"Bence seçmeli olsun. İsteyen girer isteyen girmez. Ben de dua ezberlemekten kurtulurum. Dua ezberlemek çok zor. Hem diğer dersler daha önemli"
Firuzağa İlköğretim Okulu 7. sınıf öğrencisi Burak Oykut'un yeni anayasada din eğitiminin zorunlu olmaktan çıkarılıp çıkarılmamasıyla ilgili tartışmalara bakışı böyle.
Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) 22 Temmuz seçimleri sonrasında başlattığı anayasa çalışmasının tartışılan konularından biri de din eğitimi. Prof. Ergun Özbudun başkanlığındaki komisyonun hazırladığı taslakta din eğitimi ya talebe bağlı olarak ya da zorunlu, fakat talep üzerine muaf kalınabilecek şekilde iki alternatifle düzenledi. AKP Merkez Yürütme Kurulu (MYK) ikinci alternatiften yana gözüküyor.
"Laik devlet din eğitimi vermez"
Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim-Sen) Genel Sekreteri Emirali Şimşek'se, din eğitiminin anayasaya hiç girmemesi gerektiği görüşünde.
"Laik devlet din eğitimini kendi eliyle yürütmez. Tüm yurttaşlarından topladığı vergilerle bir kısmının inancını öğretmek için düzenleme yapamaz. Türkiye'de onlarca inanç bir arada yaşıyor. Eğer hepsine eşit mesafede kalınarak, din kültürü üzerine bir eğitim düzenlenebilecekse tartışılır ama bu pratikte mümkün değil."
Şimşek, AKP'nin anayasa taslağını hazırlayıp daha sonra açıklayarak tüm toplumu kendi belirlediği seçenekler arasında seçim yapmaya zorladığını vurguladı. "Ya seçmeli, ya zorunlu... Tartışma bu değil ama herkesi buna şartlamaya çalışıyorlar."
"Seçmeli olsa da uygulanamaz"
Şimşek'e göre, askeri darbe sonrasında hazırlanan 1982 Anayasası'nın zorunlu hale getirdiği din eğitiminin seçmeli olarak verilmesi pratikte farklı bir sonuç doğurmaz.
"Toplum baskısı, idare baskısı nedeniyle çocuklar seçmeli dersi de seçmek zorunda kalır." Şimşek için çözüm, herkesin kendi inancını öğretebilme özgürlüğüne sahip olması ve din eğitiminin vatandaşlar eliyle verilmesi.
Bunun dışında, uzman pedagog Belgin Temur da, çocukların gelişim süreci gözönüne alındığında, 10 yaşından önce din eğitimi verilmesinin sakıncalı olduğunu söylüyor. Çünkü çocuklarda ancak 10 yaşından sonra soyutlama yetisi ve temel güven duyguları gelişiyor. Din dersi dördüncü sınıfta (9-10 yaş) başlıyor.
Zorunlu ders mehkemede
Şimşek "hiç anayasaya girmemeli derken" Diyanet İşleri Başkanı Ali Bardakoğlu'nun da aralarında bulunduğu ilahiyatçılar yaptıkları açıklamada "din kültürü" dersinin zorunlu kalması gerektiğini; "din eğitimi"nin de seçmeli sunulabileceğini söyledi.
Din dersinin zorunlu olmaktan çıkarılması için başta Alevi örgütleri olmak üzere, bireyler ve uzmanlar uzun yıllardır çaba harcıyor. Örneğin, 2006 sonunda Alevi Bektaşi Federasyonu (ABF) Genel Başkan Yardımcısı Ali Kenanoğlu oğlunun din dersinden muaf tutulması için hukuki mücadele başlattı ve kazandı. Bir başka dava da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde (AİHM). Duruşması 3 Ekim'de görülecek.
Çocukların değil büyüklerin tercihi
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin (ÇHS) 14. maddesi "çocukların din ve vicdan özgürlüğünü" koruma altına alıyor. Milli Eğitim Bakanlığı'nın 1990 ve 1992'de çıkardığı iki çelişkili genelge yüzünden, bugün bazı okullarda Müslüman olmayan öğrenciler din dersinden muaf tutulurken, bazılarında derse girmek zorunda.
Seçmeli olsa, din dersine girmek istemeyeceğini söyleyen Oykut'un sınıf arkadaşları Hasan Taşçı ve Mertcan Kara aldıkları din dersinde "namaz kılmayı, duaları, peygamberimizi ve kutsal kitapları" öğrendiklerini söyledi.
Taşçı ve Kara, din dersi almaktan şikayetçi değil ama bu sene daha öğretmenleri gelmediği için ders yapmamaktan da memnunlar.
Kızı Zehra'yı okuldan almaya gelen Ayşenur Berimli de din dersinin "gerekli" olduğunu ama seçmeli verilmesine "itiraz etmeyeceğini" belirtti. Altıncı sınıfa giden Zehra'nın din dersi "beş"; kafasını kaldırmadan konuşmak istemediğini söyledi ve annesini onayladı. (EÜ/NZ)
