Hrant Dink Vakfı’nın yürütmekte olduğu Medyada Nefret Söyleminin İzlenmesi çalışması kapsamında 2014 yılı Ocak-Nisan aylarını kapsayan medya izleme raporu iki bölüm halinde yayımlandı.
Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden Dr. İdil Engindeniz’in hazırladığı ilk bölümde dini ve etnik grupları hedef alan nefret söylemi içeriklerinin yanı sıra kadın ve LGBTİ’lere yönelik içerikler ‘Diğer Dezavantajlı Gruplar’ başlığı altında yer aldı.
Mimar Sinan Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Derya Fırat ve Barış Şannan’ın hazırladığı ikinci bölümde ise 24 Nisan Ermeni Soykırımı’nı anma günü çerçevesinde yazılı basında yer alan ayrımcı söylemin analizi yapıldı.
4 Ayda 188 yayında nefret söylemi
Raporun ilk bölümünde yer alan verilere göre dört aylık bu dönemde ulusal, etnik ve dini grupları hedef alan 188 haber ve makalede tespit edildi.
Buna göre;
Nefret söylemi artmaya devam ediyor
* 2012’nin ilk dört ayında nefret söylemi yer alan içerik sayısı 114, 2013’ün ilk dört ayında ise 104’tü. Yani nefret söylemindeki artış devam etti.
* Her yılın Aralık ve Ocak aylarında görüldüğü üzere bu sefer de yılbaşı kutlamaları dini referanslara sıklıkla yer veren yayınlar tarafından Hristiyanlara ve bazen de Yahudilere yönelik nefret söylemi üretildi.
* 24 Nisan ve Hocalı anmaları da hakkında nefret söylemi üretilen grupların açıkça belirtildiği başlıklar oldu. Gündemdeki konulardan bir diğeri de Gülen Cemaati ve Erdoğan Hükümeti arasındaki gerilimdi. Cemaat üzerinden genellikle Hristiyanlara, Yahudilere ve Batı toplumlarına yönelik nefret söylemi üretildi.
* Gezi direnişinden beri nefret söylemi üreten içerikte yerini bulan “Geziciler” ifadesi bu dönemde azaldı. Yine de Masonlar, komünistler, Geziciler gibi tanımı daha geniş ve daha belirsiz gruplar bu dönemde de nefret söylemine maruz kaldı.
* Öncelikle dini aidiyet üzerinden nefret söylemi üretildiği görüldü.
* Nefret söylemine en çok Ermeniler, daha sonra Yahudiler, Hristiyanlar, Rumlar, Kürtler ve İngilizler maruz kaldı.
* Kadınlara ve LGBTİ’lere yönelik nefret söyleminin incelendiği bölümde ele alınan 34 içerikten 28’i LGBTİ’lere yönelik nefret söylemi olarak değerlendirildi. Kadına yönelik nefret söylemi de, incelenen dönem ve yayınlar içinde sekiz kez gözlemlendi.
Yerel gazetelerde artış
* 88 içerikten 96’sı (%51.07) 17 farklı ulusal yayında yer aldı. Kalan 92 yazı (%48.93) ise, 63 farklı yerel gazetede yer aldı. Yerel yayınlar bu dönemde de giderek çeşitlendi, son üç dönemde sayıları 24’ten 39’a ve bu dönemde de 63’e yükselmiş oldu.
Raporun ikinci bölümü için tıklayın.
Raporun tam metnini buradan okuyabilirsiniz. (EA)
