Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Afyon Kocatepe Üniversitesi'nin seçmeli Kürtçe dersi istedikleri için disiplin cezası verdiği 18 öğrenciyi haklı buldu; eğitim haklarının ihlal edildiğine karar verdi.
Mahkeme, bugün (3 Mart) aldığı kararda, dilekçe vermelerine karşılık üniversitenin öğrencilere iki dönem uzaklaştırma cezası vermesini makul olmayan ve orantısız bir ceza olarak nitelendirdi.
Karara göre, öğrenciler dilekçe vererek suçlanmayı hak edecek bir şey yapmadı, şiddete, üniversitede düzeni ve barışçıl ortamı bozacak hiçbir şeye çağrıda bulunmadı. Ayrıca verdikleri dilekçe, üniversite yönetiminin ve yerel mahkemelerin iddia ettiği gibi üniversitedeki nüfusu dil, ırk, din ya da mezhep yönünden kutuplaştırıcı bir etkinlik olarak da yorumlanamaz.
AİHM, daha sonra idari yargı tarafından bu ceza kaldırılmış olsa da, öğrencilerin iki dönem kaybının üzücü olduğunu da belirtti ve her bir öğrenciye manevi tazminat olarak 1.500'er avro ödenmesine karar verdi.
Yargıç Cabral Barreto: İfade özgürlüğü ihlali var
Yargıçlardan Portekizli Ireneu Cabral Barreto'ysa, Türkiye'nin öğrencileri cezalandırarak ifade özgürlüğünü ihlal ettiğini düşünen ayrı bir metin yazdı. Cabral Barreto'ya göre, cezayı orantısız olarak nitelemek, bu tür dilekçelere karşı "orantılı ceza"nın kapısını aralayabilir.; bu da çok tehlikeli olabilir.
Danıştay iptal etti ama, iki dönem okuldan uzak kaldılar
Öğrenciler, 27 Aralık 2001'le 4 Ocak 2002 arasında üniversite yönetimine seçmeli Kürtçe dersi açılmasını isteyen dilekçelerini verdiler. Ancak üniversite yönetimi birini bir dönem, diğerlerini ikişer dönem olmak üzere, disiplin cezasıyla okuldan uzaklaştırdı.
Yerel mahkemeler, öğrencilerin yürütmeyi durdurma ve iptal için başvurularını reddetti. Gerekçeleri, öğrencilerin "PKK'nin yeni sivil itaatsizlik stratejisinin parçasını temsil ettiği" ve dilekçelerinin üniversitede kutuplaşmaya yol açacağıydı.
Ancak Aralık 2003'te Danıştay öğrencileri haklı buldu ve kararı bozdu. Yerel mahkeme de seçmeli Kürtçe dersleri isteyen dilekçeleri Türkiye yüksek öğretiminin genel amaçlarıyla uyumlu bularak disiplin cezalarını kaldırdı.
Ama bu arada öğrenciler iki dönem kaybetmiş oldular. Haklarındaki yasadışı silahlı örgüte yardım ve yataklık suçlamalarından da aklandılar. Öğrenciler, AİHM'ye Ağustos 2002'de başvurmuşlardı. (TK)
