Fotoğraf: Sakarkaya köyü ÇED toplantısı/Kazım Yörükce
Almanya'nın en büyük rüzgâr türbini üreticisi Enercon'un Beşparmak Dağları'nda Latmos bölgesinde kurmak istediği 30 rüzgar türbininden oluşacak Rüzgar Enerji Santrali (RES) projesine köylüler geçit vermedi.
Aydın Ses gazetesinden Kazım Yörükce'nin haberine göre, önceki gün Milas'a bağlı Sakarkaya Köyü ve Karpuzlu'ya bağlı Tekeler Köyü'nde gerçekleşen "çevresel etki değerlendirmesi" toplantısında şirket temsilcileriyle üretici köylüler karşı karşıya geldiler.
Latmos'ta "RES Turizmi" aldatmacası
Muğla Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ve bakanlık temsilcilerinin yönettiği toplantıda projenin yatırımcı kuruluşu "EN 2" temsilcileri yapmayı düşündükleri projeyi anlattılar.
Proje, Muğla-Aydın sınırındaki antik adı Latmos olan Beşparmak Dağları üzerinde, Muğla Milas'a bağlı Sakarkaya bölgesinden başlayarak, Anadolu Geçidi, Kayabükü, Narhisar, Konak, Ketendere köy arazilerinde ve Aydın Karpuzlu'ya bağlı Kızılcabölük, Yahşiler'den Tekeler'e kadar uzanan 33 kilometrekarelik geniş bir alanda 125 MW kapasiteli 30 adet rüzgar enerji türbininin dikileceği bir RES inşasını kapsıyor.
İlk toplantının yapıldığı Sakarkaya'da köy halkının, RES projesinin Latmos'un doğal ve kültürel kaynaklarının ekoturistik değerini düşüreceği ve geçim kaynaklarını tahrip edeceği yolundaki itirazlarını rüzgâr santralinin de turistik değeri olabileceğini teziyle çelmeye çalışan şirket temsilcilerinin "sözü balla kesildi."
Üreticiler: Geleneksel yaşantımızı bozmayın
Basra böceğiArılar, çam balını pinus brutia (kızılçam), pinus nigra (karaçam), pinus pinea (fistık çamı) gibi çam ağaçlarının üzerinde yaşayan ve bu ağaçların özsuyuyla beslenen marchalina hellenica böceğinin salgısından üretir. Bu böcek çam pamuklu koşnili, balsıra böceği veya basra böceği gibi isimlerle de anılır. Marchalina hellenica çam ağaçlarının kabuğundaki çatlakların arasından iletim demetlerine ulaşır ve çamın özsuyunu emer. Özsuyun proteinini kullanır ve geriye kalan kısmı karbonhidratça zengin tatlı bir salgı olarak dışarı bırakır. "Bal çiği"de denilen bu salgı arılar tarafından toplanır, değişime uğratılır ve çam balı haline getirilir. |
Geçimlerini Beşparmak dağlarının çam ormanlarında çam fıstığı (küner) ve bal üreticiliğiyle sağlayan Sakarkaya köylüleri yanlarında getirdikleri bir petek balı keserek dağıttılar ve şirket temsilcileri parmaklarını yalarken onlara neden çam olmayınca bal olamayacağını anlattılar.
"Bakın bu yemiş olduğunuz balı, sizlerin kesmek istediğiniz fıstık çamlarında yaşayan basra böceğinin salgısından yararlanan çalışkan arılar yapıyor." Ardından uyardılar: "Bizim geleneksel yaşantımızı bozmayın, böyle mutluyuz biz."
"Köylülerim ne isterse o olur" diyen Sakarkaya Muhtarı Hakkı Arıcı da, bölgenin ekonomisinin arıcılık ve çam fıstığı üretimine dayandığını anlattı.
Sürdürülebilir ekonomi talebi
Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü, Karya Yolu yürütücüsü turizmci Altay Özcan, turizmci Orhan Serçin, Dr. Varol Aydın da şirket ve bakanlık temsilcilerine bölgenin doğal ve kültürel kaynak değerleri, ekoturizm potansiyelinin önemi, bölgenin eşsiz biyolojik çeşitliliğini açıklayarak yaban hayatı ve bölge halkının geleneksel yaşam tarzı bozulmadan hem tarıma hem turizme dayanan sürdürülebilir bir ekonominin mümkün olduğunu anlattılar.
Bölgede yoğun bir şekilde çam fıstığı ve bal üreticiliği yapan köylüler, sonuçta düşünülen RES projesinin en önemli geçim kaynakları arıcılığa ve küner üretimine büyük darbe vuracağını belirterek projeye kesinlikle karşı olduklarını belirttiler.
Muhtar: "RES projesinin köylülere yararı yok zararı var"
İkinci toplantı Karpuzlu'ya bağlı Tekeler köyüne gerçekleştirildi. Yoğun bir katılımın olduğu toplantıda Aydın Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ve bakanlık temsilcilerinin yönetiminde önce şirket temsilcileri uygulamak istedikleri projeyi anlattılar.
Proje hakkında bugüne kadar hiç kimsenin kendilerine bilgi vermediğini söyleyen Tekeler Muhtarı Ersin Erçetin, toplantı sırasında "her şeyi öğrendiğini" belirtti. Hem şirket temsilcisini hem de STK temsilcilerini dinlediğini ve kafasında durumun netleştiğini, aktardı: "Projenin köylülere hiçbir yararı olmaz aksine zararı olur" dedi.
EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü, Aydın Çevre Platformu (AYÇEP) Başkanı Mehmet Vergili, çevre hukuku uzmanı avukat Cem Altıparmak, uygulanmak istenen proje alanının doğal ve kültürel kaynak değerlerini, ekoturizm potansiyelini açıklayarak "proje uygulandığı takdirde geri dönülmez bir tahribat"ın meydana geleceğini açıkladılar.
Tek ağaç kestiği için hapiste yatanlar...
Tekeler ve Yahşiler'den gelen köylüler, özellikle arıcılar RES projesine büyük tepki gösterdiler. Yaşam alanlarını bozacak ve ekonomik gelir kaynaklarını kurutacak bu projeyi istemediklerini belirttiler.
Şirket temsilcisiyse, köylünün hiçbir arazisine girmeyeceklerini ancak denk gelirse arazi sahibiyle anlaşabileceklerini, anlaşamadıkları takdirde kamulaştıracaklarını söyledi.
Genellikle bu bölgelerin tamamının orman olduğunu, 6 metre yol açacaklarını, yol üzerindeki orman müdürlüğünün göstereceği ağaçları keseceklerini savunsa da, orman işletme şefi yol genişliğinin 10 metre olacağını belirtti.
Bunun üzerine köylüler "Bizim arkadaşlar tek bir ağaç kestikleri için hapishanede yattı. Şimdi şirket kaç tane ağaç kesecek, buna nasıl izin verilecek? Biz arıcılığı geliştirip bal üretmek için bir tane daha ağaca basra aşılaması yaparak çoğaltalım diyoruz, sizler ağaçlarımızı nasıl keseceğinizi anlatıyorsunuz" diye tepki gösterdiler.
Köylüler aralarında imza toplanırken, Avukat Cem Altıparmak tarafından tutanağa işlenmesi önerildi.
Toplantı tutanağa konulan ibareyle sona erdirildi: "Toplantıya katılanlarca projenin yapılmasının istenilmediği belirtildi." (AEK)