"'Bayramlar gününde kutlanır gerekçesi', ilgili kanuna, anayasaya ve AİHS'ne aykırıdır."
Newroz Bayramı'nın 18 Mart'ta İstanbul ve Diyarbakır'da Valilik talimatıyla kutlanmasına "izin verilmedi".
İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu ve Diyarbakır Valisi Mustafa Toprak, Newroz'un 18 Mart'ta kutlanmasının 21 Mart'a ertelenmesine gerekçe olarak "milli gün ve dini bayramların kendi tarihlerinde kutlanacağını" göstermişti.
İçişler Bakanı İdris Naim Şahin de, Newroz'un 21 Mart'ta anlamına uygun şekilde kutlanması gerektiğini daha önceki etkinliklerin "amacından sapma olasılığı" olabileceğini söylemişti.
Avukat Ergin Cinmen, öncelikle hiçbir gösteri ve toplantının ilgili kanun ve anayasaya göre izne tabi olmadığını sadece bildirim zorunluluğu olduğunu söyledi.
Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na göre, gösteriden 48 saat önce yer, zaman ve gösterinin amacı, il ise vali, ilçe ise kaymakamlık makamına yani mülki idareye bildirilmeli.
Mülki idare, bu talebi kanunun 17.maddesine dayanarak "milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlığın ve genel ahlakın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması" amacıyla erteleyebilir ya da yasaklayabilir.
"Devletin inatlaşması"
Cinmen, Newroz kutlamasının ertelenmesine gerekçe gösterilen "bayramlar tarihinde kutlanır" ibaresinin kanunda belirtilmediğini söyledi ve ekledi:
"Bayramın hangi gün kutlanacağı idareyi ilgilendiren bir konu değil; bayram daha önceden kutlanmak istenebilir. Böyle bir red gerekçesi ilgili kanuna, anayasaya ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne (AİHS) aykırıdır."
Cinmen, "daha önce yapılacak etkinliklerin amacından sapma ihtimali" yorumuna ise şu cevabı verdi:
"Newroz, herkesin katılabileceği pazar gününde yapılmak istenmiş. Geçen yıl da 20 Mart'ta kutlanmıştı. Kaldı ki, idare 'güvenlik tehdidi' gerekçelerinde dahi demokrasinin genel ilkelerine uygun karar vermek zorundadır."
"AİHS'nde aslolan gösteri ve toplantı yapma hakkıdır; ancak istisnai durumlarda buna engel olunur."
"Türkiye'de yıllarca 1 Mayıs'ın güvenlik gerekçesi ile Taksim'de kutlanmasına izin verilmedi; bu ancak devletin inatlaşması anlamına gelir."
Newroz, 2011'de 20 Mart Pazar günü kutlanmıştı. Daha önceki iki yıl haftasonuna denk geldiği için 21'inde kutlanmıştı. (NV)
