Londra'da Assange' için gösteri; Fotoğraf: Thomas Krych/AP
İngiltere'de tutuklu Wikileaks kurucusu Julian Assange'ın avukatları, gazetecinin ABD'ye iade edilme tehdidini sona erdirmek üzere Britanya Yüksek Mahkemesi'ne başvurmaya hazırlanıyor. Yüksek Mahkeme, Birleşik Krallık'taki son temyiz mercii. Ancak başvuru için 10 Aralık'ta Assange'ın ABD'ye iade yasağını kaldıran Londra Temyiz Mahkemesi yargıçlarının rızası gerekiyor.
Assange'ın hayat arkadaşı Stella Moris'e göre Yüksek Mahkemece incelenmesi istenen Temyiz Mahkemesi kararı üç temel noktada sorunlu. Assange'ın savunma avukatları basın açıklamalarında Yüksek Mahkeme başvurularının, "kamuoyunu ilgilendiren ciddi ve önemli hukuki sorunları yargı önüne taşıdığı" kanısında olduklarını bildirdiler. Moris, iade kararını veren yargıçların konuyu yeni yılın ilk ayının sonuna doğru sonuca bağlamasını beklediklerini söyledi.
ABD yargısı, Assange'ı casusulk suçlamasıyla yargılamak istiyor. Avustralya doğumlu Assange, hüküm giymesi halinde 175 yıla varan ceza yaptırımıyla karşı karşıya kalabilir. Assange, ABD ordusu eski mensubu Chelsea Manning ile birlikte Irak ve Afganistan'da sürdürülen ABD askeri harekatlarına ilişkin gizli bilgileri çalıp yayınlayarak ABD'li muhbirlerin hayatlarını tehlikeye atmakla suçlanıyor. Destekçileri içinse Assange, savaş suçlarını gün ışığına çıkaran bir araştırmacı gazeteci.
50 yaşındaki Assange'ın ABD'ye iadesi zihinsel ve bedensel sorunları dolayısıyla ABD'deki muhtemel cezaevi koşullarını kaldıramayacağı gerekçesiyle bir yerel mahkemece reddedilmişti. Ancak Londra Temyiz Mahkemesi, Washington'un bu karara yönelik itirazını yerinde buldu ve Assange'ın iadesinin yolunu açtı. Mahkeme iki hafta önce açıkladığı kararında ABD tarafından verilen güvencelerin Assange'ın sağlığıyla ilgili endişeleri gidermek için yeterli olduğunu bildirdi. Assange, daha önce sığındığı Ekvador Büyükelçiliği'nden çıkartıldıktan sonra Londra mahkemesince tutuklanmıştı ve iki yılı aşkın süredir, Londra'daki yüksek güvenlikli Belmarsh Cezaevinde tutuluyordu.
Londra Temyiz Mahkemesi'nin ABD'nin istemi doğrultusunda Assange'ı iade kararı dünyanın dört bir tarafında sivil toplum kuruluşları, gazetecilik örgütleri, uluslararası kuruluş ve şahsiyetlerce tepkiyle karşılanıyor.
RSF: Basın özgürlüğüne tehdit
Wikileaks kurucusunun habercilik faaliyeti dolayısıyla zulme uğradığını söyleyen Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Genel Sekreteri Christophe Deloire mahkeme kararını sert bir dille kınadı: "Dünyanın dört bir tarafında basın özgürlüğünün geleceğine yönelik olarak yol açtığı büyük tehlike dolayısıyla bu davanın peşini bırakmayacağız," dedi ve Assange'ın serbest bırakılmasını istedi.
Af Örgütü: Adalet parodisi
Uluslararası Af Örgütü de Londra Temyiz Mahkemesi kararını "adalet parodisi" olarak niteledi. Af Örgütü yöneticisi, Avrupa Konseyi eski İnsan Hakları Yüksek Komiseri Nils Muiznieks "Mahkeme böylesine katı bir cezaevi rejimine sahip olan ABD'nin Assange'ın hücrede tutulmayacağına dair düzmece garantilerini yuttu," dedi.
IFJ: Medya özgürlüğü ve Assange'ın hayatı tehlikede
Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ) da Julian Assange'ın ABD'ye iadesinin yalnızca gazetecinin hayatını değil medya özgürlüğü ilkelerini de büyük bir tehlikeye attığını açıkladı. Kuruluş Assange'ın avukatlarının dilediği her türlü yardıma hazır olduklarını bildirdi.
Mariya Zaharova: Utanç verici bir karar
Rusya Dışişleri Bakanlığı Basın Sözcüsü María Zahárova da Temyiz Mahkemesi kararını "utanç verici" bulduklarını açıkladı ve istihzayla "Batı Uluslararası İnsan Hakları Günü'nü gerçekten çok mazbut bir biçimde kutladı," dedi.
İlerici Enternasyonal adına Lula da Silva: Assange ödülü hak ediyor
İlerici Enternasyonal Brezilya eski Devlet Başkanı Lula da Silva'nın çektiği bir video klip yayınladı. Klipte Lula Assanege'ınserbest bırakılması çağrısında bulunuyor ve Nobel ödülüne aday gösterdikten sonra şöyle diyor: "Assange cezalandırılmayı değil, savaşların yol açtığı soykırımı lanetleyerek insanlığa yaptığı büyük hizmet dolayısıyla ödüllendirilmeyi hak ediyor."
Baltasar Garzon: Ismarlama karar
Eski İspanyol Savcı Baltasar Garzon da Londra Temyiz Mahkemesi kararını "ABD'nin çağrısıyla alınmış ısmarlama bir karar" olarak kınadı.
Alicia Castro: Assange ABD'nin Latin Amerika'ya yaptıklarını ifşa etti
Arjantin'in eski Londra Büyükelçisi Alicia Castro ise "ABD askeri-sınai kompleksinin sırlarını sıradan halka açıklamanın nersi suç olabilir" sorusunu sordu. "Assange'ın yaptığı varolanı ifşa etmekten ibaret ve Latin Amerika bunun için Assange'a borçludur. Onun yayınladığı gizli yazışmalar ABD'nin bölgemize ne kadar derinden müdahil olduğunu ortaya koydu." dedi. (AEK)