Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü’nün (DİSK-AR) yaptığı hesaplamaya göre, eşi çalışmayan ve iki çocuklu bir asgari ücretli 2013 yılının ilk altı ayı için elde ettiği geliriyle gıda için ayda ancak 9 lira 11 kuruş ayırabiliyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in geçtiğimiz günlerde asgari ücrete ilişkin “Niye geçinemeyeceksiniz? Eğer ona mahkûmsanız 800 lirada büyük paradır” sözü üzerine yapılan hazırlanan raporda, asgari ücretlinin 811 TL’ye nasıl geçinebileceğinden hareket edildi.
“Öğün başı 76 kuruş”
Rapora göre, asgari ücretlinin üç öğün için kişi başına ayırabildiği tutar 2,28 TL; bir başka ifadeyle öğün başına sadece 76 kuruş olarak ortaya çıktı.
Raporda bu rakamın 2012’de7 2 kuruş olduğu da belirtildi.
Dolayısıyla 2013’deki ücret artışı öğün başına sadece 4 kuruşa denk geliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden hareket edildiğinde “2013 yılı ilk altı ayı için eşi çalışmayan ve iki çocuklu bir asgari ücretlinin, asgari geçim indirimli aylık 811 TL’lik gelirinden gıda için günlük ayırdığı 9,11 TL ile hem eşinin hem kendinin hem de çocuklarının karnını doyurmak zorunda.”
DİSK-AR’ın hesaplamasına göre dört kişilik bir ailenin günlük sağlıklı beslenebilmesi için Şubat 2013 itibariyle kişi başına ortalama 8,93 TL gıda harcama yapması gerekiyor.
Buna göre asgari ücretli, bir kişinin sağlıklı beslenmesi için gerekli olan gıda harcaması ile dört kişiyi doyurmaya çalışıyor.
“Yerinden kıpırdayamaz”
Asgari ücretin bugünkü düzeyde olmasının “sefalette ısrar anlamına geldiğinin” vurgulandığı raporda yer alan bazı sonuçlar şöyle:
* Şubat 2013 tarihi itibari ile ortalama kira bedeli 550 TL’yi bulurken, asgari ücretlinin kira ve diğer konut harcamaları için ayırabildiği tutar sadece 249 TL. Buna göre asgari ücretli en sağlıksız çevrede, kentsel donatı hizmetlerinin en az olduğu, deprem riski altındaki konutlarda yaşamak zorunda bırakılıyor.
* Asgari ücretlinin, çalıştığı işyerinin servis imkânı yoksa işyerine ulaşımı bile büyük bir sorun. Tek bir belediye otobüs biletinin Türkiye ortalamasında 1,60 TL olduğu koşullarda, asgari ücretlinin ulaşım için ayırabildiği günlük pay sadece 2,06 TL, bu gelirle bulunduğu yerden hareket etmesi bile imkansız.
* Kültür ve eğlence için ayırabildiği pay toplamda aylık 10 TL’yi bulurken, bu miktar ile ne sinema, ne tiyatro ne de maça gidebilmek mümkün.
* Asgari ücretli eğitim için çocuk başına ayda sadece üç lira ayırabiliyor.
* Asgari ücretlinin ortalama fiyatlı bir buzdolabını alması için, ev eşyası için ayırabildiği 42 TL ile başka hiçbir eşya almaksızın 26 ay çalışması gerekiyor.
Bakan Çelik bir televizyon programında asgari ücret için “Niye geçinemeyeceksiniz? Eğer ona mahkûmsanız 800 lirada büyük paradır. Geçinirsiniz. Netice itibariyle peynirin kilosunun fiyatı belli, ekmeğin fiyatı belli, yediğiniz zeytinin fiyatı bellidir” demişti. (YY)
DİSK-AR’ın raporunun ayrıntılarına ulaşmak için tıklayınız.
