Slovakya ve Avusturya yeni yıla kömüre veda ederek başladı.
Slovakya kömürden çıkışını 2030'dan 2024'e çekerek hızlandırdı. Avusturya’da ise kömüre dönüş söylentileri, rüzgâr ve güneş enerjisi kurulumlarında yaşanan hızlı büyümenin kömürü devre dışı bırakması ve arz güvenliğinin sağlanmasına yardımcı olması nedeniyle gerçekleşmedi.
Fosil Yakıtların Ötesi’nin (Beyond Fossil Fuels) aktardığına göre, Slovakya, Aralık 2023'te Novaky kömürlü termik santralini (266 MW) kapatmasının ardından ülkenin son kömürlü termik santrali olan Vojany'yi (220 MW) de bu yıl kapatacak.
Faydalar
Slovakya’nın kömürden çıkış takvimini altı yıl hızlandıran bu kararı, önemli sağlık ve ekonomik faydalar getirecek.
Avusturya'da, Mellach santralinin yeniden faaliyete geçirilmesi önerisi, getirdiği maliyet yükü nedeniyle hiçbir zaman uygulanabilir bir seçenek olmadı. Bunun yerine, Avusturya’nın rüzgâr ve güneş enerjisindeki büyümeyi desteklemesi, ülkeyi 2023 yılı için elektrik üretiminde en yüksek yenilenebilir enerji payına sahip Avrupa ülkeleri arasında ikinci sıraya yükseltti. Altı AB ülkesinin yanı sıra Avusturya da kısa süre önce elektrik sistemini 2035 yılına kadar karbonsuzlaştırma taahhüdünü açıkladı.
Fosil Yakıtların Ötesi Kampanyacısı Alexandru Mustață, şöyle konuştu:
"Slovakya ve Avusturya'da kömürden elektrik üretiminin sona ermesi, ülkeler bu pahalı ve kirli fosil yakıta karşı yenilenebilir alternatifler ararken kömürün Avrupa'daki rolünün azaldığının son örneği. Slovakya şimdi binaları yenileyerek ve hızla ısı pompaları kurarak kömür ve fosil gazı ısıtma sisteminden çıkarmalı. Her iki ülke de küresel sıcaklık artışını 1.5C ile sınırlama çabalarıyla tutarlı olarak 2035 yılına kadar elektrik sisteminden kalan tüm fosil yakıtları aşamalı olarak çıkarmaya odaklanmalı."
Türkiye ve kömür
30 Kasım-13 Aralık 2023’te Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Dubai kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 28. Taraflar Konferansı (COP28) “fosil yakıtlardan uzaklaşma” çağrısıyla sona erdi.
COP28, fosil yakıt çağının bittiğine dair açık bir sinyal vermesi nedeniyle tarihi bir zirve olarak önem taşıyor.
Türkiye, COP28’de iklim kriziyle güçlü bir şekilde mücadele etmek için hazırlanan yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği taahhüdü dahil birçok deklarasyona imza atmadı.
2017’de kurulan Kömür Sonrası Enerji İttifakı’na (PPCA) bu seneki COP28’de yedi ülke daha katılarak kömürden çıkma taahhüdü verdi; Polonya, Bulgaristan, Malta ve Romanya ile birlikte Türkiye ittifaka katılmayan beş Avrupa ülkesinden biri oldu. (TY)
