İstanbul Bilgi Üniversitesi "Tarih Araştırmaları Kulübü'nün" düzenlediği "Türkiye'de Ötekileştirilenleri Anlamak" sempozyumunun "Aleviler" paneli, dün Santralistanbul'da gerçekleşti.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Tunceli milletvekili Hüseyin Aygün, Bilgi Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Bülent Bilmez, İstanbul Şehir Üniversitesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Taha Köse ve araştırmacı-yazar İhsan Eliaçık'ın konuşmacı olarak katıldığı panelde, sorunların önyargılardan kurtularak ve birbirini anlayarak çözülebileceğinin altı çizildi.
Aleviliğin solla ilişkisi 60'larda başladı
Bilmez, 'Kemalist modernleşme sürecinden aleviler ve Alevilik' başlıklı konuşmasında, Aleviliğin tarihsel gelişiminden bahsetti.
1923-1980 arası Kemalizm sürecine dönük araştırmaların literature ve kaynak sıkıntısıyla karşılaştığını belirten Bilmez, Kemalist düşüncenin ağır olarak hissedildiği tek partili dönemde din ve inanç gruplarının tasfiye edilmesi gereken bir grup muamelesi olarak görüldüğünü, Alevilerin Kemalist rejimle olan ilişkilerindeki sorunun ise Dersim olayı olduğunu söyledi.
Göçün başladığı 1950'lerin yerel örgütlerin ortaya çıkmasındaki önemini vurgularken, Aleviliğin solla ilişkisinin ise 1960'larda başladığını belirtti.
90'lar Alevi uyanışı
Talha Köse ise, 80 darbesinin baskıcı tutumundan en çok etkilenenlerin Aleviler olduğunu, 90'lı yılları alevi uyanışı olarak gördüğünü söyledi.
Bu dönemde Alevilerin ya sol örgütlerde ya da köy ve hemşeri derneklerinde organize odluklarının altını çizen, Köse, Alevi yayınlarının, kasetlerinin, radyolarının 1990'larda ortaya çıktığı yıllar olduğuna vurgu yaptı.
Köse "2000'lerde Aleviliğe yönelik açılımlar yapıldı, çalıştaylar kuruldu, fakat bunlarında somut bir karşılığı yok" derken, CHP'deki Kılıçdaroğlu dönemiyle alevi açılımında geriye gidildiğini söyledi.
Ötekilik sorununda ortak hareket edilmeli
Alevi ve sunilik ayrımının tarihten kaldığını ve zamanımızın ayrılığı olarak görmediğini vurgulayan İhsan Eliaçık, İslamın özünün Alevilik ve Suniliğin ortak yapısında aranması gerektiğini, suniliğin islamın aklı, Aleviliğin ise ruhu olduğunu belirtti.
Eliaçık "Sorunlar ancak farklılıkların ortak bir payda da bütünleşmesiyle çözülür. Ötekililik sorununda ortak hareket edilmeli" dedi.
Anayasa herkese özgürlük vermeli
Hüseyin Aygün, "Demokrasilerin tam uygulanması için farklılıkları kabul etmek gerekir. Anayasalar herkese özgürlük vermelidir" dedi.
Sivas davası zamanaşımına uğrayınca Başbakanın hayatını kaybedenlerin değil, faillerin yanında bir tutum sergilediğini ifade etti. "Bu zihniyet yapısıyla oluşacak anayasa nasıl olacak merak ediyorum" diye konuştu.
Çözüm getirmeyen bir anayasanın değişmesinin gerekli olmadığını vurgulayan Aygün, "zaten baktığınızda anayasa darbeden beri 17 kez değiştirildi. Mıntıka temizliği yapılmadan yeni bir anayasa yapılmaz" dedi. (RDY/ÇT)
* "Türkiye'de Ötekileştirilenleri Anlamak" sempozyumu, "Ermeni Sorunu" ve "Kürt Sorunu" panelleriyle devam edecek. Ayrıntılı bilgi için tıklayın.
