Ankara'nın Reza Zarrab'la bağlandığı altın zincirden kurtulma çabası

Desen: Reza Zarrab ve Halkbank Genel Müdürü Hakan Atilla ABD mahkemesinde/VoA

New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi'nde 2016'da başlayan Reza Zarrab (Rıza Sarraf) davasına 2019'da sanık olarak dahil edilen Halkbank'ın 17 Ocak Salı günü görülen temyiz başvurusundan karar çıkmadı. 

TIKLAYIN-Halkbank'a ABD'de 6 Suçlamayla Dava

Dava, esasen, İran'a yönelik ABD ekonomik yaptırımlarının Reza Zarrab'ın İran'la yürüttüğü altın ticareti üzerinden delinmesi iddiasına dayanıyor.

Voice of America (VoA) Türkçe Servisi'nin haberine göre Salı günkü duruşmada mahkeme tarafların sözlü savunmalarını dinledi. 

Halkbank Federal ve bölge istinaf mahkemelerinde, Türkiye'nin bir kamu kuruluşu olması dolayısıyla Egemen Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası'na (FSIA) göre ABD'de bir ceza mahkemesinde yargılanamayacağı gerekçesiyle itiraz etmişti. Halkbank'la ilgili temyiz başvurusu duruşması, bugün başkent Washington'da Anayasa Mahkemesi'nde yapıldı.

Taraflar, Halkbank ve ABD Adalet Bakanlığı'na bağlı başsavcılık bürosu, bu duruşmaya kadar yazılı olarak sürdürdükleri savunma ve iddialarını Salı günkü duruşmada mahkemeye sözlü olarak anlattı. 

Karar ne zaman?

Kararın ne zaman açıklanacağı Anayasa Mahkemesi'nin yetkisinde. Hukukçular gerekçeli kararın birkaç ay içinde de yıl sonunda da açıklanabileceği yolunda farklı görüşler ileri sürüyor. 

VoA'nın haberine göre, önüne gelen binlerce  başvuru arasından bir takvim yılında sadece 60 ile 80 arasında başvuruyu kabul edip planlamasına alan ABD'nin en yüksek mahkemesinde, yargı süreci şöyle işliyor:

► ABD Anayasa Mahkemesi, dava başvurularını titizlikle değerlendirip inceledikten sonra takvimine alıp almayacağına karar veriyor. Yüksek mahkeme heyeti, bunun için önce kendi aralarından bir yargıcı, başvuruyu değerlendirmesi için görevlendiriyor.

► Bu yargıcın değerlendirmesini kurula sunmasından sonra mahkeme heyetinde çoğunluk sağlanırsa, başvurunun kabul edilerek takvime alınacağı açıklanıyor.

► Mahkeme, kabul ettiği davalarda önce savunmanın yazılı başvurusunu inceliyor; ardından davayla ilgili savcılığın görüşünü istiyor. Dava sürecinde karşılıklı bir yazılı süreç işliyor.

► Anayasa Mahkemesi, yazılı iddia ve savunmalar devam ederken takvimine göre belirlediği bir günde, kendi aralarında toplanarak dava sürecindeki gelinen son aşamayı değerlendiriyor. Gerekirse taraflardan yeni dilekçeler, ya da alt mahkemelerden belge, bilgi, delil, gizlilik kaydı olan belgeleri talep ediyor.

► Kabul edilen başvurularla ilgili belirlenen takvime göre yapılan duruşmada taraflar dinleniyor. Mahkeme heyeti duruşma sonrasında bazı davalarda yetkilerine dayanarak kararlarını açıklayabiliyor.

Anayasa Mahkemesi'nde bir davayla ilgili yapılan duruşma sonrasında, mahkeme heyeti müzakere aşamasına geçiyor. Yargıçlar, davayı fiilen karara bağlamak için 'konferans' olarak bilinen karar toplantısını yapıyor.

Anayasa Mahkemesi'nin usullerine göre bu toplantı haftada iki kez, Çarşamba ve Cuma öğleden sonraları yapılıyor.

Yetkileri fazlasıyla kapsamlı olan yüksek mahkeme, bazı davalarda duruşma sürecinin de sonrasında taraflardan karşılıklı yazılı dilekçeler talep ederek bir süre sonra gerekçeli kararını açıklayabiliyor. Çok nadir olsa da savcılık ve savunma yeniden bir duruşmaya davet ediliyor.

Tüm prosedür tamamlandıktan sonra Anayasa Mahkemesi kararını gerekçeli olarak açıklıyor. Anayasa Mahkemesi, bir davayla ilgili gerekçeli kararını o takvim yılı içinde yayınlıyor.

Arka plan 

(AEK)