Araştırma: Aşılılar daha az ve daha kısa süre bulaşıcı

*Fotoğraf: Pixabay. 

İnsanların tam olarak aşılandıktan sonra pozitif çıkmaları ne anlama geldiği, "uzun süreli COVID" bağışıklık oranının ne olduğu ve aşılanmış kişilerin koronavirüsü nasıl yayabileceği güncel sorulardan. 

Yahoo News'un haberinde vurgulandığı gibi bilim insanları hala aşılama sonrası vakalar hakkındaki soruların cevaplarını arıyorlar, bu soruların cevapları, çığır açan enjeksiyonları olan kişilerin ne kadar bulaşıcı olduğu da dahil.

Ancak şu ana kadar mevcut veriler göz önüne alındığında, çoğu bulaşıcı hastalık uzmanı, COVID-19'a yakalananların aşılanmamış insanlardan kesinlikle daha az olduğu konusunda hemfikir.

Çok sayıda çalışma, testi pozitif çıkan aşılı kişilerin genellikle virüsü, enfekte olmuş aşısız kişilere göre çok daha hızlı temizlediğini buldu, bu da çığır açan vakaları olanların büyük olasılıkla daha kısa bir süre için bulaşıcı olduğunu düşündürüyor. 

Aşılılarda 5-6 gün

Bazı kanıtlar, aşılı kişilerin ortalama olarak virüsü beş ila altı gün içinde temizlediğini, oysa aşılanmamış kişilerde bunun genellikle yedi ila 10 gün sürdüğünü gösteriyor. 

Bulaşıcı hastalık uzmanlarına göre aşılama bağışıklık sistemine COVID ile nasıl başa çıkacağını öğretiyor, böylece virüse maruz kalırsanız vücudunuz virüse saldırmaya ve onu daha hızlı temizlemeye başlayabiliyor. 

San Francisco'daki California Üniversitesi'nden bulaşıcı hastalık uzmanı Monica Gandhi, HuffPost'a "Aslında virüsün aşılı kişilerden yayılma derecesini bilmiyoruz çünkü bunun için sağlam bir izleme çalışması yapılmalı" dedi.

Bulaşıcılık nasıl belirlenir?

Bilim insanları, insanların burunlarında tespit edilen virüs miktarına bakarak bulaşıcılığı değerlendiriyor: 

Bir kişinin burnu, bize iki şeyi söyleyen bir PCR test kiti ile inceleniyor: virüs varsa ve varsa ne kadar virüs olduğuna dair bir tahmin yapılıyor. (diğer bir deyişle viral yük)

Ancak PCR'nin bize söylemediği şey, bu virüsün ne kadar bulaşıcı olduğu. Genellikle, diğer hastalıklarda, bulaşıcılığı ölçmek istediğimizde, canlı olup olmadığını görmek için virüsü bir kişinin burnundan kültüre alırız (başka bir deyişle inceleriz).

Gandhi, "Bir PCR sadece virüs dizisini söyler, ancak hiçbir şekilde canlı veya sağlıklı olup olmadığını ve bir kişiden diğerine geçip geçemeyeceğini söylemez" diyor.

Gandhi'ye göre, çığır açan enfeksiyonlara sahip aşılı insanların ne kadar bulaşıcı olduğunu anlamanın en iyi yolu, temas takibi yapmak.

Aşılılarda bulaş oranı

Singapur'da yapılan bir araştırma, aşılı ve aşısız insanlar için viral yüklerin enfeksiyonun başlangıcında benzer zirvelere sahip olmasına rağmen, aşılı kişilerde viral yüklerin aşısız insanlara kıyasla çok daha hızlı düştüğünü buldu.

Aşılı kişilerde viral yük, hastalığın başlangıcından yaklaşık altı gün sonra genellikle bulaşıcı olmadığına inanılan seviyelere düştü. Bu arada, aşılanmamış kişilerde viral yük 10 gün sonunda aynı seviyeye düştü.

Harvard'da yapılan bir araştırma benzer şekilde, aşılı kişilerin virüsü 5½ günde temizlediğini, aşısız kişilerin ise 7½ günde temizlediğini buldu.

Illinois Üniversitesi'nden başka bir araştırma aynısından daha fazlası bulundu.

Pediatrik bulaşıcı hastalıklar direktörü ve New York Üniversitesi Langone Health'deki Aşı Merkezi üyesi Adam Ratner, aşılı insanlar "üst solunum yollarından daha hızlı temizler, böylece virüs daha az bulaşıcı olur" dedi.

Bir adım ilerisi...

Hollandalı araştırmacılar bunu bir adım daha ileri götürdüler ve çığır açan enfeksiyonları olan aşılı insanlardan alınan solunum örneklerine baktılar ve burunlarındaki virüsün COVID'e yakalanmış aşısız insanlara kıyasla bulaşıcı olma olasılığının daha düşük olduğunu buldular.

Yine de, aşılı katılımcıların %68'inde bulaşıcı virüs tespit edildi (aşılanmamış katılımcıların %85'i ile karşılaştırıldığında).

Singapur araştırması ayrıca aşılanmış kişilerin asemptomatik olma olasılığının daha yüksek olduğunu ve yeni enfeksiyon belirtileri gösterenlerin, COVID'li aşılanmamış kişilere kıyasla tipik olarak daha az semptom gösterdiğini buldu.

Bu, aşılanmış kişilerin daha az bulaşıcı olmasının bir başka nedeni - daha az öksürüyorsanız, öksüren ve burnunu çok fazla sümküren biri kadar aerosolize virüs üretmeyiyorsunuz.

Ratner, "Daha kötü semptomları olan - daha fazla öksüren ve burnundan daha fazla sümük akan - insanlar sadece buna dayanarak daha bulaşıcıdır" diyor. 

Belirsiz noktalar

Aşılı kişilerin ortalama olarak genel olarak daha az bulaşıcı olduğu ve daha kısa bir süre için genel olarak kabul edilse de, insanların enfeksiyonlarının herhangi bir noktasında ne kadar bulaşıcı oldukları hala belirsiz.

Ne yapılmalı? 

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), kişilerin aşı olup olmadığına veya semptomatik olup olmadığına bakılmaksızın COVID-19 için pozitif test eden herkesin 10 gün boyunca tecrit etmesini tavsiye ediyor.

Ratner, çığır açan vakaları olan kişilerin virüsü ne kadar süreyle yaydığına dair daha somut veriler gelene kadar en ihtiyatlı şeyin 10 günlük izolasyon kuralına uymak olduğunu söylüyor.

Giderek artan sayıda bulaşıcı hastalık uzmanı, aşılı kişilerin semptomlar geçtikten sonra ek PCR testleri yapmaktan kaçınmasını tavsiye ediyor.

PCR testleri o kadar hassas ki, süper düşük viral yükleri (muhtemelen bulaşıcı olmaz) ve potansiyel olarak ölü virüs parçalarını yakalayabilirler.

Bu, semptomların başlangıcında veya bir maruziyetten sonra bir enfeksiyonunuz olup olmadığını belirlemeye yönelik rehberlikten farklı; uzmanlar, PCR'ın hala orada altın standart olduğunu söylüyor.

Gandhi, hastalıktan kurtulduktan sonra PCR testini atlamayı ve bunun yerine hızlı bir antijen testi yapmayı öneriyor.

Hızlı antijen testleri, küçük virüs izlerini tespit etmede o kadar iyi kabul edilmiyor, ancak bir kişinin oldukça bulaşıcı olduğunu gösteren yüksek viral yükleri belirlemede faydalı görülüyor.

Gandhi, "Semptomlar geçene kadar bekleyin, hızlı bir antijen testi yapın - negatif olduğunda tekrar dışarı çıkabilirsiniz" diyor. 

(PT)