Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun (HSYK) yapısında değişiklik öngören yasa teklifini Meclis Başkanlığı'na sundu.
52 madde ve 26 sayfadan oluşan teklife göre, Adalet Bakanı’nın yetkilerinin artırılması öngörülüyor. HSYK’nın yapısı son olarak 12 Eylül 2010’daki referandumla değişmişti.
Teklif, Hakim ve Savcılar Kanunu, Adalet Akademisi Kanunu, Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun, HSYK Kanunu, Yargıtay Kanunu, Anayasa Mahkemesi Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'da değişiklik öngörüyor.
Öngörülen diğer değişikliklerden bazıları şöyle:
HSYK Başkanı
HSYK Başkanı'nı Teftiş Kurulu Başkanı'nı, Teftiş Kurulu başkan yardımcılarını ve genel sekreter yardımcılarını atayacak, yargı yetkisinin kullanımına ilişkin hususlar hariç olmak üzere ilgili dairelerin görüşü alınmak suretiyle yönetmelik çıkaracak ve genelge düzenleyecek, dairelerden birine gelen ve olağan çalışmalar ile karşılanamayacak oranda artan işlerden bir kısmını diğer bir daireye verecek, Kurul üyeleri hakkındaki suç soruşturması ile disiplin soruşturma ve kovuşturma işlemlerini yürütecek ve bu konuda gerekli kararları verecek.
Daha önce bu görev Genel Kurul’a aitti.
Savcı genelgesi
HSYK Kanunu'ndaki, HSYK'nın görevleri arasında bulunan, "Yargı yetkisinin kullanımına ilişkin hususlar hariç olmak üzere, hakimlerin idari görevleri ile delilleri değerlendirme ve suçu niteleme yetkisi hariç olmak üzere savcıların adli görevlerine ilişkin konularda genelge düzenleme" hükmü Genel Kurul’dan Kurul Başkanı’na geçiyor.
Disiplin işlemleri
Mevcut hali “Kurul Başkanı, disiplin işlemleriyle ilgili Genel Kurul toplantılarına katılamamaktadır” olan madde, “Kurul Başkanı, disiplin işlemleriyle ilgili Genel Kurul toplantılarına katılabilecektir” şeklinde değiştirildi.
Dairelerde üye sayısı/seçimi
Yapılan düzenlemeyle Kurulun birinci ve ikinci dairesinin beş, üçüncü dairesinin onbir üyeden oluşuyor. Şu anda her dairede yedi üye var.
Üyelerin hangi dairede asıl ve tamamlayıcı üye olarak görev yapacağına Başkan tarafından karar verileceği hüküm altına alınıyor. Mevcut durumda karar Genel Kurul’un.
Daire başkanları
Daire başkanlarının Başkan yani Adalet Bakanı tarafından teklif edilecek iki aday içinden Genel Kurul tarafından seçileceği öngörülüyor.
Teklif ile birlikte Adalet Bakanlığı Müsteşarının daire başkanı olmasını yasaklayan hüküm yürürlükten kaldırılıyor.
Tetkik hakimleri
Mevcut durumda, tetkik hakimlerinin seçiminde Genel Kurul üye tamsayısının salt çoğunluğuyla, 12 üyeyle karar verilir.
Değişiklikle, ilk toplantıda toplantı veya karar yeter sayısının sağlanamaması halinde üç gün içinde yapılacak ikinci toplantıda, katılanların en yüksek oyunu alan kişinin ataması yapılıyor.
Ayrıca şöyle bir ibare de ekleniyor: “Bu fıkradaki şartları taşıyan hakim ve savcılar arasından Başkan tarafından geçici görevlendirme yapılabilir.”
“HSYK’yı kim yargılayacak?”
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 27 Aralık’taki konuşmasında HSYK ile ilgili şunları söylemişti:
“Buradan suç duyurusunda bulunuyorum. Başsavcı, savcının nasıl bilgi sızdırdığını açıkladı. HSYK burada suç işledi.”
“Adli Kolluk'la ilgili bir dava sürerken kalkıp açıklama yapıyorlar. Anayasa'nın 138. Maddesine aykırı hareket ediyorlar.”
“Bu HSYK’yı kim yargılayacak. Öyle bir yetkim olsa anında yargılayayım. Kim yargılayacak biliyor musunuz? Millet. Son günlerde iki şey söyledim. Ya millet ya zillet.”
“Bir savcı adliyenin önünde bildiri dağıtıyor. Böyle bir savcı bizim için adaletin yüz karasıdır. HSYK sen bu savcıyla ilgili ne yapacaksın.”
* Kanun teklifinin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
