Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) İzmir Gaziemir’deki radyasyon buluntularına rastlanmış bölgeye ilişkin ayrıntılı değerlendirme raporunu yayınladı. Raporu inceleyen Nükleer Karşıtı Platfor Yürütme Kurulu Üyesi Özgür Gürbüz’ün değerlendirmeleri özetle şöyle:
“Beş buçuk yıldır bu sorun çözülmemiş. Beş buçuk yıldır o radyasyon bulaşmış cürufler oraya buraya taşınmış.”
“Europium 152 bulunmuş ve TAEK aslında bunu söylüyor. Bu doğada olmayan bir izotop. Demek ki bir nükleer santral de olabilir küçük bir nükleer tesis de olabilir. İnsan eliyle işlenmiş bir radyoaktif atıktan bahsediyoruz bu da kesinleşiyor.”
Başka yollarla gelmiş olabilir
Gürbüz'e göre artık Türkiye'de fiilen bir nükleer atık deposu var denilebilir: "Güvenlikle ilgili TAEK’in yapmış olduğu yanlışlar var. 2007’de çok yüksek bir radyasyon ölçümü yapılıyor ve bir sonraki yılda da radyasyon artışı tespit ediyorlar. TAEK 2008’e kadar araziden 247 ton 750 kilogram atık götürüyor. Ardından fabrikada geçici koruma yeri inşa ediliyor. Bu demek ki arazide daha tonlarca atık var. Bu nükleer depo demektir. Yani artık Türkiye’de nükleer depomuz var.”
Gürbüz atıkların hurdalarla gelmiş olduğundan söz edilseydi radyoaktif atık izinin yakalanmış olması gerektiğini söylüyor. Kendi tahminini ise şöyle açıklıyor: "Doğrudan fabrikaya radyoaktif atık gömülmüş olabilir. Fabrikada hiçbir radyoaktif atık izine rastlamıyorsunuz ama gömüldüğü yerlerde buluyorsunuz. Hurda atık temin eden firmalarda yapılan denetlemelerin hiçbirinde radyasyon izi yok. Beni şüphelendiren bu nükleer atıkların hurdalar yoluyla değil, başka yolla gelmiş olması.”
Türkiye nükleer atıklarla nasıl baş edeceğini bilmiyor
Türkiye’de santral kurulması planları için ise çıkan atıkların ne yapılacağının bilinmemesini sorunlardan biri olarak gösteriyor: "Herkes bir yere gömme derdinde ama dünyada böyle bir tesis yok. Bu ülke Akkuyu'da nükleer santral kurmak istiyor ve oradan çıkacak atıkların ne yapılacağı ile ilgili hiçbir hazırlık yok. Yani TAEK’in beş yıl boyunca yazışarak yok etmeye çalıştığı nükleer atıkların daha tehlikelilerinin bin katı 10 bin katı her yıl karşımıza çıkacak.”
Radyasyon kaynağı yasadışı olabilir
TAEK yetkilisi İrfan Koca ise Europium 152 maddesinin nükleer madde olmadığını söyledi. Koca, yüksek oranda radyasyon buluntusunun kaynağının TAEK’in denetlemesinden çok öncelere dayandığını, kaynağın “illegal yollarla giremiş olabileceğini” belirtti. (EA/HK)
