Farklı şehir ve üniversitelerden 13 kişinin katıldığı, 10 Eylül’e kadar sürecek olan “Temel Gazetecilik Atölyesi”nde ilk oturumda bianet - Atölye BİA Genel Yayın Yönetmeni Demet Bilge Erkasap “Hak odaklı habercilik nedir ve örnekleri nelerdir?” başlıklı sunum yaptı.
Erkasap: “Yapılan her haber bir hakka dayanır”
Hak odaklı habercilikte, her haberin temel bir hakka dayandığını söyleyen Demet Bilge Erkasap, “Trafik haberi yapıyorsanız burada ulaşım hakkı, çocuk haberi yapıyorsanız çocuk hakları odak noktadır” dedi ve şöyle devam etti:
“Israrla odaktan ayrılmamanız gerekiyor. Haberin nasıl yapıldığı, gazetecinin tavrını ortaya koyar. Hak odaklı habercilik dilinde ısrar etmek gerekir. Bir dilde ısrar ettiğinizde sizin dilinizi baştan aşağı kabul edecek okuyucunuz oluşur. Bir haberi görünür yapmak aslında hak ihlalini görünür yapmaktır. Hak ihlali haberlerde hak ihlalini yapanı göstermek, işaret etmek çok önemlidir.”
Toplumsal cinsiyet odaklı habercilik
bianet kadın-LGBTİ editörü Evrim Kepenek, “Toplumsal cinsiyet odaklı habercilik nedir, örnekleri nelerdir?” sunumu yaptı.
Katılımcılarla toplumsal cinsiyet kavramı ve toplumsal cinsiyet odaklı habercilikte neler yapılabilir, neler yapılamaz üzerine konuşuldu.
Örnek haberler üzerinden haberde kullanılan yanlış söylemler üzerine tartışıldı.
Toplumsal cinsiyet odaklı habercilik ne yapar?
- Hak odaklıdır.
- Mağduriyete yol açmaz.
- Şiddeti pornografikleştirmez.
- Şiddetin yolunu, yöntemini göstermez.
- Kullandığı dile ve görsele dikkat eder.
- İstatiski bilgi verir.
- Görünmeyeni görünür yapar.
Toplumsal cinsiyet odaklı habercilik yaparken dikkat edilmesi gereken unsurları anlatan Kepenek, yaygın medyada karşılaşılan cinsiyet eşitsizliklerine değindi.
Murat Utku: Barış gazeteciliği, tabuları yıkarak yapılır
Barış gazeteciliğinde, kullanılan dilin çok önemli olduğunu ve her zaman barış dilinden yana olmak gerektiğini söyleyen Murat Utku, “Peki, barış gazeteciliği yapmak mümkün mü?” diye sordu ve katılımcılarla barış gazeteciliğinin mümkün olup olmadığı üzerine konuşuldu.
Utku, “Gazeteciler, bugün Türkiye’de inanılmaz bir sivil baskı altında. Barış gazetecileri ise her zaman siyasi bir otorite ve baskı ile karşılaşacak. Bizler barış gazeteciliği yapmak için dirayet göstermeliyiz. Gazeteciler, barış köprüsünü kurabilmelidir” dedi ve şöyle devam etti:
“Savaşın iki tarafı var. Barış gazetecileri, bu iki tarafın tam ortasında, onlara kuşbakışı ile bakan ve durumu anlamaya çalışan gazetecidir.
“Barış dilinin önündeki en önemli engel, otoritenin söylediklerinin kesin ve genel kabulüdür aslında.
“Barış gazeteciğinin bir de şu yönü var. Tabuları yıkarak yapılır. Dünyanın her yerinde bu durum böyledir.”
"Hak odaklı habercilik ile barış gazeteciliği iç içedir"
Utku, hak odaklı habercilik ile barış gazeteciliğinin iç içe olduğunu, yapılan haberlerin de bu ilke ile sürdürülmesi gerektiğini vurguladı ve ekledi: “Bu ilkelerle mesleğinizi yaparsanız, hakikati aktarmanız daha kolay olur. Çünkü ortada zaten somut bir gerçeklik var.”
Katılımcılara aynı görüntülerle iki farklı TV haberi izletilerek savaş ve barış gazeteciliği arasındaki farklar anlatıldı. Atölye katılımcılarına, barış gazeteciliği hakkındaki fikirleri soruldu. Katılımcılar, barış gazeteciliğine ilişkin genel olarak şunları söyledi:
- Çatışmada taraf olmadan, haberleri doğru şekilde aktarmaktır.
- Barışa katkı sunmalı ve barışı özendirmelidir.
- Savaşın hem ekolojik hem de insani yönünü ortaya koyan gazetecilik denilebilir.
Temel Gazetecilik Atölyesi programı şöyle;
9 Eylül Pazartesi / Dijital Mecra Kullanımı - Pınar İlkiz
10 Eylül Salı / Haber Değerlendirmesi&Sertifika Töreni (SO)
Atölye BİA hakkında |
IPS İletişim Vakfı/bianet'in Atölye BİA adıyla düzenlediği habercilik seminerleri medyanın farklı birimlerinden gazetecilere, işsiz bırakılmış gazetecilere, iletişim fakültesi öğrencilerine ve gazetecilik yapmak isteyen herkese açık. Atölye BİA programları hak, toplumsal cinsiyet ve çocuk odaklı habercilikle barış gazeteciliği perspektifi ve tercihiyle temel gazetecilik, haber fotoğrafçılığı, yargı haberciliği, araştırmacı gazetecilik, yeni medya, görselleştirme araçları, dijital güvenlik gibi alan ve temalar üzerinden kuruluyor. Atölye BİA ile birlikte IPS İletişim Vakfı’nın 2002-2007 aralığında düzenlediği temel gazetecilik, kadın, çocuk, insan hakları odaklı habercilik eğitimleri ve 2008-2017 aralığında gerçekleştirilen Okuldan Haber Odası programları yıl içine yayıldı ve gazetecilere ve ilgilenen herkese açık hale geldi. Haziran 2018'de başlayan programda, Aralık sonu itibariyle sekiz atölye 101 kişinin katılımıyla gerçekleştirildi: Gazeteciler İçin Yeni Medya, Gazeteciler İçin Haber, Kürtçe Habercilik ve Çeviri, Haber Fotoğrafçılığı ve Fotoröportaj, Çevre ve Kent Haberciliği, Yargı Haberciliği. 2019 yılı Şubat ayında (11-18 Şubat - 20-27 Şubat) iki "Temel Gazetecilik Atölyesi", 27-28 Nisan'da Kürtçe Habercilik ve Çeviri Atölyesi, Mayıs ayında ise Dijital Güvenlik Atölyesi , Haber Fotoğrafçılığı Atölyesi ve Gazeteciler için Yeni Medya Atölyesi, 14-21 Haziran ve 22-29 Temmuz tarihlerinde de Temel Gazetecilik Atölyesi düzenlendi. Bu proje İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı (SIDA) desteğiyle gerçekleştiriliyor. |
* Atölye BİA haberleri için tıklayın.
Evrim Kepenek hakkında
bianet kadın ve LGBTİ haberleri editörü. Cumhuriyet, Birgün, Taraf, DİHA ve Jin News için çalıştı. Sivil Sayfalar, Yeşil Gazete, Journo ve sektör dergileri için yazılar yazdı. Okulun Duzi belgeselini yönetti. Hemşin kültür dergisi GOR'un yazarlarından. Yeşilden Maviye & Karadeniz'den Kadın Portreleri, Sırtında Sepeti, Medya ve Yalanlar isimli kitaplara katkı sundu. 2011 Musa Anter Gazetecilik ödülü sahibi. İstanbul Üniversitesi Avrupa Birliği bölümünden mezun oldu, eğitimine Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünde devam etti.
Demet Bilge Erkasap hakkında
bianet - Atölye BİA Genel Yayın Yönetmeni. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi mezunu. Gazeteciliğe 1996 yılında Ulusal Basın Ajansı'nda (UBA) muhabir (adliye-toplumsal olaylar) olarak başladı. Ardından İntermedya Ekonomi dergisinde yargı muhabirliğine devam etti. 1999'da Radikal Gazetesi'ne geçti. Muhabirlik, istihbarat şefliği ve yazı işleri editörlüğü yaptı. Radikal'ın basılı hayatına son vermesinin ardından Vatan'da bir yıl politika editörü olarak çalıştıktan sonra Hürriyet Gazetesi'ne geçti. Hürriyet'te gündem-politika editörlüğü yaptı. Ayrıca 1.5 sene boyunca her hafta pazar günleri yayımlanan ve bir konunun dosya olarak ele alındığı Ses Ver sayfasının editörlüğünü de yaptı.
Murat Utku hakkında
Gazeteci, Kadir Has Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya bölümünde yarı zamanlı öğretim görevlisi. Deniz Harp Okulu'ndan ayrıldı. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü'nden mezun. Radikal gazetesi, Nokta ve Aktüel dergilerinde muhabir, CNN Türk, Doğan Haber Ajansı ve Al Jazeera Türk'de TV habercisi olarak çalıştı. Ortadoğu olmak üzere dünyanın pek çok bölgesinde krizleri, depremleri, seçimleri, çatışmaları, savaşları ve 2006'da İsrail'in Lübnan'a saldırmasıyla başlayan savaşı başından sonuna izledi. Ara sıra bianet'te yazıyor.
