Anayasa Mahkemesi askeri mahkemelerle ilgili olarak yeni bir karara imza attı. Alınan karara göre asker kişilerin askeri mahallerde işledikleri suçlara artık sivil mahkemeler bakacak.
Emekli Askeri Hakim Ümit Kardaş, bianet'e yaptığı açıklamada, "askeri mahal" ölçütünün 12 Eylül referandumuyla birlikte kaldırıldığını hatırlatarak, bu gelişmenin uygulama açısından çok değişikliğe neden olmayacağını söyledi.
"Anayasanın 145. maddesi referandumda değiştirilerek askeri mahal ölçütü çıkarılmıştı. Ancak askeri mahkemelerin yetki alanını belirleyen Askeri Mahkemeler Kuruluş ve Yargılama Usul Kanunu 9. maddesi aynen duruyordu. Anayasa değiştiği için askeri kanundaki askeri mahal ölçütünün bir önemi kalmamıştı."
"Askerler darbe hazırlığını askeri mahalde yaptık diyorlardı"
Ümit Kardaş, Anayasa'nın 145. maddesinde referandum öncesinde dört ölçüt olduğunu hatırlattı:
* Askeri suçlar,
* Askeri mahalde işlenen her türlü suç,
* Askerlerin askerler aleyhine işledikleri suçlar,
* Askerlik hizmeti ve görevlerine ilişkin suçlar.
Bu suçların 1961'den bu yana 145. madde çerçevesinde askeri yargı tarafından yargılandığını söyleyen Kardaş, kendilerinin referandum sürecinde bu suçların hepsinin sivil yargının alanına girmesini savunduklarını ama hükümetin buna cesaret edemediğini söyledi.
"Biz sadece askeri disiplinle ilgili suçların askeri mahkemelerde yargılanması gerektiğini söylüyorduk. Sadece askeri mahal ölçütünü askeri yargı alanından çıkartıp, diğerlerine dokunmadılar.
"Bunun da nedeni darbe hazırlıklarının askeri mahalde yapılması. Çünkü askerler savunma yaparken darbe suçu da olsa, suçu askeri mahalde işlediklerini söyleyerek askeri yargıda yargılanmaları gerektiğini ileri sürüyorlardı. Askeri mahkemelerin yetki alanı hala geniş olarak duruyor."
"Asker döven, öldüren yine askeri mahkemeye çıkacak"
Kardaş, basında yer alan haberlerin aksine askeri yargıda çok fazla değişiklik olmayacağını vurguladı.
Sadece askeri ceza kanununda yer almayan suçların askeri mahalde işlenmesi durumunda sivil yargı alanına gireceğini söyleyen Kardaş, görevi ihmal, zimmet, rüşvet gibi askeri ceza kanununa alınmış suçlarda askeri mahkemelerin yetkisinin devam ettiğini söyledi.
"Mesela ast üstü veya üst astı öldürdüğünde 'insan öldürmek' suçlamasıyla sivil yargıda yargılama gelmiyor. Askeri ceza kanununda bu fiil yer aldığı için askeri yargıda yargılama devam edecek.
"Sadece askeri suç kapsamında olmayan suçlar işlendiğinde sivil mahkemeler görevli olacak. Mesela darbe ve işkence. Bu suçlar askeri mahalde işlense de artık sivil mahkemeler bakabilecek."
"Bu değişiklikle hükümet askeri yargı alanını fazla daraltmadan darbe gibi suçlara ilişkin olarak güvence aldı. Askeri mahali kaldırdı. Onun dışında pek değişiklik olmadı." (EKN)
