Salt'ın "Sahnede 90'lar" sergisi kapsamında 1998 tarihli performansı hatırlatılan ve akıbeti sorulan sanatçı Jujin, serginin küratörü Amira Akbıyıkoğlu ile bir araya geldi.
Jujin'in 1998'deki "Genç Etkinlik" sergisinin açılışında gerçekleştirdiği "Sere Mehe" (Aybaşı), ilk ve son performansıydı. Sanatçı bu performansından sonra sanat dünyasından uzaklaşmıştı. Halen devam eden "Sahnede 90'lar" sergisi kapsamında "Neredesin Jujin?" diye sorulmuştu.
20 küsur sene sonra
Akbıyıkoğlu sosyal medya hesabından paylaştığı fotoğraflarla Jujin'e nasıl ulaştıklarını şöyle anlattı:
"Halil (Altındere) dün bana bir sürprizi olduğunu yazdığında aklımdan "Jujin" geçmemişti. Bugün olmaz dediğim oldu, Halil'le birlikte Salt Beyoğlu'na giren kadın Jujin'di. Onlar da 20 küsur sene sonra buluştular. 1998'de yaptığı "Sere Mehe" [Ay başı] performansından kalan tek fotoğrafa birlikte baktık. Onun da benim de gözlerim doldu. "Sahnede 90'lar" sergisinin araştırmaları sırasında bir soru musallat olmuştu: "NEREDESİN JUJIN?" @hazalhalavut'la giriştiğimiz bu serüven için bugün bir milat oldu. Sonuçta ortadan kayboluş da efsanenin bir parçası. Miracles do happen!"
"Bir mit oluşmuştu"
Küratör Akbıyıkoğlu Ekim 2022'de bianet'e verdiği röportajda Jujin nerede? sorumuza şöyle yanıt vermişti:
TIKLAYIN - Sahnede 90'lar: Politik karanlığa tezat bir dinamizm
"İlk ve son performans sonrasında sanat dünyasından ve buralardan uzaklaştığını biliyoruz ya da şöyle demek daha doğru, öyle anlatılıyor. "Neredesin Jujin?" sergi araştırmaları boyunca sorduğumuz bir soruydu. Etrafında bir mit oluşmuştu ve genellikle erkek sanatçıların çevresinde oluşan bu mitin Jujin etrafında oluşmasını değerli buluyorum.
"Niyet elbette ki kimseyi zorla ortaya çıkarmak değil, ama feminist teori ve yazından yola çıkarak yaratıcı bir egzersizi tetiklemek. "Neredesin Jujin?" sorusu sergi için bir araştırma projesine evrildi. Feminist çevrimiçi yayın 5Harfliler'in yayın direktörlerinden, akademisyen ve yazar Hazal Halavut'un yürütücülüğünde devam eden araştırma, ABD'li düşünür ve yazar Saidiya Hartman'ın tarih ve arşiv araştırmalarını eleştirel teori ve kurgusal anlatımla birleştirmeyi önerdiği critical fabulation [eleştirel öyküleme] metodolojisinden ilhamla devam ediyor."
Sere Mehe (Aybaşı) performansı hakkında
Kürtçe'de "kirpi" anlamına gelen "juji" ile "kadın" için kullanılan "jin" kelimelerinin birleşiminden oluşan Jujin, 90'lı yılların en radikal işleri arasında sayılan "Sere Mehe" performansını gerçekleştiren sanatçının takma ismiydi. Geciktirici haplarla regl dönemini uzun süre erteleyen Jujin, Genç Etkinlik sergisinin açılış akşamından önce ilaçları bıraktı. Kendisine ayrılan dar kabinin köşesinde çıplak şekilde oturan ve saçları yüzünü örten sanatçının regl kanaması başlamıştı. Performans bitiminde Jujin'in yerde bırakmayı seçtiği kan izleri kurudu ve sergi boyunca performansın kalıntıları olarak sergilendi. "Sere Mehe"den geriye düşük çözünürlüklü bir fotoğraf karesi ve açılışa gelen izleyicilerin hatırladıkları kaldı. Jujin başka bir performans gerçekleştirmedi ve ortadan kayboldu.
(AÖ)
