Almanya her yıl en az 400 bin nitelikli işçi için kapılarını açıyor

Fotoğraf: Almanya Federal Meclisi (Bundestag) göç yasası görüşmelerinde

Sosyal Demokratlar (SPD), Yeşiller ve Hür Demokratlar'ın (FDP) trafik lambası koalisyonu bürokrasiyi azaltmayı ve yurtdışından daha fazla göçü özendirmeyi amaçlayan yeni göç yasasını federal parlamentodan geçirdi.

Yasanın yürürlüğe girmesi için eyaletler meclisi Bundesrat'tan da geçmesi gerekiyor. Önümüzdeki haftalarda toplanması beklenen Bundesrat'ta onaylandığı takdirde yasa yıl sonuna ve gelecek yıl başına doğru uygulanmaya başlamış olacak.

Yeni Yasanın püf noktaları

▶ Yasa, iş gücü açığını kapatmayı amaçlıyor 

Almanya Ekonomi Enstitüsü (IW) tarafından Nisan'da yayımlanan bir raporda, işverenlerin geçen yıl bütün sektörlerde yaklaşık 630 bin açık pozisyonu dolduramadıkları belirtildi.

Çalışma Bakanı Hubertus Heil (SPD), herhangi bir önlem alınmazsa 2035'e kadar 7 milyon işçi açığı yaşanabileceğinden kaygılı.

Uzmanlar, ikinci dünya savaşı sonrası doğan kuşakların emekli olması ve ortalama ömrün uzamasıyla gerçekleşen değişiklikler nedeniyle iş gücü açığının önemli ölçüde büyüdüğünü söylüyor. Ayrıca göçmenler genellikle ABD veya Kanada gibi yabancılar için daha elverişli ortamlara sahip diğer ülkeleri tercih ediyor.

Almanya Federal İş Bulma Kurumu başkanı daha önce Almanya'nın iş gücü açığını kapatmak için her yıl yurtdışından 400 bin nitelikli işçiye ihtiyaç duyacağını söylemişti.

Öte yandan Almanya'da işçilerin becerilerini geliştirmeye yönelik eğitimleri özendirmek üzere hamleler de gündemde.

▶ Yasa, Almanya'yı nitelikli işçiler için çekici bir ülke haline getirmeyi amaçlıyor

Hükümet, Almanya'yı AB üyesi olmayan ülkelerden gelen insanlar için daha çekici kılmakta bocalıyordu.

Yeni yasa, Almanya'nın kötü ünlü bürokrasisini gevşetmeyi, nitelikli işçiler için fırsatları çoğaltmayı ve ülkeyi daha yabancı dostu kılmayı hedefliyor.

İlk kez Mart'ta ortaya atılan reformlar kapsamında Mavi Kart (çalışma belgesi) kurallarının gevşetilmesi ve puana dayalı bir göçmenlik sisteminin getirilmesi yer alıyor.

Koalisyon hükümeti ayrıca, çifte yurttaşlığa izin vermek ve yurttaşlığa kabulün önündeki kimi engelleri kaldırmak üzere yurttaşlık mevzuatında reform uğraşında. Bunun, yurtdışından gelecek işçiler için Almanya'yı yerleşmek açısından daha cazip kılacağı umuluyor.

▶ Daha fazla kişi AB Mavi Kartı alabilecek

Yeni nitelikli işçi yasasının kilit noktalarından biri de, Almanya'da 2012'den beri üniversite mezunu AB vatandaşı olmayanlara sunulan Mavi Kart sahibi olmak için maaş geliri şartlarının aşağı çekilecek olması.

Almanya'da işe başlamada maaş eşiği, yılda brüt 43 bin 800 Avro'ya (vergi öncesi) düşürülecek. Bu da ayda brüt 3 bin 650 Avro'ya denk geliyor. Daha önce yıllık brüt 58 bin 400 Avro eşiğindeydi (ayda yaklaşık 4 bin 860 Avro).

Ayrıca Mavi Kart sahiplerinin işlerini değiştirmeleri, ailelerini Almanya'ya getirmeleri ve AB'de daimi ikamet izni almaları daha kolaylaştırılacak.

Ayrıca, planlara göre, nitelikli işçiler özgün uzmanlıkları dışındaki bir alanda da çalışabilecekler. Örneğin, ofis yönetiminde uzmanlaşmış bir nitelikli kadın çalışan lojistik alanında nitelikli bir çalışan olarak istihdam edilebilir. Özellikle bilişim uzmanlarının diğer niteliklerini belgeleyebilmeleri halinde üniversite diploması sahibi olmadan da "AB Mavi Kartı" alabilecekleri öngörülüyor.

▶ Yeni bir puanlı vize uygulaması başlatılıyor

Reformun bir parçası olarak Almanya, "Fırsat Kartı" veya "Chancenkarte" adı verilen "yeni bir iş arayan kişi" vizesi getirmeyi planlıyor.
Bu, iş arayan kişilerin Almanya'ya gelmelerine ve geçimlerinin güvence altına alınması koşuluyla bir yıl boyunca iş aramalarına olanak tanıyacak.

Puanlar, genel yeterlilik, Almanca dil yeterliliği, yaş ve Almanya'yla bağlantı gibi etmenler göz önünde tutularak verilecek. "Chancenkarte" ile ülkeye girmek için, göçmenlerin en az 10 üzerinden 6 puan almaları gerekecek.

Planlar, Almanca dil becerileri için asgari gerekliliği - karta başvurmak için uygun olunması gerekli düzeyi- A2'den A1'e çekmeyi ya da B2 düzeyinde İngilizce dil becerisi aramayı da kapsıyor.

Her şey planlandığı gibi giderse, bu vize 2024'ün ilk yarısında kullanılmaya başlayacak.

▶ AB üyesi ülkelerden olmayan işçilere genel olarak daha az engel

Nitelikli işçiler, sadece seçtikleri meslekte değil, becerilerini belgelendirdikleri takdirde benzer başka mesleklerde de Almanya'da çalışmaya başlama fırsatına sahip olacaklar.

Dahası, reform, nitelikli işçilerin kalıcı yerleşim izni için önceden dört yıl olan kalma iznini (Niederlassungserlaubnis) üç yıla çekiyor.
Yeni yasaya göre, nitelikli işçiler Almanya'ya iki yıllık mesleki deneyim ve iki yıllık eğitim deneyimi ile gelebilecek. Önceden, ülkeye girmeden önce çalışma vizesi almak için belirli bir alanda mesleki yeterlilik gerekiyordu.

İkamet Yasası da değiştiriliyor. Şimdiye kadar, Almanya'ya girişlerin her zaman belirli bir amaca özgü vizeyle yapılması koşulu vardı. Örneğin, Almanya'ya turist vizesiyle giren ve kısa sürede Almanya'dan bir iş teklifi alan birinin önce ülkeyi terk etmesi ve dönmek için yeni, amaca özel bir vize başvurusunda bulunması gerekiyordu.

Gelecekte, bu artık gerekli olmayacak, Almanya'da kalış sırasında vizeyi duruma göre değiştirmek mümkün olacak.

▶ Aile birleşimi genişletiliyor

Reform kapsamında aile birleşimi olanakları da genişletilecek.

Bu, gelecekte Almanya'da çalışanların yalnızca eş ve çocukları değil, aynı zamanda anne babaları ve kayınbaba ve validelerini de aile birleşimi kapsamında yanlarına almalarına imkan veriyor.

▶ Sığınmacılar için çalışma  fırsatları

Değişiklikler kapsamında, prosedürleri halen süregiden sığınmacılar, mesleki eğitime başlama veya bir işe girme fırsatına sahip olacaklar.
Ancak hükümet, bu "kulvar değişikliği"yle yanlış bir "göç teşviki"ne yol açmamak için bu olanağın yeni sığınmacılar değil, en 29 Mart 2023 öncesi Almanya'ya girmiş sığınmacılar için geçerli olacağını söylüyor.

Bu madde, hükümet ortaklarını Almanya'da göç önündeki engelleri kaldırmakla suçlayan muhalefetteki CDU/CSU ve AfD'nin eleştirilerine bir yanıt oluşturuyor.

▶ Almanya'da son yıllardaki ikinci nitelikli işçi reformu

Almanya, 2020'de yurtdışından daha fazla göç çekmek amacıyla Fachkräfteeinwanderungsgesetz veya Nitelikli Göç Yasası'nı başlatmıştı.

Angela Merkel'in Hıristiyan Demokratları ile Sosyal Demokratlar'ın oluşturduğu önceki koalisyon döneminde vize prosedürleri kolaylaştırıldı ve AB dışından nitelikli çalışanları çekmek üzere iş kolları çerçevesinde reklamlar yapılmaya başlandı.

Bununla birlikte, işlerin daha da kötüye gittiği göz önüne alındığında reformun yetersizliği anlaşıldı ve mevcut koalisyon hükümeti 2021'de iktidara gelir gelmez yasada reforma  başladı.

(AEK)