İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Daire'nin, Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) önceki Eş Genel Başkanlarından Selahattin Demirtaş'ın tahliye edilmesine karar verdiğini hatırlatarak, "Hukuka aykırı şekilde tutulan muhalif siyasetçiyi serbest bırakın" dedi.
TIKLAYIN - AİHM Büyük Daire: Demirtaş'ı derhal tahliye edin
Bir açıklama yayınlayan HRW, AİHM Büyük Daire'nin 22 Aralık 2020 tarihli kararını müteakiben muhalif bir siyasetçi olan Selahattin Demirtaş'ın tutukluluğuna son verilerek, derhal serbest bırakılması gerektiğini söyledi.
"Demirtaş'ın serbest bırakılmasını zorunlu kıldı"
HRW açıklamasında şöyle dedi:
"Büyük Daire, kararında Türkiye hükümetinin, Demirtaş'ı tutuklayıp ve tutukluluğunu dört yıldan fazla sürdürerek onun siyasi faaliyetlerini engellemek, seçmenleri, seçilmiş temsilcilerinden mahrum bırakmak, 'demokratik bir toplumun temeli olan çoğulculuğu ve siyasi tartışmayı kısıtlamak yönünde örtülü amaçlar taşıdığı' ifadelerine yer verdi. Büyük Daire, Demirtaş'ın derhal serbest bırakılmasını zorunlu kıldı."
"Türkiye hükümeti gecikmeden harekete geçmeli"
İnsan Hakları İzleme Örgütü Avrupa ve Orta Asya Direktörü Hugh Williamson ise kararla ilgili olarak şunları söyledi:
"Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin bu çok güçlü kararı, Türkiye hükümetinin Selahattin Demirtaş'ı siyasi nedenlerle hapiste tuttuğunu doğrulamaktadır. Karar, Erdoğan hükümetinin rakipleri siyasi sahneden atmak ve özgür demokratik tartışma ortamını baskılamak amacıyla tutuklama ve yargılamaları nasıl araçsallaştırdığını gösteriyor.
"Demirtaş'ın derhal serbest bırakılması çağrısında bulunan Büyük Daire kararı, onun tahliye edilmemesinin hak ihlallerini uzatacağını ve Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını uygulama yükümlülüğünü ihlal edeceğini de belirtmektedir. Türkiye hükümeti gecikmeden harekete geçmeli ve kararın Demirtaş'ın mevcut tutukluluğuna uygulanmadığı yönündeki yanıltıcı argümanlarla bu kararı göz ardı etmemelidir."
İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün açıklaması özetle şöyle devam ediyor:
"Demirtaş'ın haklarına yönelik ihlali sürdürdüğü..."
"Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın hükümetine muhalif Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski eş başkanı Demirtaş, 4 Kasım 2016'dan bu yana Türkiye'nin batısındaki Edirne F Tipi Cezaevi'nde tutuluyor.
"Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Büyük Dairesi, Demirtaş davasında mahkemenin Dairelerinden birinin 20 Kasım 2018 tarihinde verdiği karara karşı yapılan başvuruya ilişkin karar verdi. Hem Daire hem de Büyük Daire, Türkiye'nin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 5. maddesinin 3. fıkrasını (özgürlük hakkının tutukluluğun uzatılmasına ilişkin yönü), 1. protokolünün 3.maddesini (serbest seçim hakkı) ve 18. maddesini (Sözleşmedeki haklara getirilecek sınırlamaların kötüye kullanılması) ihlal ettiğini tespit ettiler.
"Ancak Büyük Daire, Türkiye'nin geçmiş eylemlerine de değinerek Demirtaş'ın ilk tutuklanmasını haklı çıkaracak makul bir şüphenin bulunmadığını da tespit etti ve Madde 5.1'in ihlaline karar verdi. Büyük Daire, Demirtaş'ın tutukluluğunun siyasi amaçlar taşıdığına ilişkin Daire'nin daha önceki argümanlarını derinleştirdi ve detaylandırdı (5. madde ile birlikte 18. madde) ve Demirtaş'ın ifade özgürlüğünün ihlal edildiğini tespit etti (Madde 10).
"22 Aralık tarihli Büyük Daire kararı, 6-8 Ekim 2014 tarihleri arasında Türkiye'nin güneydoğusunda ölümlerin yaşandığı protestolarla ilgili bir soruşturma kapsamında Demirtaş'ın 20 Eylül 2019'dan bu yana süren tutukluluğuna da atıfta bulunuyor. Büyük Daire, Demirtaş'ın 2 Eylül 2019'a kadar tutuklu kaldığı ve yargılanmaya devam ettiği ana davada yer alan 'eylem ve olayların' da temelinin aynı olduğunu belirleyerek, bunun aynı olayların 'yeni bir hukuki vasıflandırması' olduğunu tespit etti. Başka bir deyişle, Büyük Daire, Demirtaş'ın devam eden yargılamasına ve geçmiş tutukluluğuna esas alınan, müdahil olduğu iddia edilen olayların ikinci bir soruşturmaya da esas alındığını ifade etti.
"Büyük Daire, 'aynı verilere dayalı olarak tutukluluğun devam etmesinin Demirtaş'ın haklarına yönelik ihlali sürdürdüğü ve Mahkeme'nin kararlarına uyma yükümlülüğünü ihlal ettiği' sonucuna ulaştı. Mahkeme, bu doğrultuda davalı Devletin başvuranın derhal serbest bırakılmasını sağlamak için gerekli tüm önlemleri alması gerektiğine karar verdi."
(AÖ)
