"Alevilerin ibadethanesi olan cemevlerine kayyum atıyorlar"

Fotoğraf: Diyarbakır Cemevi/memorializeturkey.com/

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Aleviler'in devletle ilişkilerini düzenlemek üzere bir "Cemevi Başkanlığı" kurma projesi, Alevi toplumu ve kanaat önderleri arasında yaygın bir tepkiyi tetikledi. 

Merkezi ve etkin Alevi, Bektaşi kurumları, Erdoğan'ın Alevilerle ilgili projesini bir tür "Alevi Diyaneti" ya da "Cemevlerine kayyum atamak" olarak değerlendirirken, "Türkmen Alevi Bektaşi Vakfı", "Hüseyin Gazi Kültür ve Sanat Vakfı", "Karadeniz Alevi Bektaşi Federasyonu", "Elazığ Cem Kültür Vakfı" gibi kuruluşlar AA'ya verdikleri demeçlerde Erdoğan'ın bugünkü açıklamalarına paralel talepler ileri sürmüşlerdi.

Erdoğan'ın açıklamaları hoş karşılanmadı

Erdoğan'ın bugün Kadıköy Şahkulu Sultan Dergahı'nda "Cemevleri Temel Atma ve Toplu Açılış Töreni"nde açıkladığı, "cemevlerinin masraflarını karşılanması" ve "isteyen inanç önderlerine Cemevi Başkanlığı bünyesinde kadro verilmesini" de kapsadığını söylediği proje, Alevi kanaat önderleri arasında hoş karşılanmadı. Yeni kaygı ve sıkıntıların kaynağı olarak değerlendirildi. 

TIKLAYIN-Erdoğan Şahkulu Sultan Dergahı'nda | Cemevi Başkanlığı kuracağız

Alevi Bektaşi Federasyonu, Alevi Dernekleri Federasyonu, Alevi Vakıflar Federasyonu, Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu, Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı ve Pir Sultan Abdal Kültür Dernekleri dün "Polemik değil, hak istiyoruz" başlığıyla yaptıkları ortak açıklamada "Alevilerin eşit yurttaşlık mücadelesinin ve Cemevlerinin ibadethane olarak tanınmasının anayasal güvence altına alınmasını açıkça bir kez daha talep ediyoruz. Ayrıca zorunlu din dersleri uygulamasının müfredattan acilen çıkartılmasını ve Diyanet İşleri Başkanlığının lağvedilerek inançların özgürleşmesi yönünde adım atılmasını talep ediyoruz." demişlerdi. 

Alevi kuruluşları Erdoğan'ın Çarşamba günü, grup toplantısında "İnşallah önümüzdeki hafta alevi vatandaşlarımız için adım atacağız. Cuma günü atacağımız yeni adımla Alevi kardeşlerimizi ülkemizden koparma çalışmalarını akamete uğratıyoruz" diyerek ima ettiği adımlar bağlamında "Alevilerin taleplerine yönelik yasal ve anayasal düzenlemeler yapılacağı sözünü açıkça beyan etmesini bekl[ediklerini]" açıklamışlardı. 

ABF'den Mustafa Aslan: "Bu resmen bir kayyumdur,
el koydum demektir"

Evrensel'in haberine göre, bildiride imzası olan kuruluşlardan Alevi Bektaşi Federasyonu Genel Başkanı Mustafa Aslan Erdoğan'ın açıklamasını "Alevilerin ibadethanesi olan cemevlerine kayyum atamak" olarak değerlendirdi.

Aslan, "'Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı, mevcut cemevlerini belirler, yönetir cümlesi', resmen bir kayyumdur. El koydum demektir. Bunu da Alevi toplumu ve kurumları kabul etmez." dedi. 

Aslan, "Alevi topluluğu[nun], Alevi kurumlarının 35 yıldır dile getirdiği 'cemevleri ibadethanemizdir, ibadethane olarak kabul edilmelidir' talebinin içi[nin] boşaltıl[dığını]", "Diyanet İşleri Başkanlığı lağvedilmelidir, inançlar özgür kılınmalıdır tale[plerine] karşılık, Kültür Bakanlığı bünyesinde bir Alevi diyaneti oluşturul[duğunu] söyledi. 

AVF'den Ali Kenanoğlu: "Alevilik
devlet kontrolü altına alınmak isteniyor"

Bildiride imzası olan bir başka kuruluş Alevi Vakıfları Federasyonu kurucusu, HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, Gazete Duvar'da Erdoğan'ın açıklamalarını "Cumhurbaşkanı tehdit hissetti, hamle yaptı" diyerek değerlendirdi.

Kenanoğlu Erdoğan'ın hamlesini yalnızca "seçim yatırımı" olarak değerlendirmedi. Kenanoğlu Erdoğan'ın yaklaşımını "Yıllardır Diyanet İşleri Başkanlığı'nda Sünni toplum, Sünni Müslümanlık devletin kontrolü altına nasıl alınmışsa, bugün de Kültür Bakanlığı nezdinde Alevilik devletin kontrolü altına alınmak isteniyor." diyerek yorumladı.

"Bu meseleyi sadece AKP politikaları olarak görmemek gerekiyor. Buna neden ihtiyaç duyuldu? Bunun seçimle bir alakası yok." dedi.

Kenanoğlu Erdoğan'ın Cemevi Başkanlığı "adım"ını "Alevi toplumunun Avrupa'da çeşitli kazanımlarının Türkiye'ye yansımalarından korkulması, cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilmesine rağmen bir adım atılmaması ve buna karşı Avrupa Konseyi'nin Türkiye'den savunma isteyerek süre vermesi"nden doğan zorlamayla atmak zorunda kaldığını söyledi. 

ABF'den Özgür Kaplan: "Biz kültürel temsiliyet değil,
inancımızın tanınmasını istiyoruz"

Alevi Bektaşi Federasyonu Genel Sekreteri Özgür Kaplan da halk TV'ye yaptığı açıklamada "Erdoğan'ın açıklamasında samimiyet falan görmüyoruz." dedi. 

Kaplan, "Talebimiz devletin herhangi bir biriminde daire başkanlığı değil, biz Aleviliğin tanınmasını, inancımınız tanınmasını tarif edilmesini istemiyoruz. Alevilerin yıllardan verdiği mücadele bir daire başkanlığı, kültürel bir temsiliyet değil. Biz inancımızın tanınmasını istiyoruz." dedi. 

"Madımak Oteli'nin utanç müzesi olmasıyla ilgili herhangi bir açıklama" olmadığını, "AİHM kararlarının uygulanması ve zorunlu din dersleriyle ilgili herhangi bir açıklama gör[emediklerini]", söyledi. 

Yandaş Aleviler memnun

Merkezi ve kapsayıcı Alevi dernek, vakıf ve birliklerinin güçlü olumsuz tepkilerine karşılık, dün Anadolu Ajansı'nın sorularını yanıtlayan kimi Alevi temsilciler, Erdoğan'ın tasarılarını "olumlu bir gelişme" olarak yorumlamışlardı. AA'nın haberinde yer alan görüş ve temennilerle bugün Erdoğan'ın açıklaması arasındaki önemli paralelleik ve benzerlikler, Beştepe'nin Cuma açıklamasının hükümetle yakın ilişki içindeki kimi Alevi dernekleriyle mutabakat halinde geliştirilmiş olabileceğine ilişkin ipuçları sunuyor

Türkmen Alevi Bektaşi Vakfı: "Cemevleri Diyanette temsil edilsin"

Türkmen Alevi Bektaşi Vakfı Genel Başkanı Özdemir Özdemir, AA 'ya verdiği demeçte, "Cemevlerinin yasal statüye kavuşması için Anayasa'nın değişmesi gerekiyor." dedi. 

Özdemir "Alevi seçmenin çoğunun oyunu alan CHP o zaman isteseydi Anayasa değişikliğiyle Alevilerin bu sorununu çözerdi. Alevilerin oyunu alan partiler, bu konuya eğilmediler. Sayın Cumhurbaşkanı bu konulara duyarlı olduğu için bunu ele aldı. Alevi yurttaşların AK Parti hükümetinden talepleri cemevlerinin yasa statüye kavuşmasıdır. Dedeler, zakirler ve cemevleri çalışanlarının haklarının verilmesi, gerekirse bunların hepsine maaş bağlanması gerekir." 

Özdemir'in dün AA'ya verdiği demeçteki önerilerin nerdeyse hepsi Erdoğan'ın bugünkü açıklamalarıyla örtüşüyordu. 

AA'nın haberine göre, "Cemevlerinin Diyanet'te oluşacak bir başkanlıkla temsil edilmesini talep ediyoruz." diyen Özdemir. Erdoğan'ın projesini eleştiren Alevi kurumlarını "Birtakım Alevi dernekleri HDP'nin çatısı altındaymış gibi hareket ediyor. CHP ise Alevi toplumunu arka bahçesi olarak kullanıyor." diye eleştirmişti. 

Hüseyin Gazi Vakfı: "Erdoğan'ın çalışmaları olumlu ve anlamlı"

Geçtiğimiz aylarda Erdoğan'ın ziyareti nedeniyle Vakıfta doğan tartışmalarl gündeme gelen Ankara, Hüseyin Gazi Kültür ve Sanat Vakfı Başkanı Mehmet Ali Ayyıldız da  Alevilerle ilgili çalışmaları olumlu ve anlamlı bulduğunun altını çizdi.

Ayyıldız AA'ya verdiği demeçte "Cumhurbaşkanının talimatıyla Alevilerin ihtiyaç ve talepleri hakkında bir çalışma yapıldı. Bu çalışmalar bir rapora dönüştürüldü ve Cumhurbaşkanına sunuldu. Şu anda bununla ilgili birtakım çalışmaların yapıldığını biliyorum. Bu yüzden müjdeli haberler bekliyorum." demişti. 

Elazığ Cem Kültür Vakfı Başkanı ve Alevi dedesi Cafer Yeşil de hükümetin Alevi toplumunun sorunlarının çözümü noktasında attığı adımları yakından takip ettiklerini ve desteklediklerini belirtti.

(AEK)