Haberin Kürtçesi için tıklayın
316 AKP milletvekilinin imzasıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı'na sunulan ve partili cumhurbaşkanlığı sistemini öngören anayasa değişikliği teklifinin maddeleri bugün 15.00’da görüşülmeye başlandı.
Dün başlayan görüşmelerde AKP’li vekillerin gizli oylama usullerine uyulmadığı itirazları yapıldı. Meclis Başkanvekili Ahmet Aydın yapılan itirazı işleme koymadı.
Oylamadan 338 evet, 134 hayır oyu çıktı. 5 boş oy çıkarken, 2 de çekimser oy çıktı. 1 oy ise geçersiz sayıldı. HDP grup olarak oylamayı boykot etti.
Dün yapılan görüşmelerde CHP adına Deniz Baykal, HDP adına Meral Danış Beştaş, AKP adına Bekir Bozdağ, MHP adına Mehmet Parsak ve hükümet adına Başbakan Binali yıldırım konuştu.
Görüşmelerde gizli oy usullerine uyulmamamınsın yanı sıra gündeme geçilmeden gündem dışı söz verilmemesi ve görüşmelerin Meclis TV yayınının da kesilmesi de gerginlik nedeni oldu..
Görüşmelere saat 15.00'te devam edilmek üzere ara verildi.
Bugün görüşmelerde 18 maddelik değişiklik teklifinin maddeleri tek tek okunup görüşülecek ve oylanacak.
Oylama süreci
Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki tekliflerin Genel Kurul'da iki defa görüşülmesi gerekiyor. Bu uygulama Anayasanın 175'inci maddesiyle düzenleniyor.
Usulü TBMM İçtüzüğü'nün 93’üncü maddesi düzenliyor. Buna göre ikinci görüşmeye birinci görüşmenin bitiminden 48 saat geçmeden başlanamıyor. İkinci görüşmede yalnızca maddeler üzerinde verilmiş değişiklik önergeleri görüşülüyor. Birinci görüşmede ise üzerinde değişiklik teklifi bulunmayan bir madde hakkında ikinci görüşmede önerge verilemiyor.
Değişiklik için yine üye tam sayısının 5'te üç çoğunluğu gizli oyla aranıyor.
Anayasanın değiştirilmesiMADDE 93– Anayasa değişiklik teklifleri, diğer kanun tasarı ve tekliflerinin görüşülmesindeki usule tabidir. Ancak, bu teklifler Genel Kurulda iki defa görüşülür. İkinci görüşmeye, birinci görüşmenin bitiminden kırksekiz saat geçmeden başlanamaz. İkinci görüşmede yalnızca maddeler üzerinde verilmiş değişiklik önergeleri görüşülür, birinci görüşmede üzerinde değişiklik teklifi bulunmayan bir madde hakkında ikinci görüşmede önerge verilemez. Anayasada değişiklik tekliflerinin kabulü MADDE 94– Anayasada değişiklik tekliflerinin birinci ve ikinci görüşmelerinde, maddelerin kabulü ile ikinci görüşmenin sonunda tümünün kabulü üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun gizli oyu ile mümkündür. Birinci görüşmede gerekli çoğunlukla kabul oyu alamayan bir madde ikinci görüşmede de gerekli çoğunlukta kabul oyu alamamışsa reddedilmiş olur. Teklif hakkında verilen değişiklik önergesinin kabulü halinde, kabul için gerekli beşte üç çoğunluğun tespiti için bu önergenin oylanması gizli oylama suretiyle tekrarlanır. |
Gündem dışı konuşmalar
TBMM Genel Kurulu, Başkanvekili Ahmet Aydın başkanlığında 15.00'da toplandı.
Çalışan Gazeteciler Günü kutlandı
Başkanvekili Ahmet Aydın ve siyasi partilerin temsilcileri, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü'nü kutladı.
Aydın, Başkanlık Divanı olarak 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü'nü kutladıklarını belirterek, "Gazetecilik mesleğinin çok daha ileri noktada olmasının ülkemizin, milletimizin geleceği açısından da son derece önemli olduğunu düşünüyorum" dedi.
Aydın sözlerini şöyle sürü:
"Bu parlamento, darbe gecesi hain alçaklar tarafından F-16'larla bombalanırken, en yakınımızda yine buradaki gazeteci arkadaşlarımız vardı. Meclis dışında pek çok basın yayın kuruluşu, darbeye karşı milli iradenin yanında bir duruş sergiledi".
Genel Kurulda siyasi partileri temsilcileri de söz alarak 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü'nü kutladı.
MHP Grup Başkanvekili Erhan Usta, gazetecilerin toplumların itici gücü; basının, demokrasinin temel taşlarından birisi, düşünce ve haber alma özgürlüğünün en etkili aracı olduğunu söyledi. Usta, özellikle yerel basının önemli düzeydeki sorunlarının giderilmesi gerektiğini bildirdi.
HDP'li Kerestecioğlu: Halen çalışabilen gazeteciler günü
HDP Grup Başkanvekili Filiz Kerestecioğlu, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü'nü, "halen çalışabilen gazeteciler günü" olarak anabildiklerini söyledi.
CHP'li Sertel: Gazetecilik özgürlük demektir
CHP Grubu adına söz alan İzmir Milletvekili Atila Sertel ise çalışan gazetecilerin gününü kutladığını belirterek, "Gazetecilik özgürlük demektir. Düşüncesini özgürce ifade edebilmek, basın ve ifade özgürlüğünün bir ülkede var olması demektir. Ne yazık ki bu da ülkemizde yok." değerlendirmesini yaptı.
AKP'li Bostancı: Medya aracı demektir
AKP Grup Başkanvekili Naci Bostancı, basın-yayın mesleğinin demokratik toplumların olmazsa olmaz unsurlarından birisi olduğunu bildirdi. Bostancı, "Medya, aracı demektir. Halkla siyaset kurumu arasında, güç merkezleri arasında iletişimi sağlayan ve halkın çıkarlarını temsil eden insanlar anlamına gelir" diye konuştu.
AKP'li Kaynarca: Türk basını demokrasiye sahip çıktı
AKP İstanbul Milletvekili Tülay Kaynarca, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü dolayısıyla yaptığı gündem dışı konuşmada, basın mensuplarının haklarının korunması, çalışma şartlarının günün ihtiyaçlarına göre güncelleştirilmesi ve iyileştirilmesinin oldukça önemli olduğunu ifade etti.
Basın-yayın organları ve gazetecilik mesleğinin toplumun her alanı için gerekli olduğunu ve 15 Temmuz'un bunun en değerli örneklerinden birisi olduğunu vurgulayan Kaynarca, "Darbe kalkışmasının yaşandığı saatlerde hangi görüşte olursa olsun Türk basını, demokrasisine sahip çıkıp, her türlü tehdide karşı tek yürek olmayı başarmış ve darbecilere karşı yayınlarını sürdürmeye devam ederek, halka demokrasi direnişinde cesaret vermiştir." dedi.
Gündem dışı konuşmalar iki oturum sürdü.
HDP Diyarbakır Milletvekili Ziya Pir, Diyarbakır Suriçi koruma amaçlı imar planı değişikliği, CHP İstanbul Milletvekili Yakup Akkaya ise 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü dolayısıyla birer gündem dışı konuşma yaptı.
CHP İzmir Milletvekili Mustafa Balbay'ın Çalışan Gazeteciler Günü ile ilgili konuşması sırasında Başbakan Binali Yıldırım'a "Cin Ali" demesi üzerine AKP'lilerin bağırarak tepki gösterdi. Balbay'ın konuşmasına izin verilmedi. Meclis Başkanvekili oturuma ara verdi, canlı yayın kesildi. AKP'liler kürsüdeki Balbay'ın üzerine yürüdü. CHP'li vekillerin araya girmesiyle gerginlik son buldu.
Anayasa değişikliği konuşmaları
Anayasa'nın 9. maddesini değiştirecek teklifin ilk maddesi görüşülmeye başlandı.
Teklifteki değişiklik şöyle:
MADDE 1- 7/11/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 9 uncu maddesine "bağımsız" ibaresinden sonra gelmek üzere "ve tarafsız" ibaresi eklenmiştir.
HDP'li Doğan:
HDP adına İstanbul Milletvekili Celal Doğan söz aldı.
Anayasa Görüşmeleri-Celal Doğan https://t.co/hQFvFSSsjl
— Ayşe Acar Başaran (@ayseacar_b) 10 Ocak 2017
Doğan konuşmasında HDP'li tutuklu milletvekillerinin görüşmelere katılamadığını tutuklu olmalarının demokrasi için utanç olduğunu ve böyle bir siyasi ortamda anayasa değişikliğinin konuşulamayacağını söyledi. 7 Haziran seçimlerinin ardından sayısız yerde binalarına saldırıldı, miting yapamadıkların, baskı altında seçimegidildiğini; OHAL sonrası ise HDP'nin siyaset yapma yollarının tıkandığını söyledi.
MHP'li Kalaycı: İki başlılık giderilecek
Milliyetçi Hareket Partisi adına Mustafa Kalaycı söz aldı. Kalaycı özelte Anayasa Değişikliği teklifini desteklediklerini, iki başlı yönetimi oratadan kaldırıp, Cumhurbaşkanına yükümlülük getirildiğini ve anayasının olduğu gibi yerinde durduğunu dolayısıyla rejim değişikliği olmadığını belirtti.
"Türkiye Cumhuriyeti'nin beka mücadelesi verdiği bu günlerde ülke yönetiminin, yasalara ve anayasaya uygun olmaması geleceğimiz açısından çok mahsurlu, çok tehlikelidir. MHP olarak hükümet sistemi üzerindeki tartışmaların son bulmasını, fiili durumun sonlandırılarak devlet ve toplum hayatını tesiri altına alan hukuksuzluğun ortadan kaldırılmasını istiyoruz. Milletimizin ağrıyan başına şifa olalım istiyoruz. Ve yaklaşan tehlikeleri hissedip, şimdiden öngörüyoruz. 15 Temmuz'dan sonra bambaşka bir Türkiye vardır. Ağa girdikten sonra aklı başına gelen balık gibi olmayalım. İş işten geçtikten sonra ah vah etmeyelim. Bugünden Türkiye'nin önünü açalım. Bizim anayasaya bakışımızda herhangi bir değişiklik yoktur. Dün ne söylediysek bugün de aynı çizgideyiz."
CHP'li Tezcan: HSYK'nın yüksek bir yanı kalmamış
CHP adına Aydın Milletvekili Bülent Tezcan konuştu.
"Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun yapısını değiştiriyorsunuz. Adını da değiştirip 'yüksek'i kaldırıyorsunuz. İyi yapmışsınız çünkü yüksek bir yanı kalmamış."
"Yargının başındaki kurul ve mahkelmelerin yapısını belirleme gücühnü bir kişiye verecek sonra yargı bağımsız diyeeksiniz. Yok böyle bir şey. AYM'nin 15 ülkesinin 12'sini Cumhurbaşkanı seçiyer. Diğer üç kişiyi çoğunluğu partili Cumhurbaşkanının belirlediği meclis üçte iki çoğunlukla seçecek. Cumhurbaşkanı'nı bu AYM yargılayacak gerek olursa. Yargılayabilir mi? nerede o bolluk..."
AKP'li Gül: Bu anayasa darbe ürünüdür
AKP adına sözü Gaziantep Milletvekili Abdülhamit Gül aldı.
"Şu andaki anayasa 1980 askeri darbe ürünüdür. 118 kez değişmesine rağmen akedemik, hukuki ve siyasi olarak tartışmaldırı. Yürütme konusunda sorunludur.
"1982 anayasası cumhurbasşanını siyasetin karşısına vesayet organı olarak koymuş. Hukuki ve cezayi yükümlülüğü olmayan güçlü yetkilerle donatmıştır. Parlameto iradesinin karşısındadır" diyen Gül, anayasa değişikliğini savundu.
10 dakikalık soru cevap bölümünden sonra, saat 22.40'da oylama işlemi başladı.
(HK)
