamu gücü kullananlara yüklediği pozitif yükümlülüğün "yargı kararlarının etkili icrası" olduğunu belirten Arslan, "Yasama, yürütme ve idare makamları mahkeme kararlarını değiştirmeden ve geciktirmeden uygulamak zorundadır" dedi.
"Yargı bağımsızlığı görünümüne zarar verilmemeli"
Başkan Arslan, yargının bağımsız ve tarafsız olduğu algısını zedeleyecek her türlü davranıştan kaçınılması gerektiğini belirterek,
"Mahkemelerin ve hâkimlerin bağımsız ve tarafsız olmaları yetmez, öyle olduklarının da bilinmesi gerekir. Bu nedenle hukuk devleti yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı görünümüne zarar verecek davranışlardan kaçınmayı gerektirmektedir" dedi.
Arslan ayrıca, yargı mensuplarının "kirlenmemiş ve prangasız bir vicdana sahip olmaları" gerektiğini söyledi.
(VC)