Aşireti Saddamın Yakalanmasından Mahcup

Saddam Hüseyin’in de üyesi olduğu El Nasıri aşiretinin Şeyhi Mahmut Nidda ne yapacağını bilmiyor. Devrik liderin akrabası olduğu için başı ABD işgal güçleriyle dertte. Saddam ise onlar için artık bir gurur ve itibar kaynağı değil, bir mahcubiyet nedeni olmuş.

Nida, Saddam’ın doğum yeri Tıkrit yakınlarındaki 25 bin nüfuslu Uca köyündeki büyük evinin misafir odasında "bizim aşiretimizin insanları cesur olur,” diyor. "Saddam’ın çarpışması gerekiyordu. Oğulları Uday ve Kusay gibi birkaç Amerikan askerini öldürmeli ve onlara kendini öldürtmeliydi.”

Arap dünyasının hemen her yerinde olduğu gibi Irak’ta da insanlar, eski liderin perişan halde teslim oluşundan sarsılmışlar. Şeyh “belki de ona ilaç verdiler,” diyor. Ama gene de hayal kırıklığına uğradığını gizlemiyor.

Şeyh Mahmut böylesine teslim olmanın kişi için onursuzluk olduğunu söylüyor. Bunun kendi aşireti için de olumsuz sonuçları olacağı kanısında. Saddam mahkemeye çıkarıldığında ailesinin oynadığı rolün de ortaya çıkabileceğinden çekiniyor.

"Ülkenin lideriyle olan bağlarından aşiret yararlandı tabii,” diyor. Şeyhin Uca dışındaki saray yavrusu villası ve kabul salonuna harcanan para ve görkem gözle görülüyor.

”Ama,” diyor Şeyh, Saddamla bağımız karışık sonuçlara da yol açtı. Saddamla yakınlığının aşiret içinde gerilim doğurduğunu düşünen çok. Bunlardan biri Saddam’ın damadı Hüseyin Kamil’in ülkeye dönüşünde katledilmesinin yol açtığı kan davası. Şeyh, aşiret tarihinin bu karanlık sayfaları üzerinde pek durmak istemiyor. Ama her şeyin de toz pembe olmadığını kabul ediyor.

"Saddam Hüseyin aşiret gençlerini alıp kendi özel koruması yapıyordu,” diyor. “Bu çok para ya da güç getirmiyor ama ülkedeki insanların çoğunun nefretini üzerimizde topluyordu.”

El Nasırı aşiretinin 350 bin genç erkek nüfusu olduğu söyleniyor. Şeyh ise kendisinin Baasçı olmaktan çok kralcı olduğunu söylüyor. Tutuklu liderle siyasi görüş ayrılıkları olduğundan dem vuruyor. 1990’ların başlarında Saddam onu aşiret liderliğinden alıp yerine başkasını tayin etmiş. “Ama o şimdi öldü, diyor. “iki ay önce vuruldu.”

Ama bütün bu farklıklarla karşın aşiretten kimsenin Saddama ihanet etmiş olmayacağını söylüyor: "Irak’ta aile bağları siyasi ayrılıklardan önce gelir.” Şeyh, Saddam’ın Uca’nın güneyindeki Dura köyünde yakalandığına değinerek “nerede olduğunu bilmiyorduk bile,” diyor.

Uca’da çok kişi hala Saddam’ı destekliyor. Ama Şeyh şiddetin artık son bulacağını umuyor. “Saddam yakalandığına göre neden insanlar onun için döğüşsün.”

Ama ABD birlikleri gözlerini Uca’dan ayırmıyor. Bir ay önce köyün çevresini dikenli telle çevirip göye giren çıkan herkesin izin alması şartını koymuşlar. Bu yüzden şeyhin geniş kabul salonu bu günlerde boş. “Tarlalarım var ve insanlar eskiden bana gelirlerdi sorunlarını çözmem için . Şimdi bu artık imkansız,” diyor.

Şeyh Mahmut, ABD askerlerinin bunu Saddam’ı aramak için yaptıklarını düşünüyor. Ama tutuklanması üzerinden günler de geçse köyün çevresindeki denetim azalmıyor, artıyor. Şeyh öfkeyle, “eğer zamanında bize bunu Saddam yapsa, ona savaş açardık,” diyor.

Tıkrit yakınlarındaki Selahaddin valilik binasında Binbaşı Derek Jordan askerlerin Uca’dan kaygılı olmakta pek çok geçerli nedeninin bulunduğunu söylüyor. "Saddam yakalandıktan sonra burada bir sürü gösteri oldu.”

418. Sivil İşler Taburu’nda görevli olan Binbaşı, Saddam’ın yakalandığı duyulduktan sonra gösterilen tepkilere şaşırmış: “Ben daha çok sevinç gösterileri olacağını sanıyordum diyor. Ve ekliyor “Iraklılar düşüncelerini barışçı bir biçimde ifade etme özgürlüğüne daha alışamadılar.”

Ama Şeyh de Binbaşı da gelecek için benzer şeyler söylüyor: “Saddam artık geride kaldı, ileriye bakmak gerek.” (EK)