Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın “Alkol alan genç, döner bıçağıyla arkadaşına saldırır”, “Milli içkimiz bira değil ayrandır”, “Alkolün yaşam tarzı olarak savunulacak yeri yok” sözleriyle açılışına katıldığı “Global Alkol Sempozyumu”nun sonuç bildirgesi yayımlandı.
Sonuç bildirgesinde, alkole ulaşımın kısıtlanması, vergilendirme yoluyla fiyat artışına gidilmesi talep edilirken, Türkiye’deki rakamlara değinilmeden, dünya çapında gençlerin yüzde 10’unun alkol yüzünden öldüğünün ilan edilmesi ve bu bağlamda Türkiye’de önlem alınmasının talep edilmesi dikkat çekti.
Keza Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (TAPDK) 2001 verilerine göre, Türkiye’de 15 yaş üstü kişilerde yıllık ortalama bira tüketimi 0,8 litre, rakı-votka-cin-viski gibi alkollü içeceklerin tüketimi kişi başına yıllık 0,7 litre, şarabın tüketimi ise 0,1 litre seviyesinde.
TAPDK'nin internet sayfasında 2001'den bu yana Türkiye'de alkol kullanımıyla ilgili verilerin güncellemesini yapmaması da dikkat çekiyor. ("B.1.2.Belgeler" başlığı, alttan üçüncü link)
“Gençler hedef alınıyor”
Yeşilay tarafından düzenlenen sempozyumun sonuç bildirgesinde özetle şu ifadelere yer verildi:
“Alkol kullanımı, dünyanın öncelikli ilk üç halk sağlığı probleminden biridir. Ölümlerin yaklaşık yüzde 4’ü alkolle ilişkilendirmektedir. Dünyada her yıl 15-29 yaş aralığındaki 320.000 kişi alkole bağlı nedenlerden dolayı hayatını kaybetmektedir. Bu oran bu yaş grubundaki ölümlerin % 9’una tekabül etmektedir.
“Bağımlılık yapıcı olmasından ayrı olarak, alkol, 60 değişik çeşit hastalığın, zihinsel ve davranışsal bozuklukların nedeni olarak bilinen bir halk sağlığı sorunudur.
“Alkol, bulaşıcı olmayan hastalıklara neden olmasından başka, HIV/AIDS, tubeküloz, pnömoni gibi bulaşıcı hastalıkların yayılma riskinin artmasının da bir nedenidir. Bununla birlikte alkol, cinayet ve intiharı da kapsayan her türlü kasıtlı ve kasıtsız yaralanma ve ölüm, sokaktaki şiddet, aile içi şiddet olayları, kazalar için de artırıcı nedendir.
“İnsan vücudundaki bütün organ ve sistemlere zarar veren bir toksin olmasına rağmen alkollü içkiler alkol endüstrisi tarafından çok farklı pazarlama metotları ve mecraları kullanılarak pazarlanmaktadır. Alkol endüstrisinin özellikle gençlere yönelik pazarlama yaptığına dair kanıtlar mevcuttur. Bununla birlikte bilimsel çalışmalar reklam ve promosyonla gençlerin alkole başlaması ve alkol alma sıklığı arasındaki bağlantıyı göstermiştir.
Öneriler
* Pek çok bilimsel çalışma sonucu alkol fiyatında artışın, alkolün her yaş grubunda neden olduğu akut ve kronik problemleri azalttığını göstermiştir. Özellikle çocuk ve gençleri korumak için alkollü içki fiyatlarının yükseltilmesini öneriyoruz.
* Alkol, bağımlılık yapma potansiyeli olan psikoaktif bir maddedir ve bir çok sağlık sorununa sebep. Bu nedenlerden dolayı satış, pazarlama ve ulaşılabilirlik noktasında diğer ticari ürünlerden farklı uygulama ve prosedürlere tabi tutulması gerekmektedir. Minimum satın alma yaşı, satış ve servisi yapılacacak mekanlarla ilgili düzenleme ve denetlemelerin sıkılaştırılmasını öneriyouz.
* Alkollü içki reklam promosyonlarının çocuk ve gençler üzerindeki olumsuz etkileri bilimsel olarak ispatlanmıştır. Başta gençler ve çocuklar olmak üzere bütün toplum kesimlerini alkolün zararlı etkilerinden korunması için alkol reklamlarına bütün mecralarda engellenmesini öneriyoruz.
* Herkesin tükettiği ürünle ilgili sağlık risklerini bilme hakkı vardır. Endüstriye, alkollü ürünün içeriği ile beraber sağlık için oluşturduğu riskleri ( siroz, kanser, bağımlılık yapma riski, alkollü araç kullanmanın tehlikesi, hamilelikte alkol kullanmanın zararları) ürün üzerinde yazılı bildirme şartı getirilmesini öneriyoruz.
* Alkollü araç kullanımı ile ilgili tedbirlerin sıkılaştırılması ve denetimlerin artırılmasını öneriyoruz.Alkole bağlı şiddet riskinin azaltılması için alkol servis edilen mekanlarla ilgili daha güvenli koşulların oluşturulması için düzenlemeler yapılmasını öneriyoruz.
* Alkol bağımlısı ailelerin çocukları ebeveynlerinin riskli davranışlarına maruz kalmaktadır. Alkolün aile içi şiddet vakaları ve çocuk istismarındaki rolü bilinen bir gerçektir. Alkol problemi yaşayan ailelerin çocuklarının okula daha az devam ettikleri belirlenmiştir ve daha az sağlıklı oldukları rapor edilmiştir. Aile ve çocukların korunması için önleyici girişimlerin yapılmasını öneriyoruz.
* Alkolle ilgili erken müdehale ve tedavi alkolle mücadelenin önemli bir bileşenidir ve alkolle ilgili zararları azaltırken aynı zamanda maliyet etkindir.Tedavi ve erken müdahale birimlerinin desteklenmesini öneriyoruz. (EKN)
