Almanya’nın Hessen eyaletinde pazar günü gerçekleştirilecek seçimde seçmen karşısına çıkan 23 partiden 691 milletvekili adayı arasında 30’un üzerinde Türkiye kökenli politikacı da bulunuyor.
Çoğu partilerinin eyalet aday listesinin alt sıralarında yer aldığı için seçilme şansı çok düşük, ancak halen milletvekili olan Turgut Yüksel (SPD), Handan Özgüven (SPD) ve İsmail Tipi’nin yeniden seçilmeleri kesin gibi.
Yeşiller, FDP ve Sol Parti’nin de oylarını artırması halinde bu partilerden aday olan Taylan Burcu, Yankı Pürsün ve Saadet Sönmez önümüzdeki yasama dönemini eyalet milletvekili olarak sürdürebilecekler.
Seçime giren 23 parti arasında bir de “Türk partisi” var. Almanya’daki AKP taraftarları tarafından “Alman Demokratlar Birliği” (AD-D) adıyla kurulmuş olan partinin yüzde beş barajını aşması mümkün değil. İki hafta önce Bavyera’da büyük oy patlaması yaparak hükümet ortağı olma şansını yakalayan Hür Seçmenler (FW) partisinin Hessen başkanı ve bir numaralı milletvekili adayı Engin Eroğlu’nun da partisinin oyları büyük olasılıkla barajın altında kalacağı için seçilme şansı yok.
TIKLAYIN - Almanya'da Eyalet Seçimleri / Hessen'deki Seçim - 1
Turgut Yüksel ve SPD
* Turgut Yüksel
Hessen Eyalet Meclisi’ne ilk kez 2008’de SPD’li seçilen Turgut Yüksel, hem Frankfurt’taki seçim bölgesinden direkt, hem de eyalet listesinden aday (19. sıra). CDU dışındaki partilerin seçmenlerinin desteğini alabilmesi halinde Yüksel’in direkt seçilme şansı da var. Ancak çok sayıda Türkiye kökenli seçmenin yaşadığı bu bölgede CDU çok güçlü.
Sol Parti’nin de Frankfurt İl Genel Meclisi üyesi Eyüp Yılmaz’ı yeniden direkt aday göstermesi, Yüksel’in doğrudan seçilme şansını iyice düşürüyor. Ancak eyalet listesindeki yeri nedeniyle seçilme şansı çok yüksek. Tabii bunun ön koşulu SPD’nin son zamanlardaki oy kaybının daha artmaması.
Pülümür (Dersim) doğumlu olan ve çocukluğu İstanbul’da geçen sosyolog Turgut Yüksel, 1978 yılından bu yana Almanya’da yaşıyor. 12 Eylül askeri darbesi döneminde cezaevlerindeki işkenceleri protesto etmek amacıyla 1980’de Frankfurt’ta gerçekleştirilen açlık grevini 46 gün sürdüren Yüksel, 1981’de bu yana SPD üyesi.
Partisinin göç ve göçmenlerle ilgili politikalarının önde gelen aktörlerinden olan Yüksel, yıllardır Frankfurt Yabancılar Meclisi (1992-96) ve İl Genel Meclisi (1997-2014) gibi yerel platformlarda aktif politika yaptı. Solingen katliamında çocukları öldürülen Genç Ailesi’ni ve yabancı düşmanı şiddetin tüm kurbanlarını anmak üzere Frankfurt’a bir anıt dikilmesi, kentte her yıl göç ve göçmenlerle ilgili hemen hemen tüm kurumların yer aldığı, onbinlerce kişinin katıldığı “Kültürler Yürüyüşü” gibi önemli etkinlikler onun çabalarıyla gerçekleşti.
2008 yılında Eyalet Meclisi’ne seçilen Yüksel’in ilk dönemi, 2009’daki erken seçime kadar bir yıl sürdü. 2013’te yeniden eyalet milletvekili olan Yüksel, Türkçe’nin Almanya okullarında resmen yabancı dil olarak kabul edilmesi için geçen yıl gerçekleştirilen ve binlerce kişinin katıldığı imza kampanyasının öncüleri arasındaydı.
* Handan Özgüven
SPD’nin eyalet listesindeki diğer Türkiye kökenli adayların başında Handan Özgüven geliyor. Hem kendi bölgesinden, hem de eyalet listesinden seçilme şansı olan Özgüven, 2015 yılında ayrılan bir milletvekilinin yerine Eyalet Meclisi’ne girmişti. Asıl mesleği avukatlık olan Özgüven’in seçilmesi de partisinin oy oranına bağlı.
SPD listesindeki diğer adaylar Işıl Yönter, Dilek Kanko, Teslihan Ayalp, Tolga Kablay ve Deniz Şahin’in ise seçilme şansları yok. Ancak, büyük genç ve kadın politikacılardan oluşan bu adayların bu seçimlerde edindikleri deneyimler, onlara gelecekteki siyasi çalışmalara hazırlıyor.
* Çeşitli partilerin Frankfurt’tan aday gösterdiği politikacılar Turgut Yüksel, Yankı Pürsün, Taylan Burcu, Eyüp Yılmaz.
CDU’nun adayı gazeteci İsmail Tipi
* İsmail Tipi
Hürriyet, Star ve Offenbach Post gazetelerinde uzun yıllar muhabir ve yönetici olarak çalışan, 1959 İzmir doğumlu İsmail Tipi, Hessen Eyalet Meclisi’ne ilk 2019’da, ayrılan bir milletvekilinin yerini alarak girmişti. Ondan önceki dönemde uzun süre Frankfurt yakınlarındaki Offenbach bölgesinde çeşitli yerel platformlarda CDU’yu temsil eden Tipi, 2013’te eyalet seçimini bölgesinin direkt adayı olarak kazanarak eyalet milletvekilliğine devam etti.
Yine aynı bölgeden direkt aday olan Tipi’nin bu seçimi de kazanması bekleniyor. Çok sayıda sosyal kurumun aktif üyesi olan ve CDU’nun Hessen örgütünün entegrasyon ve göç konulardaki sözcülüğünü yürüten Tipi’nin eyalet aday listesinden seçilme şansı da var.
Yeşiller, liberaller ve solcular
Bu seçimlerde oylarını büyük ölçüde artırması beklenen Yeşiller’in Frankfurt’tan aday gösterdiği Taylan Burcu’nun seçilme şansı yüksek. 33 yaşındaki Burcu, bir süredir Frankfurt İl Genel Meclisi üyesi olarak yerel politika yapıyor.
* Yeşillerin sığınmacılarla ilgili politikalarını protesto ederek partisinden ayrılan Mürvet Öztürk, seçim kampanyası sırasında SPD adayı Turgut Yüksel'e destek verdi.
2008’deki eyalet seçiminde milletvekili olarak meclise giren ve 2017’de CDU’yla iktidar ortağı olan partisinin sığınmacılarla ilgili politikalarını protesto ederek Yeşiller partisinden istifa eden Mürvet Öztürk ise aday listelerinde yer almıyor.
Son olarak Türkiye’deki cumhurbaşkanlığı referandumu öncesinde Frankfurt ve çevresindeki muhalif örgüt ve çevreleri bir araya getiren “Hayır” kampanyasının sözcülüğünü SPD Milletvekili Turgut Yüksel’le birlikte üstlenen Öztürk’ün önümüzdeki dönem bir başka parti saflarında siyasete devam etmesi bekleniyor.
* Yankı Pürsün
FDP’nin hem Frankfurt’tan direkt hem de eyalet listesinde 11. sıradan aday gösterdiği Yankı Pürsün’ün de, partisinin oy oranının artması halinde seçilme şansı yüksek. Daha önceki yıllarda da Eyalet Meclisi’ne aday olan Pürsün, uzun bir süredir Frankfurt İl Genel Meclisi üyeleri arasında.
* Saadet Sönmez
Sol Parti’nin adayları arasında 9. sırada yer alan Saadet Sönmez’in de partisinin alacağı oy oranına bağlı olarak seçilme şansı var. Almanya’daki en uzun ömürlü Türkiye kökenli kitle örgütlerinden DİDF’in (Demokratik İşçi Dernekleri Federasyonu) Frankfurt ve çevresindeki önde gelen isimlerinden olan Sönmez, sosyal pedogog olarak çalışıyor.
Pürsün ve Sönmez, seçilmeleri halinde FDP ve Sol Parti’nin Hessen’deki ilk eyalet milletvekilleri olacaklar.
* Engin Eroğlu
Diğer adaylar Birol Avcı (Yeşiller), Okan Karasu, Fatma Demirkol ve Eyüp Yılmaz (Sol Parti), Engin Eroğlu ve Cenk Gönül (FW), Filiz Ak’ın (Die Partei) da seçilme iddiası düşük olmasına rağmen siyasi katılım için çaba gösteren politikacılar.
Türklerin partisi!
Seçime katılan bir diğer parti; Almanya’da yaşayan AKP taraftarları tarafından kuruldu. “Alman Demokratlar Birliği” (AD-D) isimli partinin 10 kişilik listesinde Türkiye kökenli 9 aday (Yüksel Özçelik, Fikret Kale, Cemalettin Arı, Timurhan aytan, Muharrem Yıldız, Zeynep Öztaş, Samed Aytan, İsmail Aydın, Oğuz İlnim) yer alıyor.
Seçim çalışmalarını “Hepbirlikte Almanyayız!” sloganı altında yürüten partinin yüzde beşlik barajı aşma şansı yok.
Geçen yıl Kuzey Ren Vestfalya’daki eyalet seçimine giren AD-D, 12 bin 688 oy almıştı. Bundan birkaç ay sonra gerçekleştirilen genel seçimlere de yine sadece bu eyaletten aday göstererek katılmış AD-D’nin oyu üç kattan fazla artarak 41 bin 178’i (yüzde 0.09) bulmuştu.
O dönem AD-D, üzerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın boy resimleri ve Almanya’daki genel seçimlere ilişkin çağrılarının yer aldığı afişlerle seçim kampanyası yapmıştı. Erdoğan’ın Türkiye kökenli seçmenlere “Türkiye düşmanlığı yapan partilere oy vermeyin!” çağrısı, hükümet ve muhalefet çevrelerinin tepkilerine neden olmuştu. (GK/BK)
