CHP’nin Avrupa Parlamentosu Sosyalistler ve Demokratlar Grubu (S&D) ile düzenlediği AB-Türkiye İlişkilerinin Derinleştirilmesine Yönelik İlerici Yaklaşım Konferansı İstanbul’da başladı.
Art İstanbul Feshane Konferans Salonu’ndaki açılışta, CHP Genel Başkan Yardımcısı, emekli büyükelçi Namık Tan konuştu.
Avrupa Parlamentosu Sosyalistler ve Demokratlar İlerici İttifakı’ndaki ortaklarına teşekkür eden Tan, "Dünyada demokratik normların baskı altında olduğu bir dönemde gösterdiğiniz dayanışma, ilericilerin zor zamanlarda geri çekilmediğini; tam tersine, birlikte ve cesaretle ilerlediğini hatırlatmaktadır. Bu sarsılmaz desteğiniz için gerçekten minnettarız" dedi.
Tan, son yıllarda Türkiye'nin önemli bir siyasi gerilim döneminden geçtiğini belirterek, tutuklu siyasileri hatırlattı. Şöyle konuştu:
"Yargı bağımsızlığının aşınması, gazeteciler ve akademisyenler üzerindeki baskılar, sivil toplumun kriminalize edilmesi ve muhalefeti susturmak amacıyla hukukun araçsallaştırılması, yalnızca Türkiye’de değil, Avrupa genelinde de ciddi kaygılara yol açıyor. Bu meseleler teorik değil; hayatlara dokunuyor. Hepimiz örnekleri biliyoruz: Siyasi saiklerle açılan davalar… Belediye yönetimlerine yönelik sürekli baskılar… Siyasi çıkar doğrultusunda bir anda ortaya çıkan veya ortadan kaybolan soruşturmalar… Parti liderliğimizin, CHP Genel Başkanı Özgür Özel de dahil olmak üzere hedef alınması…
Bunların hiçbiri istisna değil; bir örüntünün parçalarıdır. Açıkça ifade edeyim: Demokrasi her zayıfladığında Türkiye’nin ilerlemesi de zayıflar. Mahkemeler bağımsızlığını kaybettiğinde, vatandaşın güveni sarsılır. Seçilmiş yetkililer haksız biçimde görevden alındığında, kurumlar zarar görür. Siyasi rekabet yargı eliyle çarpıtıldığında, demokratik yapı bütün olarak yara alır. Bütün baskılara rağmen değişmeyen tek bir gerçek var: Türkiye’deki demokratların dayanıklılığı. Hayatlarımız, şehirlerimiz, toplumumuz, gençliğimiz ve seçmenlerimiz hâlâ ışıldamaya devam ediyor.”
Tan, Türkiye’nin Avrupa yolunun geçici bir tercih ya da taktik olmadığını söyledi. Bunun tarih, coğrafya, ekonomi, kültür ve demokratik özlemler tarafından şekillenmiş doğal bir yönelim olduğundan bahsetti.
“Biz ana muhalefet partisi olarak Türkiye’nin en büyük sosyal demokrat gücüyüz ve çok açık bir hedefimiz var: AB-Türkiye ilişkileri bizim için stratejik bir ortaklıktır. Bu ortaklık ortak değerlere ve ortak bir Avrupa vizyonuna dayanır. Türkiye Avrupa’yı bir zayıflık noktası üzerinden değil; güven, istikrar, refah, küresel itibar ve demokratik normlar üzerinden tamamlamak istiyor. Avrupa’nın da Türkiye’ye ihtiyacı var. Bölgesel istikrar, enerji ve ticaret hatları, Akdeniz’de iklim direnci, güvenlik işbirliği, ekonomik karşılıklı bağımlılık, kültürlerarası yaşam… Bunların tamamı Türkiye ile Avrupa arasındaki sağlıklı ilişkilere bağlıdır." diye konuştu.
Demokrasideki gerileme devam ettikçe AB–Türkiye ilişkilerinin ilerleyemeyeceğine işaret etti.
Amor: Avrupa’nın sessizliği utanç verici
Etkinlikte daha sonra söz alan Avrupa Parlamentosu’nun Türkiye Raportörü Nacho Sánchez Amor söz aldo. "Yaklaşık on yıldır Türkiye’de demokrasinin gerilemesini izlemek hem benim hem de Avrupa’daki tüm demokratlar için acı vericiydi" dedi. Şunları söyledi:
"Burada esas amacım Türkiye’nin bugünkü durumunu değerlendirmek fakat bunu dışarıdan biri olarak yapıyorum. Sizler ülkenin içindesiniz ve bazen günlük hayatın içinde bazı şeylere alışılıyor. Halbuki dışarıdan bakınca durumun ağırlığı çok daha net görünüyor.
Ekrem İmamoğlu’na yönelik süreç bunun en açık örneği. Arkadaşlarımla konuştuğumda hâlâ 'hukuki açıdan bakalım, kampanya yürütürüz' gibi sakin tepkiler alınca gerçekten şaşırıyorum. Çünkü ortada sadece hukuksuzluk değil, toplumun çok büyük bir kesimini etkileyen büyük bir adaletsizlik var. Daha da üzücü olan, toplumda bu adaletsizliği kanıksamaya başlayan bir kesimin oluşması.
Burada bulunduğum günlerde Özgür Bey ve Ekrem Bey’le görüşme imkânı buldum. İkisi de son derece ilham verici kişiler. Ankara’da yaptığımız görüşmede, CHP'nin meşhur beyaz kedisinin bile bulunduğu o samimi ortamda büyük bir kararlılık gördüm.
İstanbul’da Ekrem Bey’in çalışma odasını ziyaret ederken yaşadığım his çok ilginçti. Sıradan bir koltukta, lüksten uzak bir ortamda oturuyorsunuz fakat birkaç dakika içinde bir filmin sahnesindeymiş gibi büyük bir siyasi aktörün ülkesinin geleceğini yönlendirdiği bir mekânda olduğunuzu hissediyorsunuz. Gerçekten ne yapacağını bilen bir liderle karşı karşıya olduğumu hissettim.
Bu ziyaretlerden sonra Brüksel’e döndüğümde Avrupa’nın Türkiye’ye karşı daha güçlü dayanışma göstermesi gerektiğini tekrar söyledim. Avrupa Birliği içindeki sessizlikten utanç duyduğumu açıkça ifade ettim. Bazı liderlerin Türkiye’deki demokrasi mücadelesine destek vermekten kaçınması Avrupa’nın ahlaki zayıflığını gösteriyor.
Avrupa Birliği içerisinde ‘Türkiye’yi artık istemiyoruz’ diyen yok. Tam tersine, hiçbir lider çıkıp böyle bir şey söyleme ihtiyacı dahi duymuyor. Çünkü Türkiye’nin üyelik perspektifinin önünü tıkayan asıl şey, Türkiye’de yapılan hatalar. Yani kimse ‘Türkiye’yi istemiyoruz’ demiyor ama Türkiye’nin üyelik yolunun tıkanmasına neden olan gelişmeler ortada.
Avrupa’da bugün akılcı düşünceyle irrasyonel kimlik siyasetinin çatıştığı bir dönem yaşıyoruz. Avrupa Birliği bilim, akılcılık ve rasyonalite üzerine kurulu bir projedir. Türkiye’deki gelişmeler bu açıdan da çok yakından izleniyor. Raporlarımıza bu nedenle Türkiye’deki demokratik gerilemeyi açıkça yazmak zorundayız.
AB üyelik süreci bir liyakat sürecidir. Bu süreç hem aday ülkeyi hem de Avrupa Birliği’ni bağlar. Türkiye yükümlülüklerini yerine getirirse, AB’nin de yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekir. Hatta bazı muhataplarımın da söylediği gibi üyelik gerçekleşmese bile Avrupa standartlarına uyum süreci Türkiye için başlı başına büyük bir modernleşme değeridir.”
(HA)
