Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Fransa’da bir kadın çalışanın üstü tarafından uğradığını iddia ettiği cinsel şiddet olayında devletin yükümlülüklerini yerine getirmediğine hükmetti. Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 3. maddesi (insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele yasağı) ile 8. maddesinin (özel hayata saygı hakkı) ihlal edildiğine karar verdi.
Başvurucu E.A., 1983 doğumlu bir Fransa vatandaşı. 2010 yılında geçici bir sözleşmeyle bir devlet hastanesinin eczane bölümünde işe başladı. Burada bölüm başkanı olan Dr. K.B.’nin gözetiminde çalışıyordu.
2013 yılında E.A., psikolojik rahatsızlıklar nedeniyle uzun süreli rapor aldı ve psikiyatri servisine yatırıldı. Bu süreçte doğrudan amiri olan A.K.’ya, Dr. K.B. ile aralarında bir ilişki olduğunu; ancak ilişki sırasında tacize uğradığını anlattı. İlişkinin sadomazoşist nitelikler taşıdığını, kendisini baskı altında hissettiğini ve rızası dışında cinsel ilişkiye zorlandığını söyledi.
Savcılığa bildirildi, doktor görevden uzaklaştırıldı
30 Temmuz 2013’te hastane yönetimi, E.A.’nın anlattıklarını Cumhuriyet Savcılığı’na bildirdi. Raporda özellikle “zorla cinsel ilişki” ve “etki altında bırakılma” ifadelerine yer verildi. Ardından Dr. K.B., 5 Ağustos 2013’te görevden uzaklaştırıldı ve daha sonra kamu hastaneleri hekim kadrosundan ihraç edildi.
Başvurunun gerekçesi
E.A. ve İşyerinde Kadınlara Yönelik Şiddete Karşı Avrupa Derneği (AVFT), Fransa’daki mevcut ceza mevzuatının rızaya dayanmayan cinsel eylemler konusunda yetersiz kaldığını savundu. Başvuruda, Fransız makamlarının etkili bir soruşturma yürütmediği, failin cezalandırılmasını sağlamadığı ve mağdurun süreç boyunca ikincil mağduriyete uğratıldığı belirtildi.
AİHM kararı
Strazburg’daki mahkeme, Fransa’nın başvurucuya yönelik yükümlülüklerini yerine getirmediğine hükmetti. Kararda, cinsel şiddet iddialarının etkin şekilde soruşturulmadığı, mağdurun yeterince korunmadığı ve devletin pozitif yükümlülüklerini ihlal ettiği ifade edildi.
Mahkeme, bu gerekçelerle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin:
*3. maddesinin (insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele yasağı),
*8. maddesinin (özel hayata saygı hakkı) ihlal edildiğine karar verdi.
Karar, Fransa’da cinsel şiddet davalarının yürütülüş biçimine dair önemli bir uyarı niteliği taşıyor. Özellikle rıza unsurunun yasal çerçevede ele alınışı ve mağdurların korunması konusunda devletin daha kapsamlı adımlar atması gerektiği vurgulanıyor.
Erkek Şiddeti Çetelesi
(EMK)
