AİHM, Siyasi Açıklamalara Cezayı Görüşecek

AİHM, yarın, bir basın açıklaması yaptığı için hapse mahkum edilen Emeğin Partisi (EMEP) Ankara Şube Başkanı Haydar Kaya'nın başvurusunu ele alacak.

Kaya, 1997'de "kin ve düşmanlığa tahrik" iddiasından cezaya çaptırılmasının ifade özgürlüğü hakkını kısıtladığını savunuyor.

Ukrayna'da kaybedilen gazeteci de AİHM'lik

Adil yargılanmadığını da savunan EMEP yöneticisi Kaya, başvurusunu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 10 ve 6/1 maddelerine dayandırdı; ceza nedeniyle partiden uzaklaştırılması sonucu da sözleşmenin "örgütlenme hakkı"nı düzenleyen 11. maddesinin çiğnendiğini savundu.

AİHM'in ele alacağı diğer bir dosya da 16 Eylül 2000'den beri kaybolan Ukraynalı gazeteci Guéorgui Gongadzé ile ilgili. ABD'de yaşayan eşi Miroslava Gongadzé, gazetecinin kaçırıldıktan sonra öldürüldüğünü, devletin de onun can güvenliğini sağlamada ihmalkarlık ettiğini savunuyor.

Başvuru, yaşam hakkını düzenleyen sözleşmenin 2. maddesinden yapıldı. Ancak eşi, yaşadığı korku ve belirsizlik ortamı ile Guéorgui Gongadzé ile ilgili soruşturmanın çelişki, belirsizlik ve eksiklikler içermesi nedeniyle de acı çektiğini, bunun kendisini ülkeden ayrılmak zorunda bıraktığını bildirerek Sözleşmenin " insanlık dışı ve alçaltıcı muamele yasağı" na dair 3. ve "mahkemeye etkin başvuru hakkı"na ilişkin 13. maddenin çiğnendiğini savunuyor.

Abdullah Aydın'ın başvurusu 10 Kasım'da görülecek

Strasbourg Mahkemesi, 10 Kasım'da ise, Halkevleri Derneği'nin bir etkinliğinde yaptığı bir konuşmadan "bölücülük" iddiasıyla hapse mahkum edilen Keçiören Halkevi Genel Sekreteri Abdullah Aydın'ın başvurusunu değerlendirecek.

Bu konuşması nedeniyle 1998'de bir yıl hapisle cezalandırılan Aydın da, başvurusunu 10 ve 6. maddeler temelinde yaptı.

HADEP ve açlık grevleri AİHM'de

Aynı gün, Halkın Demokrasi Partili (HADEP) Diyarbakır Belediye Başkanı Feridun Çelik ve HADEP Yönetim Kurulu üyesi Mehmet Salih Yıldız'in başvuruları da AİHM'in gündemine gelecek.

İzinsiz eylem düzenledikleri gerekçesiyle Şubat 1999'da gözaltına alınan iki HADEP'li yönetici, yasalara aykırı şekilde gözaltına alındıkları ve gözaltında uzun tutuldukları gerekçesiyle özgürlük ve güvenlik hakkından mahrum edildiklerini (5/1-3) savunuyorlar.

AİHM'e yapılan ve 10 Kasım'da görüşülecek diğer bir dava da, örgüt üyeliği iddiasıyla uzun süreli hapis cezalarına çarptırılan, hapsedilen ve uzun süreli açlık grevi nedeniyle de tahliyen edilen dokuz Wernicke-Korsakoff'lu ile ilgili.

AİHM nedir?

AİHM, Avrupa Konseyi'ne üye devletlerce 1959'da Fransa'nın Strasbourg kentinde kuruldu. Mahkeme, 1950'de kabul edilen Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne ilişkin insan hakları ihlal iddialarını inceliyor.

1 Kasım 1998'den beri başvuruları tam gün ele alan mahkeme, olağan şekilde başvuruların kabul edilebilirlik veya esastan incelemelerini 7 yargıçlı dairelerde, istisnai olarak da, 17 yargıçlı Büyük Dairelerde yapıyor. Kararların yerine getirilip getirilmediğinin takibi Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nce yerine getiriliyor. (EÖ/KÖ)