“Biz çok şükür insanız ilacımıza umudu katmasını biliriz”
Nazım Hikmet
“Ben ikinci HPV aşı dozumu ücret ödeyerek oldum. Yaklaşık 700 TL gibi bir ücret ödedim. Bunu tweet attım. Fakat maalesef erkeklerin büyük çoğunluğu hakaret ederek yorum yaptı.
“Aşıyı sadece cinsellikle bağdaştırmışlardı. Oysa öyle bir durum da yok. Sağlık açısından bu aşıyı yaptırdım. Öyle olmasa kime ne?
“Sonra birden Cem Kılınç’ın grubundaki eczacı kadınlar görmüş ve onlar bana destek oldular. ‘Biz üçüncü doza destek olabiliriz’ dediler. Az önce oldum üçünü dozumu.
“Avrupa ülkelerinde erkek çocukları dahi ücretsiz oluyor. Bir erkek HPV olunca tedavi olmuyor. Yeteri kadar bilgilenmiyor ve dikkat etmiyorlar. Şu an kadınların sorunu gibi algılanıyor. Ama benim çağrım erkeklere de. Onların da aşılanması gerekiyor. Bu aşı kadınlar ve erkekler için ücretsiz olmalı…”
Biraz önce üçüncü doz HPV aşısını olup yanımıza gelen Müge, HPV'nın ücretini pahalı bulduğunu belirttiği için sosyal medyada erkeklerin hedefinde olan kadınlardan.
NOT: 3 doz yapılan bu aşının maliyeti Türkiye'de 2 ila 3 bin TL arasında değişiyor.
İstanbul Cağaloğlu’nda bir eczanenin önünde kadın ve erkeklerden oluşan bir grup olarak oturup sohbet ediyoruz.
Konumuz, HPV aşısı.
Bu arada bazı kadınlar gelip, “Buradan HPV aşısı sağlanıyor mu?” gibi sorular yöneltiyor. Hummalı bir koşturmaca var. Hepimizin derdi, 100’ü aşkın ülkede ücretsiz olan HPV aşısının Türkiye’de de ücretsiz olmasını sağlamak. Konuşmalarımızın ana noktası bu söylem üzerinden ilerliyor.
"Covid aşısı gibi ulusal aşı programına alınmalı"
Bu sırada söze ilk olarak eczacı Cem Kılınç giriyor. Kılınç,
“Çözüm HPV aşısının ücretsiz olması için mücadele etmek. Çünkü bu aşının ücretsiz yapılmamasının nedeni politik.
“Sistem ve bu ülkeyi yönetenler sağlık sorununa kadınların cinsel hayatı üzerinden baktığı için bu aşıyı gereksiz görüyor, ücretli olmasını uygun görmüyor.
“Oysa bu aşı tam da covid aşısı gibi ulusal aşı programına alıp çocukluktan itibaren kız ve oğlan çocuklarına yapılmalı. Ne yazık ki Türkiye’de bu yapılmıyor…” diyor.
Kadınlarda meme kanserinden sonra en çok görülen kanser türlerinden biri rahim ağzı kanseri. Bu kanser türünün HPV adı verilen aşıyla önüne geçilmesi mümkün.
Kılınç, 3 Haziran 2021'de sosyal medya hesabından, eczane nöbetlerini genç kadınların HPV aşısını yapmak için tuttuğunu sosyal medyadan duyurdu. Bu ilk tweet kampanyaya dönüştü. Şimdiye dek en az 220 kadına ücretsiz olarak HPV aşısı yapıldı.
Sadece İstanbul değil, Ankara, Batman, Diyarbakır, İzmir gibi çok sayıda kentten eczacının dahil olduğu ekip, şimdiye dek 120’yi aşkın kadının HPV aşısını tamamladı.
HPV aşısının böyle bireysel çabalarla değil sistemli bir mücadele sonucu ücretsiz hale getirilebileceğini söyleyen Kılınç, bunun kadınlar açısından sağlığa ve ilaca erişim hakkı olduğunu söylüyor.
“İlk gün 5 kişi aşıladık”
Kılınç, kampanyanın nasıl başladığını da şu sözlerle anlatıyor:
“24 saatliğine benim adıma kişisel bir olaydı. Sonra biz bir ekip kurduk, eczacı arkadaşlarımızla ve gönüllü olarak aşı yapmaya başladık.
“Her nöbetimi genç kadının aşısını karşılamak için tutacağımı söyledim. Bir form paylaştım sosyal medya hesabımda ve çok sayıda başvuru geldiğini gördük. Ben hemen eczacı arkadaşım Buğra’yı aradım. Hemen ilk gün 5 kişi aşıladık başvuranlar arasından.
“Böyle yayılmasına neden olan da şuydu bence. Ben Boğaziçi eylemlerinde eczanemde bir yazı geçmiştim, “Aşağı Bakmak Omurga Problemlerine Neden Olabilir. Sağlıklı Bir Gelecek İçin Boyun Eğmeyin...” gibi.
"Oradan bir “Boyun eğmeyen bir ilaç emekçileri” grubu kurduk. Oradan çok yayıldı aslında. Oradaki gönüllü eczacı arkadaşlarımız da gönüllü oldular. Şimdilik 120 gönüllü eczacı arkadaşımız var. Türkiye’nin her yerinden eczacı var.”
Yaklaşık on yıl önce dönemin Sağlık Bakanı’nına HPV aşılarının ücretsiz olması ile ilgili bir soru sorulduğunda, “Ben kızıma güveniyorum” yanıtını hatırlatan Kılınç, “Bu nedenle önce bu gerici kafaların değişmesi gerekiyor ki bu aşı ücretsiz aşı programına alınabilsin. Meseleye bir sağlık sorunu olarak bakmıyorlar” diye anlatıyor.
Çalıştaydaki yol haritası uygulanmadı
Türkiye’de üç yıl önce bir “Aşı Çalıştayı” yapıldı. O çalıştayda da aslında HPV aşıları ile ilgili bir yol haritası var. Ulusal programa alınması, kadınların bu hastalıkla ilgili tarama sağlık hizmetlerinden geçirilmesi gibi önerilerin hiçbirinin uygulanmadığı görülüyor.
Kılınç, bu Çalıştay’a işaret ediyor ve “Bütçe ile ilgisi yok. Çünkü zaten siz aşılamadığınızda bu kadınlar kanser olduklarında ilaç giderleri daha maliyetli olacak. Aşısız bir toplumuz ve rastgele bir tarama yapılıyor. Düzgün bir tarama yapılmadığından sorunlu bir tarama sistemi var” diyor.
“Aşıyı bir sağlık hizmeti olarak sunmak istemiyorlar”
Bazı gerici kesimlerin sorunu “Şimdi bu aşı nereden çıktı?” diyerek geçiştirmeye çalıştığını anlatan Kılınç, “Türkmenistan’da 2016’dan beri kız ve oğlan çocukları ulusal aşı programı kapsamında ücretsiz aşılanıyor. 2023’te Afganistan’da öngörünüyordu. Taliban rejimi iktidara geldiğince listeden çıkartıldı.
"Bizim Türkiye’nin bakış açısıyla oranın bakış açısı benzer işte bunu anlatmaya çalışıyorum. Bu aşı politik bir aşı deme nedenim bu. HPV olanlar güvenilmez olanlardır, evlenmeden önce ilişkiye girmiştir gibi gibi bir sürü eleştirel yanı var. Politik olma nedeni bu. Aşıyı bir sağlık hizmeti olarak sunmak istemiyorlar”
“Gericilik yüzünden kadınlar haberdar olamıyor”
Kılınç, sözlerine “İlk "Kadın Dayanışma Komiteleri" broşür hazırlayıp yaygın dağıtımını yaptı. Sonra HDP ve CHP'li vekillerden kanun teklifi verdi. Sonra CHP seçim vaadi yaptı” diye devam ederken, aşı yaptıran kadınlardan bu kez Beyza söze giriyor.
“Ben bu kampanyayı duyunca. Sosyal medyadan formu doldurdum, başvurdum. Bu kampanyayı duymadan önce HPV’nin bu kadar tehlikeli olduğunu bilmiyordum.
"Bu gericilik yüzünden duyulmuyor. Kadınların daha fazla haberdar edilmesi gerekiyor. Herkesin bu konuda elinden geldiğinde mücadele etmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu bir sağlık sorunu…”
Rahim ağzı kanseri hakkında
Rahim ağzı kanseri, dünyada kadınlarda meme kanseri ve kalın bağırsak kanserinden sonra dördüncü sıklıkta görülürken, Türkiye'de dokuzuncu sırada. Rahim ağzı kanseri, nedeni tamamen aydınlatılmış bir kanser olup önlenebilir bir hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü'de (DSÖ) de rahim ağzı kanserinin bütün ülkelerde taranmasını öneriyor. Rahim ağzı kanseri hakkında detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
HPV hakkında detaylı bilgiHPV Nedir? HPV, benzer tipteki bir grup virüse verilen isimdir. Virüsün adı Human Papillomavirus olarak literatüre geçmiştir. HPV, en sık karşılaşılan cinsel yolla bulaşan virüsler arasındadır. Bu virüsün 100’den fazla türü bulunur. Bazı türleri siğil yaparken, bazı türleri rahim ağzı kanserine yol açabilir. Rahim ağzı kanseri vakalarının yüzde 99’unda HPV bulunmuştur. Ayrıca virüsün başka bazı kanserlere yol açtığı da bilinmektedir. HPV Enfeksiyonu Tanısı Nasıl Konur? HPV enfeksiyonları genellikle belirti vermez ve bu sebeple yakalanması güçtür. Düzenli muayene ve kontroller, erken tanı ve tedavi için aşıdan sonra en etkili yoldur. HPV tanısı, standart genital muayene ve pap smear testleri yoluyla konur. Pap smear testleri, özellikle rahim ağzı kanserlerinin erken tanısında kullanılan bir yöntemdir. Pap smear testinde, bölgeden alınan örnek analize gönderilir ve sonuçlar değerlendirilir. Olağan dışı bir sonuç halinde doktor gerekirse virüsün türünü belirlemek adına farklı testler isteyebilir. Bu sebeple, en sık karşılaşılan HPV türlerine karşı aşılama, bu virüslerin toplumda bulaşma oranını ve buna bağlı olarak rahim ağzı ve diğer bazı kanserlerin görülme sıklığını azaltmada önemli bir rol oynar. HPV Nasıl Bulaşır? HPV türleri cinsel yolla bulaşabildiği gibi tensel temas yoluyla da bulaşır. Parmaklar, eller, ağız ve genital bölgede bulunan virüsler herhangi bir temas durumunda kişiden kişiye bulaşabilirler. Bu yüzden çocuklara erken yaşta HPV aşısı yapılması önemlidir. Ayrıca, aşının kişilerin virüs ile enfekte olmadan yapılması da büyük önem taşımaktadır. HPV Aşısı Nedir? HPV aşısı, kişileri HPV’nin bazı türlerine ve bunların hastalık yapıcı etkilerine karşı koruyan bir aşıdır. Genellikle, virüsün genital bölgede siğillere ve kansere yol açan tiplerine karşı koruma sağlar. HPV aşısı; •Rahim ağzı kanserlerinin %80’ine yol açan 16 ve 18 tipindeki virüslere, •Genital siğillerin %90’ına yol açan 6 ve 11 tipindeki virüslere, •31, 22, 45, 52 ve 58 tipi, çeşitli (rahim, anüs, vulva, vajina, penis ve gırtlak) kanserlere yol açan HPV türlerine karşı koruma sağlar. HPV aşısı, virüsün vücuda tanıtılması sonucu vücutta bağışıklık cevabı oluşmasını tetikler. Bu sayede, gelecek muhtemel enfeksiyonlara karşı vücudun savunma sistemini uyarılır. Özellikle 15-45 yaş arası kadın ve erkeklerin aşılanması, hastalıkların yayılmasının önüne geçilmesi için toplum sağlığı açısından önem taşır. HPV aşısı genellikle 3 doz olarak yapılır. 15 yaşından büyük bireylerde, ikinci doz ilk dozun iki ay sonrasında, üçüncü doz ise ikinci dozdan altı ay sonra yapılır. 15 yaşından küçük çocuklarda ise aşı, 6 ay arayla 2 doz olarak uygulanır. Aşının tüm dozlarının tamamlanması tam koruma sağlanması için gereklidir. HPV aşışı, HPV’nin cinsel yolla bulaşması sebebiyle halkta yanlış bir algıya sahiptir; bu aşının çocuklukta yapılan aşılar arasında olması şüpheyle karşılanır. Ancak aşının erken yaşta yapılması, kişilerin yetişkinlikte yaşayacağı hastalık riskinin önüne geçer ve hastalığın toplumda yayılmasını engeller. Bu sebeple, çocukların cinsel olarak aktif bir hayata başlamasından çok önce aşılanması önemlidir. Özellikle vücudun farklı bölgelerinde gelişen siğiller ve pek çok kanser türüne karşı koruma sağlaması sebebiyle HPV aşısı yapılması gerekir. Türkiye’de iki tür aşı bulunmaktadır. Bunlardan ilki Gardasil, ikincisi Cervarix aşısıdır. Gardasil aşısı tip 6, 11, 16 ve 18 HPV’ye karşı korurken; Cervarix aşısı kanser yapıcı olarak bilinen tip 16 ve 18 HPV’ye karşı koruma sağlar. HPV Aşısı Hangi Durumlarda Yapılır? Aşı 9-45 yaş arası kişilere uygulanır. Ancak yaştan bağımsız olarak doktorların gerekli gördüğü her durumda uygulanabilir. HPV ve sebep olduğu hastalıklar toplum sağlığını ilgilendiren bir konudur. Özellikle çocukların aşılanması, ileride sağlıklı bir cinsel yaşam sürmeleri ve hastalığı yaymamaları açısından önemlidir. HPV aşısı, dünyada pek çok ülkede ergenlik öncesi çocuklara yapılan rutin aşı uygulamaları arasında yer almaktadır. HPV Aşısının Koruyuculuğu Nedir? Şu an halihazırda kullanıma sunulmuş olan HPV aşıları, türüne göre 6, 11, 16, 22, 18 31, 45, 52 ve 58 tipi virüslere karşı etkilidir. Erken yaşta aşılanmış kişiler, ilerde bu virüslerle karşılaşmaları halinde virüslerin hastalık yapıcı etkisinden korunurlar. Ancak virüsün hastalık yapıcı diğer türleri de bulunmaktadır. Bu sebeple, aşı olunsa dahi rutin muayene ve pap smear testlerine devam edilmelidir. Aşının minimum 10 yıl koruma sağladığı bilinmektedir; ancak koruyuculuğun daha uzun sürdüğüne dair çalışmalar da mevcuttur. HPV aşısı yalnızca HPV türlerinin neden olduğu enfeksiyonlara karşı koruma sağlar. Diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı korumaz. Bu sebeple aşılanmaya ek olarak, cinsel ilişki sırasında diğer korunma yöntemlerinin kullanılması önemlidir. *Bu bölümü,medicana.com.tr'den derledik. |
(EMK)
