Ankara'nın Sincan ilçesindeki Sincan Kadın Kapalı Cezaevi'nde İdare ve Gözlem Kurulu'nun (İGK), koşullu salıverme şartları oluşmuş kadın siyasi mahpuslara yönelik tahliye erteleme ve infaz yakma gibi hak ihlalleri sürüyor.
* "Kişi hak ve hürriyetini, bir kurulun keyfi kararına bırakmak, evrensel hukuk kurallarına aykırı olmakla beraber Anayasa'ya da aykırıdır. İnfazda eşitlik ve infazda adalet ilkelerine aykırıdır. Siyasi mahpusları esas alması ile aslında açıkça düşman hukukunun işletilmesidir."
Sincan Kadın Kapalı Cezaevi'ndeki hak ihlallerine ilişkin bianet'e konuşan Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) Cezaevi Komisyonu Üyesi Av. Şilan Aydın, kadın siyasi mahpusların tahliyelerinin hiçbir hukuki gerekçe olmadan engellediğini söyledi.
"Hiçbir siyasi kadın mahpus tahliye edilmiyor"
İdare ve Gözlem Kurullarının 1 Ocak 2021'den itibaren koşullu salıverme şartları oluşmuş hükümlüleri değerlendirmeye tabi tutmaya başladığını hatırlatan Av. Aydın, "Bu tarihten itibaren Sincan'da şartlı tahliye hakkı doğan hiçbir siyasi kadın mahpus tahliye edilmedi. Bu uygulama halen devam etmektedir. Kurul, 6 ay süre ile periyodik olarak mahpusların 'iyi halli olup, olmadıkları' değerlendirmesini yaparak aynı mahpus için 3 kez üst üste aynı veya farklı gerekçe ile şartlı tahliye için olumsuz değerlendirme yapabilmektedir. Şu ana kadar değerlendirme sonucu değişen ve tahliye olan hiçbir siyasi mahpus olmamıştır" dedi.
"Akla ve mantığa uyan hiçbir yanı bulunmamaktadır"
"Gerekçelerin hiçbir hukuki yönü yok" diyen Av. Aydın sözlerini şöyle sürdürdü: "'Pişmanlık duymama', 'toplumla bütünleşmeye hazır olmama', 'mülakata katılmama', 'resmi ve dini törenlere katılmama', 'kurslara katılmama', 'disiplin cezası', 'sayım ve aramalarda personel çalışmalarına kayıtsız kalma' gibi nedenler tüm mahpuslarda bir şablon gibi belirtilmektedir. Bu gerekçelerin tamamı absürt olarak nitelendirebilirken, en vahim olan ise 'halay çekme', 'elektrik faturasının yüksekliği', 'görüşte kendi yakınları ve diğer mahpuslarla selamlaşma', 'fazla kitap okuma' gibi gerekçelerin bırakalım hukuka ve infaz rejimine uygunluğu, akla ve mantığa uyan hiçbir yanı bulunmamaktadır."
"14 kadın mahpusun şartlı tahliyesine engel olundu"
Sincan'da bugüne kadar 14 siyasi kadın mahpusun şartlı tahliyesine engel olunduğunu açıklayan Av. Aydın, "Yasal olarak İGK kararlarına İnfaz Hakimliği'ne itirazın ardından talebin reddi halinde Ağır Ceza Mahkemesi'ne itiraz edilebilmektedir. Fakat gerek mahpusların gerekse avukatlarının yaptığı itirazların hiçbiri kabul edilmedi. Mahkemeler adeta İGK kararlarını kopyala-yapıştır yaparak kararlarına geçirmekte hiçbir gerekçe belirtmeden de itirazları reddetmektedir" diye konuştu.
Ret kararlarının tamamını bireysel başvuru yoluyla Anayasa Mahkemesi'ne taşıdıklarını belirten Av. Aydın, ancak hala sonuçlanmış bir dosya olmadığını kaydetti.
"Ceza üstüne ceza anlamına gelmektedir"
Bu yasal düzenlemenin bir şablon olarak cezaevlerinde uygulanmaya koyulduğunu söyleyen Av. Aydın, "Fakat bunun en sert ve hukuksuz uygulama yeri, Sincan oldu. Hak gasplarının, işkencenin ve kötü muamelenin yoğun yaşandığı yerler olan cezaevlerinde, verilen cezayı tamamlamış ve yine infaz yasaları ile şartlı tahliye hakkı kazanmış mahpusların bu haklarının ellerinden alınması, ceza üstüne ceza anlamına gelmektedir" dedi.
"İnfazda eşitlik ve adalet ilkelerine aykırıdır"
Av. Aydın son olarak şunları kaydetti: "Kişi hak ve hürriyetini, bir kurulun keyfi kararına bırakmak evrensel hukuk kurallarına aykırı olmakla beraber Anayasa'ya da aykırıdır. İnfazda eşitlik ve infazda adalet ilkelerine aykırıdır. Siyasi mahpusları esas alması ile aslında açıkça düşman hukukunun işletilmesidir. Umuyoruz ki AYM'ye yaptığımız başvurular bir an evvel olumlu bir biçimde sonuçlanarak bu keyfi uygulamaya son verilir."
Cezaevi: Kurumsal bilgi vermiyoruz
Konuyla ilgili bilgi almak için aradığımız Sincan Kadın Kapalı Cezaevi'nden bir santral memuru, "Telefon üzerinden gelen aramaları idarecilere bağlamıyoruz. Bu size özel bir şey değil. Kurumsal bilgi vermiyoruz. Savcılık üzerinden bilgi alabilirsiniz" dedi.
İnfaz erteleme hangi yasaya dayandırılıyor?
Kamuoyunda infaz yakma olarak da bilinen koşullu salıverilme tarihini erteleme/uzatma 1 Ocak 2021'de yürürlüğe giren 7242 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ve 5275 sayılı Ceza Ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un "Hükümlülerin değerlendirilmesi ve iyi hâlin belirlenmesi" başlıklı 89. maddesinde yapılan değişikliğe dayandırılıyor.
Kurul hakkındaDeğişiklikle oluşturulan İdare ve Gözlem Kurulu (İGK), savcı ve hapishane görevlileri, hükümlünün koşullu salıverilme tarihi öncesinde rapor hazırlıyor ve değerlendirme yapıyor. Kurulda tarafsız bir gözlemci ve hükümlünün avukatı bulunamıyor. Yasa maddesi, İGK'ye hükümlünün tahliye tarihini her seferinde 3 ay, 6 ay, 9 ay veya 1 yıl uzatma hakkı tanıyor. | |
