Göçmen Kuşlar ve Aristo
Hatay'a bağlı İskenderun ve Belen'de, İskenderun Çevre Koruma Derneği (İÇKD) tarafından dün düzenlenen "Göçmen Kuşlar Festivali" kapsamındaki "Göçmen Kuşlar ve Hatay İlinin Kuş Göçü Açısından Önemi" konulu panelde konuşan Can Bilgin, kuşlar ve göç yolları hakkında şunları söyledi:
"Göçmen kuşlar hakkında ilk soruları Aristo ortaya atıp yanıtlarını da bulmaya çalıştı."
Bilgin, süzülerek göç eden kuşların yükselen hava akımını kullanarak kanat çırpmadan ya da az kanat çırparak ve kendilerini yormadan göçü tamamladığını anlattı.
Hatay Havaalanı riskli
İskenderun Çevre Koruma Derneği (ÇKD) eski başkanı Cemil Altay tarafından yöneltilen panelde konuşan Doç. Dr. Bilgin, Hatay Havaalanı'nın kuş göçleri nedeniyle riskli bir yatırım olduğunu belirterek şöyle konuştu:
*Hatay Valiliği, havaalanı yapımında kullanılmak üzere geçtiğimiz yıl bizden kuş-uçak çarpışma riskinin derecesini ortaya koymak için bir değerlendirme raporu istedi. Ve Kuş Araştırma Derneği (KAD) olarak yaptığımız gözlemlerde, ilkbaharda 185 bin kuşun, sonbaharda ise 315 bin kuşun sadece Belen üzerinden göç ettiğini tespit ettik. Bu sonuçlar da kesinlikle gösteriyor ki, Belen ilçesi, Türkiye'nin en önemli göç darboğazıdır.
* Bu bulgularımızla kuş-uçak çarpışma riskinin derecesini ortaya koyduk. Ve bu bulgularımız da son derece ciddi bir risk olduğunu gösteriyor. Biz bunu raporlarımızda da belirttik. Ancak bir havaalanının yapılıp yapılmayacağına Çevre Bakanlığı'nın Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) süreci sonrasında karar veriliyor. Ve sonuçta bakanlık belirli koşullarla havaalanı yapımına izin verdi.Havaalanı ihalesi ise Sayıştay onayından geçti.
* Ama ben bu havaalanının sadece riskli olduğu için değil, ekonomik olarak da kendi kendine bile yeterli olmayacağını bildiğim için Türkiye açısından doğru bulmuyorum.
Yolunu değiştiren kuşlar
ODTÜ öğretim üyesi ve KAD Başkanı Doç. Dr. Bilgin, Amik Ovası'nın kurutulması ile sulak alanları doğrudan kullanan göçmen kuşlardan saz kuşu ile ördeklerin göç yolunu değiştirdiğini de savundu.
"Otomatik tüfekle av katliama dönüşüyor"
Samandağ Çevre Koruma ve Turizm Derneği (SÇKTD) Başkanı Mişel Atik de göç yolunun üzerinde bulunan Hatay'ın bu özelliğinin çok geç farkına varıldığına dikkat çekerek şöyle konuştu:
* Avcılar, göç sırasında Samandağ'da otomatik ve pompalı tüfekle av yapıyorlar. Avcılık adına katliam yapılıyor. Aslında bu durum avcıların kendi bindiği dalı kesmesidir. Bilinçsizlik, eğitimsizlik avcıda birleşince, av merakı kuş kıyımına, dönüşüyor. Artık bizler bu oyunda gözlemci değil, oyuncu olmak zorundayız.
BM'nin kuş projesi
* Paneli izleyen bir grup avcı da, "avcı" ile "katliamcıların" birbirinden ayırt edilmesini istedi.
İskenderun Çevre Koruma Derneği (İÇKD) Başkanı Şemsettin Eser ,Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından sürdürülen ve 28 bin dolarla desteklenen "Süzülerek Göç Eden Göçmen Kuşlar Projesi"nin, yıl sonunda tamamlanacağını söyledi.
Her 20 saniye bir tür değişiyor
İnsanoğlunun son yüzyılda yaşadığı ortama ve faydalandığı çevreye büyük zarar verdiğini vurgulayan Milli Parklar ve Av Yaban Hayatı Kahramanmaraş Başmühendisi Yaşar Türkleş yeryüzünde iklim ve biyolojik değişikliklerin başladığını anımsatarak şöyle konuştu:
* Ne olacak bunun sonucunda? İklim değişikliği yalnız insanları etkilemiyor. Besin kaynakları azalıyor, canlılar çekiliyor, her şeyi etkiliyor. Her 20 saniye içerisinde biyolojik değişikliğe katılan bir tür, dünya üzerinden yok oluyor. Çok korkunç bir rakam bu. Sonuç bize gelecek.
* Dünya, 20-30 yıl daha böyle kullanılırsa, buzullar çözülecek, denizler 100 metre karaya doğru vuracak. O zaman en çok etkilenecek ülkelerden birisi de Türkiye. Çünkü yerleşim alanları, meskenler sahil bandına yapılmış.
* İklimin değişmesi, ormanların tahrip olmasının zararlarını insanlar ve diğer canlılar çekiyor. Çok değil, bundan 10 bin yıl önce yeryüzündeki 6.2 milyar hektarlık orman alanı günümüzde 2.5 milyar hektara düşmüş. Bu acı bir rakam.
* Habitat, ortamıyla bizim için vazgeçilmez bir şey. Dünyanın oluşumunun 3 milyar yıl öncesine dayandığını biliyoruz. Ama canlı varlık 30 milyon yıl öncesine kadar gidiyor. Arada kalan süre bu ekolojik dengenin oluşumu için geçmiş.
Katılmayanlar ve katılanlar
Göçmen kuşlar Festivali'ne İskenderun ve Belen'den siyasiler, demokratik kitle örgütleri ile kamu yöneticilerinin katılmaması dikkat çekti. Süzülerek göç eden kuşların göç döneminde, yörenin tanıtılmasında önemli bir araç olan festival etkinliklerini Adana, Antakya, Samandağ, Belen, İskenderun, Erzin'den bazı okulların izci ve kuş gözlem grupları da izledi. (AB/YÖ)
