Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) 2023 Seçim Beyannamesini yayımlandı. Erdoğan, beyannameyi Ankara Spor Salonu'nda açıkladı. Beyanname, hayat pahalılığı ve yoksulluktan yakınanlara AKP'ye oy verdikleri takdirde asgari ücretli ve emeklilerin aylıklarına zam yapmayı, emeklilik yaşının özellikle kadınlarda çocuk sayısına göre esnetilmesini, yeni evlilikleri teşvik etmek üzere "Aile ve Gençlik Bankası" üzerinden yeni evlenen çiftlere iki yılı geri ödemesiz 48 ay vadeli 150 bin lira faizsiz evlilik kredisi verileceğini vaat etti. Ancak, mevcut ekonomik ve sosyal politikaların temel yöneliminde bir değişiklik olmayacak.
Devleti güçlendirme
vaatlerinin gizlediği planlar
▶ Kaynakları, hedefleri ve vadesi belirsiz bir "Afetlere karşı risk ve kriz yönetimi bölümüyle" başlayan ve tüm diğer hedeflerin bu hedef etrafında toplandığı izlenimi verecek şekilde kurgulanan Beyanname, bakanlık ve genel müdürlüklerin gelişme planlarından aktarılmış "hedefler"i AKP'nin vaatleri olarak sunuyor. Ancak, devleti güçlendirici "parlak vaatler" arasına gizlenmiş "reform" önerileri demokratik gelecek açısından yasama, yürütme ve yargı erkleri arasındaki belirsizleşmiş kuvvet ayrımını daha da silikleştiriyor. Yargının yürütme tasallutundan çıkarılmasına yönelik hiçbir önerisi olmayan Beyanname, tersine tekçilik ve çoğunlukçuluğa yönelik antidemokratik eğilimleri pekiştirecek stratejik bir hedef ortaya koyuyor: "Siyasi parti kapatma davaları"nın açılması ve sonuçlandırılması yetkisini Anayasa Mahkemesi'nden alarak TBMM çoğunluğunun kararına -örneğin seçimleri Cumhur İttifakı ve Erdoğan kazandığı takdirde HDP'nin kapatılması davasının sonucunu doğrudan doğruya Saray'ın takdirine- bağlıyor.
▶ Beyanname, öte yandan Milli Eğitimin "tüm kademelerinde müfredata 'Değerler Eğitimi'ni entegre eden bir yaklaşım[ın] hayata geçirilmesi" adı altında, ana sınıflarından meslek içi eğitim süreçlerine kadar çalışma ve eğitim yaşamının her alanının milliyetçi, dinci, ırkçı, mezhepçi, erkek egemen, türcü, militarist endoktrinasyonunu öngören bir totaliter yönelimi haber veriyor.
▶ Beyanname, "Kadın ve erkeğin evlilik bağıyla kurulan aileyi her türlü zararlı eğilimden koruyucu tedbirler alınacak" vaadiyle, hereroseksizmin devlet zoruyla topluma dayatılmasına yönelik eğilime siyasal güç kazandırılarak, sonu kaçınılmaz olarak ahlak polisliğine varacak bir yolun açılmasına yönelik hazırlıkları "müjdeliyor".
Beyanname
AKP'nin Seçim Beyannamesinin bütünüde yer alan başlıca vaatler ve öneriler şunlar:
Aile ve sosyal yardımlar
• Annelere olduğu gibi babaların da esnek çalışma imkânlarını genişletilecek.
• Kadın ve erkeğin evlilik bağıyla kurulan aileyi her türlü zararlı eğilimden koruyucu tedbirler alınacak.
• Ülkenin dinamik nüfus yapısının korunması amacıyla doğurganlık hızını nüfus yenilenme oranının üzerinde tutacak politikaları uygulamaya devam edilecek.
• Erken yaşta evlilik ve kadına yönelik şiddet konusunda sıfır tolerans ilkesiyle çalışma sürdürülecek.
• İş ve aile yaşamını uyumlaştıracak politika ve uygulamaları geliştirilmeye devam edilecek.
• Kadınların, iş kurma ve geliştirme süreçlerini kolaylaştıracak, e-ticaret platformlarında yer almaları teşvik edllecek, finansman kaynaklarına erişim ve kooperatifler yolu ile kadın girişimciliği güçlendirilecek.
• Çocuk bakım mesleğinin kayıtlı hale gelmesi ve profesyonelleşmesi desteklenecek.
• Hem çalışmak hem çocuğuyla ilgilenmek isteyen kadının uzaktan çalışma/kısmi çalışma gibi alternatif çalışma imkânlar artırılacak.
Çalışanlara yönelik düzenlemeler
• Tüm çalışanlara kaliteli ve güvenceli bir çalışma hayatı sağlanması taahhüt edilecek.
• Pasif işgücü programlarının erişilebilirliği güçlendirecek, işsizlik sigortası fonundan yararlanma şartları kolaylaştırılacak.
• İş sağlığı ve güvenliği reformu kararlılıkla uygulamaya devam edilecek.
• Kayıtdışılıkla mücadele kararlılıkla sürdürülecek. Rehberlik ve gönüllü uyum ön planda tutacak, risk odaklı denetim kapasitesi daha da etkinleştirilecek.
• Mevsimlik tarım işçileri gibi gruplar için özel sosyal sigorta programları oluşturuacak, sosyal güvenlik kapsamını en üst düzeye çıkarılacak."
Maliye
• Finansal enstrümanlar daha da geliştirerek TL cinsi tasarruflar artırılacak.
• Para, maliye, gelirler ve finansal sektör politikalarında daha güçlü bir eşgüdüm sağlanacak.
• Tarımsal üretim, verimlilik ve lojistik planlamasını daha da güçlendirip, gıda arz güvenliğini sağlayacak, gıda fiyatlarındaki oynaklığın önüne geçilecek.
• Enerjide dışa bağımlılığı azaltıcı politikalara paralel bir şekilde vatandaşlara yansıyan enerji maliyetlerinde düşüş sağlayıcı bir yaklaşım sergilenecek
• Enflasyonun dar gelirli vatandaşlarımız üzerindeki olumsuz etkisini giderecek politikalara hız kazandırılacak.
• Kira harcamalarını düşürmeye dönük olarak sosyal konut projelerine kararlılıkla devam edilecek.
• Yönetilen-yönlendirilen fiyatların hedef enflasyona göre belirlenmesiyle enflasyonda atalet azaltılacak. Piyasalarda rekabeti bozucu yapı ve davranışlar daha yakından takip edilerek uluslararası rekabet hukuku standartları çerçevesinde etkin tedbirler alınacak.
Dijitalizasyon ve teknolojik atılım
• Yapay Zeka Stratejisiyle yapay zekâ alanının GSYH'ye katkısını yüzde 5'in üzerine çıkarılacak.
• Yapay Zeka alanında 50.000 kişi istihdam edilmesini, lisansüstü düzeyde 10.000 mezun sayısına ulaşmak ve uluslararası yapay zeka endekslerindeki sıralamalarda Türkiye'nin ilk 20 ülke arasında yer alması sağlanacak.
• Yerli yapay zeka dil modelleri geliştirilecek.
• Ülkemiz dijital dönüşümü ilgilendiren uluslararası endekslerde ilk 10'a taşınacak.
• Türkiye'yi yeni nesil elektrikli otomobil üssü haline getirme hedefi doğrultusunda, yerli otomobil TOGG'un seri üretimi yıllar içinde artırarak 2030 yılına kadar 1 milyon araca ulaşılacak.
• Stratejik yüksek teknoloji ürünlerinden mikroçiplerin tasarım, üretim ve ticarileşmesi için başta İstanbul ve Ankara illerimiz olmak üzere özel sektörü çok yıllı olacak şekilde desteklenilecek. Çip tasarımı alanında insan kaynağı havuzunun geliştirilmesi için üniversitelere altyapı, lisans, prototoip üretimi ve personel geliştirme alanlarında destek verilecek.
• Uzaya fırlatmaya hazırlanan TÜRKSAT 6A sayesinde ülkemiz, dünyada haberleşme uydusu geliştirme kabiliyetine sahip 11 ülke arasına girecek, haberleşme ve yüksek çözünürlüklü uydu görüntüsü ihtiyaçları bundan böyle milli imkânlarla karşılanacak.
• Ay Misyonu kapsamında insansız uzay aracımızın tasarım ve üretim çalışmalarını tamamlayarak bu görevde kullanılacak hibrit yakıtlı, özgün ve milli uzay roketi motoru geliştirilecek.
• Türkiye'nin insanlı ilk uzay görevi kapsamında bir Türk vatandaşının bilim misyonu ile Uluslararası Uzay İstasyonu'na gönderilmesi çalışmaları tamamlanacak.
Siyasi partiler ve erkler ilişkisi
• Siyasi Partiler Kanunu'nu özgürlükçü bir anlayışla ve çerçeve yasa şeklinde yenilenecek.
• Seçim kanunlarının mevzuattaki dağınık görünümüne son vererek bu konuda temel bir kanun düzenlenecek.
• Kamu görevine ilk defa yapılacak atamalarda, görevin niteliğinin gerektirdiği haller dışında mülakat usulünü kaldıracak, atamaları yazılı sınav sonuçlarına göre yapılacak.
• Belirli sayıda vatandaşın kanun teklifi vermesine veya bir kanunu iptal için Anayasa Mahkemesine başvurmasına imkân tanınması sağlanacak,«Halk Teşebbüsü» ile katılım güçlendirilecek.
• Dijital oylama ve müzakere yöntemleri geliştirerek ''e-demokrasi'' platformu oluşturacağız.
• Siyasi parti kapatma davalarının açılması ve kararın yerine getirilmesi TBMM iznine bağlanacak.
Halklar ve inançlar
• Alevi vatandaşlarımızın beklenti ve taleplerini karşılayan politikalarımızı artırarak devam ettirilecek.
• Roman vatandaşlarımızın başta istihdam, iskân ve eğitim olmak üzere tüm sorunlarının çözümüne hız vererek her türlü ayrımcılık zeminini ortadan kaldırılacak.
• Gayrimüslim vatandaşlarımızın herhangi bir ayrımcılığa maruz bırakılmaksızın temel hak ve özgürlüklerinin güvence altına alınması ve inançlarının özgür bir şekilde yaşamalarının sağlanması hukuk devletinin güvencesi altında olmaya devam edecektir.
• İnsan Hakları Eylem Planını geliştirerek uygulamaya devam edilecek.
Avrupa Birliğiyle uyum ve yeni anayasa
• Başta AİHM ve BM İnsan Hakları Konseyi olmak üzere uluslararası insan hakları mekanizmaları ile işbirliğimizi geliştirilecek.
• Avrupa Birliği'ne üyelik süreci karşılıklı hak ve yükümlülükler çerçevesinde, ortaklık hukukunun yenilenme ihtiyaçlarını da gözeterek kararlılıkla sürdürülecek.
• Tamamen milli iradeden doğan, geniş katılımlı, çoğulcu, özgürlükçü, baştan sona milletin temsilcilerinin hazırlayacağı yeni anayasayı Türkiye yüzyılına kazandırılacak.
Adalet
• Adil yargılanma hakkını tüm unsurlarıyla birlikte anayasada münhasıran ve daha ayrıntılı şekilde düzenleyecek, anayasal güvenceyi güçlendirilecek.
• Soruşturmaların etkin ve eksiksiz yürütülmesi suretiyle delil toplama işlemlerinin duruşmalara bırakılmaksızın savcılıkça tam ve eksiksiz bir şekilde yapılması temin edilecek.
• Adalet Bakanlığına bağlı adli kolluk teşkilatı kurulacak. Böylece polisin adli ve idari görevleri arasındaki ayrımı kesin olarak belirlenecek, adli soruşturmaların etkinliğini artırılacak.
• Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçunun unsurlarını genişletilecek, cezasını artırılacak.
• Kesin nitelikteki mahkeme kararlarına karşı mahallinde itiraz yolu
getirerek vatandaşların hak arama özgürlüğü güçlendirilecek.
• Hakimler Kurulu ve Savcılar Kurulu olmak üzere iki ayrı üst meslekurulu oluşturacağız.
• Coğrafi teminat hayata geçirilecek.
• HSK'nın ihraç kararı dışındaki disiplin kararlarına karşı da yargı yolu açılacak.
• Hâkim ve savcıların atama, nakil ve terfi sistemini, objektif ölçütlere dayalı ve liyakat esaslı olarak geliştirilecek.
• İstinaf mahkemelerinde görev yapan hâkim ve savcıların talepleri dışında belirli bir süreden önce ilk derece mahkemelerine atanamayacaklarına ilişkin güvence getirilecek.
• Yüksek yargı üyeliğine seçilebilmek için en az 50 yaş ile birinci sınıf olmanın yanı sıra belli bir mesleki kıdem şartı getirilecek.
• Hâkimlik ve savcılık mesleğinde emeklilikte yaş haddini yükseltilecek.
Eğitim
• Eğitimin tüm kademelerinde müfredata "Değerler Eğitimi"ni entegre eden bir yaklaşım hayata geçirilecek.
• Mesleki eğitim merkezlerinde çırak ve kalfa sayısı 2 milyona çıkartılacak.
• 5 milyon öğrencimize verilmekte olan ücretsiz öğle yemeği desteğini devlet okullarımıza yaygınlaştırılacak.
• Tüm öğretmenler her yıl hizmet içi eğitime tabi tutulacak.
• Çocukların yetenek ve becerilerine uygun alanlara yönelmelerini güçlendirecek yeni mekanizmalar geliştirilecek.
• Tüm okullarda etüt imkanlar yaygınlaştırılacak, velilerimizin iş hayatıyla okul programlarını uyumlaştırılacak.
• Ortaöğretim sistemi üzerindeki baskıyı azaltmak amacıyla yükseköğretime geçişteki sınavların yılda birden çok kez yapılması sağlanacak.
• Bilgi üretme ve araştırma-geliştirme kapasitemizi daha da artırmak için doktora eğitimini cazip hale getirerek, yıllık mezun sayısını 9 binden 25 bine çıkarılacak.
• Uluslararası öğrenci sayısı 260 binden 1 milyona çıkarılacak, Türkiye dünyada en çok tercih edilen ilk beş ülkeden biri yapılacak.
• Uluslararası sıralamalarda ilk 500'de en az 10 üniversitenin yer alması sağlanacak.
Sağlık
• Yerli ve milli aşı üretim kapasitesi daha da artırılacak ve Türkiye bu alanda önemli bir ihracatçı konumuna getirilecek.
• Sağlık turizminin geliştirilmesi için akreditasyon ve denetim altyapısı güçlendirilecek.
• Evde bakım ve teletıp uygulamalarının kapsamı genişletilecek.
• Aile diş hekimliği uygulaması hayata geçirilecek.
• Palyatif bakım hizmetleri kapasitesi arttırılacak.
• COVID-19 örneğinden hareketle olası ani sağlık şoklarına karşı mevcut erken uyarı sistemleri daha da geliştirilecek.
(AEK)
