Greenpeace Türkiye, Avrupa ülkelerinden plastik atık alan ülkeler arasında Türkiye’nin son beş yıldır ilk sırada olduğunu ortaya çıkardı.
25 Kasım - 1 Aralık tarihlerinde gerçekleşecek Küresel Plastik Anlaşması (KPA) öncesi Greenpeace “Avrupa'dan Türkiye'ye plastik atık gönderimi son bulsun” çağrısında bulundu.
Türkiye’yi plastik atık alan ülkelerin en üst sırasına taşıyan süreç, Ocak 2018’de Çin’in plastik atık ithalatını yasaklamasıyla başladı. Malezya, Tayland ve Vietnam gibi ülkeler de plastik atık ithalatına kısıtlamalar getirince, Türkiye’ye yönelen atık miktarı kontrolsüz şekilde arttı. 2023’te Avrupa Birliği ülkelerinden ve İngiltere’den 456 bin 507 ton plastik atık Türkiye’ye gönderildi. Bu miktar günde 125 çöp kamyonu plastik atığa eşdeğer.
Türkiye AB'nin bir numaralı atık ithalatçısı
Greenpeace Türkiye Plastik Kampanya Sorumlusu Nihan Temiz Ataş; “Küresel Plastik Anlaşması, Türkiye’nin Avrupa’dan gelen plastik atık ticaretini durdurmak için elimizdeki en büyük fırsat. Bu anlaşma yeterince güçlü olursa, plastiğin üretiminden bertarafına kadar her aşamada kirliliğini önleyecek somut adımlar atılmasını sağlayabilir. Çünkü plastik atık ticareti, kirliliğin kaynağında çözülemediğinin ve gelişmiş ülkelerin kendi sorumluluklarını üstlenmek yerine yüklerini kırılgan ve gelişmekte olan ülkelere yıkarak bir nevi çöp sömürgeciliği yaptıklarının göstergesi. Türkiye, son beş yıldır Avrupa’nın plastik çöplüğü haline geldi ve bu yükü daha fazla taşıyamaz. Plastik atık ihracatı tamamen yasaklayan bir Küresel Plastik Anlaşması istiyoruz” dedi.
Greenpeace’in derlediği verilere göre Türkiye’de plastik atık ithalatı 2004'ten bu yana 196 kat arttı. Sadece AB ülkelerinden ve İngiltere’den Türkiye’ye;
- 2019’da 582 bin 296 ton,
- 2020’de 656 bin 960 ton,
- 2021’de 391 bin 022 ton,
- 2022’de 342 bin 332 ton,
- 2023’te 456 bin 507 ton atık gönderildi.
En fazla İngiltere gönderiyor
Türkiye’ye en fazla plastik atık gönderen İngiltere’yi, Avrupa Birliği ülkelerinden Almanya, Belçika, Hollanda, İtalya takip ediyor. Eurostat (Avrupa İstatistik Ofisi) ve Birleşmiş Milletler (BM) Comtrade veritabanından derlenen verilere göre 2023'te;
- İngiltere 140 bin 907 ton,
- Almanya 87 bin 109 ton,
- Belçika 74 bin 141 ton,
- İtalya 41 bin 580 ton,
- Hollanda 27 bin 564 ton plastik atığı Türkiye’ye gönderdi.
Plastik atıkların bu uzun yolculuğunun vardıkları ülkede insan sağlığı ve çevre üzerinde yarattığı etkiler, Greenpeace’in 2019’da Adana’daki yasadışı plastik atıklar üzerine yaptığı araştırmada ortaya konmuştu. Araştırma kapsamında toplanan kül, su ve nehir çamuru örneklerinde Türkiye'de bugüne kadar kaydedilen en yüksek seviyede, kanserojen olduğu bilinen dioksin ve furanlar tespit edilmişti.
Nihan Temiz Ataş, "Bugüne dek yaptığımız saha araştırmaları, plastik atık ithalatı nedeniyle Türkiye’nin toprağı, havası ve suyunun geri dönülmez bir şekilde kontamine olduğunu ortaya koydu. Bu atıkların bugüne kadar çevre ve insan sağlığına verdiği zararlardan her ne kadar geri dönülmüş olmasa da tam bir yasak ile bundan sonraki tehlikenin en aza indirilmesi mümkün” dedi.
Avrupa ülkelerinin plastik atıklarını gönderdikleri ülkelerin başında son beş yıldır Türkiye’nin geldiğine dikkat çeken Greenpeace Türkiye, başlattığı imza kampanyasıyla Avrupa’nın bu atıklarını Türkiye’ye göndermesine son vermesini ve güçlü bir Küresel Plastik Anlaşması sağlanmasını talep ederken başta Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olmak üzere ilgili tüm bakanlıkları ivedilikle adım atmaya çağırıyor.
(HA)
