Arjantin’de 14 haftaya kadar gebeliklerde isteğe bağlı kürtaj hakkı tanıyan yasa tasarısı, dün Senato’da reddedildi.
Tasarı kürtajı 14 haftaya kadar legalleştiriyor. Ayrıca kürtajı uygulayacak kişilere vicdani ret hakkı da tanıyor ancak vicdani ret hakkı hastanelere tanınmıyor.
15 saat süren ve gece yarısı 3’e kadar süren oturumda, tasarı 38’e karşı 31 oyla reddedildi.
Ülkede 1983’ten bu yana 3 bin kadının merdivenaltı kürtaj uygulamaları nedeniyle hayatını kaybettiği belirtiliyor.
Yüzbinlerce protestocu Kongre önünde bekledi
Buenos Aires Times’ın haberine göre, oturum sırasında kötü hava koşullarına rağmen yüzbinlerce protestocu parlamento önünde bekledi.
Polis, kürtaj karşıtı göstericilerle kürtaj hakkını savunan göstericiler arasında güvenlik önlemleri aldı. Çeşitli şehirlerden Buenos Aires’e gelen kürtaj karşıtları mavi flamalarıyla alanda yerlerini alırken, büyütülmüş fetüs görüntüleri yansıttılar. Kürtaj karşıtları ise yeşil flamaları, davulları ve şarkılarıyla festival havasında bir protesto gerçekleştirdi.
Bolivya, Meksika ve Peru’daki Arjantin konsoloslukları önünde de protestolar gerçekleşti.
The Guardian’a konuşan kürtaj hakkı savunucusu Natalia Carol “Hala umutluyum, bugün geçmedi ama yarın ya da başka bir gün geçecektir. Henüz hiçbir şey bitmedi” dedi.
Kalabalığın arasında yerini alan gazeteci Silvina Márquez de “Bugün bir yasamız olmayabilir ama Arjantin bu noktadan geri gitmeyecektir. Bu konu kadınlar, özellikle de genç kadınlar için çok önemli. Er ya da geç kürtaj yasamız olacak” diye konuştu.
Öğrencilerden oluşan bir grup, Kongre önünde megafonlarıyla “Maçolar dikkat edin, tüm Latin Amerika feminist olacak” sloganları attı.
Papa Francis ülkesine "tasarıyı reddedin" demişti
Kürtaj hakkına karşı oy kullanan senatörlerin büyük çoğunluğunun ülkenin kuzey bölgelerini temsil ettiği belirtildi.
Bazı senatörler kürtaj hakkının yasallaşmasının kadınları kürtaj yapmaya zorlamadığını, sadece devleti yasadışı kürtajlar konusunda yapılması gerekeni yapmaya zorladığını ifade ederken, bazı senatörler ise kürtajın bir “trajedi” olduğunu savunurken, kürtaj hakkının anayasal olmadığını iddia etti.
Arjantinli olan Papa Francis, kürtaj karşıtlığını açıkça dile getirmiş, Pazartesi günü Clarín gazetesinde yayınlanan haberde, Papa’nın kürtaj karşıtı siyasetçilere tasarının reddedilmesi için baskı uygulamaları gerektiğini söylediği yazmıştı.
Yüzbinlerce kadın merdivenaltı kürtaja başvurmak zorunda
Nüfusun çoğunluğunun Katolik olduğu Arjantin’de kadınların kürtaj hakkı mücadelesi uzun zamandır sürüyor.
1921’den beri yürürlükte olan mevcut yasaya göre, kürtaja sadece tecavüz sonucu hamileliklerde veya doğum yapacak kadının hayati tehlikesi olduğu durumlarda izin veriliyor. Kürtaj olanlara cezai yaptırımlar söz konusu.
Ancak Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, nüfusu 44 milyon olan ülkede senede 350 bin merdivenaltı kürtaj gerçekleştiriliyor. İnsan hakları örgütleri bu sayının 500 bin civarı olduğunu tahmin ediyor. Bu sayı da ülkede bir yılda gerçekleşen gebeliklerin yüzde 40’ını oluşturuyor.
Arjantin’de gebeliğe bağlı ölümlerin yüzde 18’i merdivenaltı kürtaj uygulamalarından kaynaklanıyor. Yılda 45 bin ila 60 bin arası kadın, güvenli olmayan kürtaj nedeniyle hastaneye kaldırılıyor.
19 yaşındaki kadın ne kürtaj olabildi ne tedavi görebildi
2005’te yasal, güvenli ve ücretsiz kürtaj hakkı için başlatılan kampanyadan bu yana Kongre’ye kürtajın yasallaşması için 7 tasarı sunuldu.
2007’de 19 yaşında olan ve halihazırda üç çocuğu olan Ana María Acevedo’ya iki haftalık hamileyken kanser tanısı konulmasının ardından, ne hamileliği sonlandırılmış ne de kemoterapi tedavisi verilmişti. Bebek sezaryenle dünyaya getirildikten 24 saat sonra ölmüş, kadın da doğumdan iki hafta sonra ölmüştü. Yaşananlar ülkede gündem yaratmıştı.
Ana María Acevedo’nun annesi Norma Cuevas, geçtiğimiz Çarşamba günü yasa tasarısı görüşmeleri sırasında Kongre’de dinlendi.
2015’te 14 yaşında bir kız çocuğunun, hamile bir şekilde yakılarak öldürülmesinin ardından kurulan Ni Una Menos (Bir Kişi Daha Eksilmeyeceğiz) adlı kadın örgütlenmesi, sadece erkek şiddetine karşı değil, kadınların üreme sağlığı hakları için de mücadele ediyor. Ni Una Menos’un örgütlenmesi Meksika, El Salvador, Bolivya, Şili, Paraguay ve Uruguay’a da kısa sürede yayıldı.
Arjantin’de uzun süredir kadın hareketi kürtaj hakkı için eylemler düzenliyor.
Geçtiğimiz Pazar günü, Margaret Atwood’un romanından uyarlanan Handmaid’s Tale dizisindeki gibi beyaz boneler ve kırmızı pelerinler giyen 32 kadın aktivist, Buenos Aires’te kürtajın yasallaşması için eylem yapmıştı.
Hilda Lizarazu, Gloría Carrá ve Marilina Ross gibi Arjantin’in tanınan sanatçılarının aralarında bulunduğu bir grup kadın, Bella Ciao parçasını kürtaj hakkı mücadelesine uyarladı ve Vamos Ya ismiyle YouTube’dan yayınladı.
Haziran’da Temsilciler Meclisi’nde kabul edildi
Haziran ayında kürtajı yasallaştıran tasarı Temsilciler Meclisi’nde 125’e karşı 129 oyla kabul edilmiş, bu gelişme kadın örgütlerince coşkuyla karşılanmıştı.
O zamandan beri kürtaj hakkı mücadelesi ve lobi çalışmaları hızlandı. Kürtaja şahsen karşı olduğunu söyleyen Devlet Başkanı Mauricio Macri, tasarı kabul edilirse imzalayacağını açıkladı. Daha önce tasarıya destek vermeyeceğini beyan eden siyasetçiler, destek açıklamaları yaptı.
Kürtaj 21 ülkede tamamen yasak
Çoğunluğu Katolik olan Malta, kürtajın her koşulda yasak olduğu tek Avrupa Birliği (AB) ülkesi. Yasağın ihlali 18 aydan 3 yıla kadar hapisle cezalandırılıyor.
Kürtaj AB’de olmayan ancak Avrupa sınırları içinde bulunan Andorra, Vatikan ve San Marino’da da tamamen yasak.
Kürtajın tamamen yasak olduğu diğer ülkeler Kongo-Brazzaville, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Dominik Cumhuriyeti, Mısır, El Salvador, Gabon, Gine-Bissau, Haiti, Laos, Madagaskar, Moritanya, Nikaragua, Filipinler, Palau, Senegal ve Surinam.
Güney Amerika’da sadece Küba ve Uruguay’da yasal
Birçok ülkede ise kürtaja sadece tecavüz sonucu hamileliklerde ve/veya kadının hayati tehlikesi olduğunda izin veriliyor.
Afganistan, Bangladeş, Guatemala, Irak, Fildişi, Lübnan, Myanmar, Paraguay, Güney Sudan, Suriye, Uganda, Venezuela, Gaza, Yemen, Honduras, Brezilya, Peru, Ekvator, Şili, Kolombiya, Bolivya bu ülkeler arasında yer alıyor. Meksika’da ise kurallar eyaletlere göre değişiyor.
Kürtajla ilgili kısıtlamaların en sıkı olduğu Güney Amerika’da isteğe bağlı kürtajın yasal olduğu tek ülkeler Küba ve Uruguay. (ÇT)
* Bu haberi Buenos Aires Times, The Guardian ve Amnesty International web sitelerinden derledik.
