AİHM'in Peçe Yasağı Kararı Hak İhalilidir

İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch) yaptığı bir açıklamada, AİHM'in Fransa'nın peçe takılmasına yönelik yasağını onaylayan kararının Müslüman kadınların haklarını ihlal ettiğini belirtti.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Fransa’da 2011 yılında yürürlüğe giren ve sokak da dahil olmak üzere kamuya açık her türlü mekanda kadınların yüzlerini tamamen kapatarak dolaşmalarını yasaklayan yasanın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ile uyumlu olduğuna hükmetti.

İnsan Hakları İzleme Örgütü, yasağı savunanların sık sık yasağın yüzlerini örtmeye zorlanan kadınları özgürleştirdiğini ileri sürdüğünü hatırlatarak bunun gerçek olmadığını belirtti:

"Ne var ki yasak gerçekten de yüzlerini örtmemeye zorlanan kadınları evlerinde kapalı kalmaya zorlayabilir, onların toplu taşıma araçlarını kullanmalarını, kamuya açık binalara girmelerini ve hatta sokakta yürümelerini engelleyebilir ve böylece toplumdan daha da fazla soyutlanmalarına neden olabilir."

Örgüt, böylesi yasakların Müslüman kadınların din ya da cinsiyet temelli bir ayırımcılığa uğramama haklarını ihlal ettiğini belirterek Fransa'nın kadınları kamuya açık alanlardan dışlamadan koruması istedi.

AİHM'den ilk karar

AİHM kararında Fransız hükümetinin yasağın kadın ve erkekler arasındaki eşitliği ve güvenliği sağlamak için gerekli olduğu yönündeki tezini reddetse de, yüzün tümünü örten peçenin bireyler arasındaki etkileşimi engellediği yönündeki tezini kabul etti.

Azınlıkta kalan yargıçlar ise yazdıkları muhalefet şerhinde, yasağın meşru bir amacı hedeflediği tezini reddettiler ve yasağın her halükarda aşırı geniş kapsamlı olduğunu ve demokratik bir toplumda gerekli olmadığını belirttiler.

Ne olmuştu?

Davayı açan  S.A.S. isimli Fransa vatandaşı müslüman bir kadın yasağın, din ve ifade özgürlüklerini ve özel yaşamın mahremiyeti hakkını ihlal ettiğini iddia etmişti. Ayrıca yasağın cinsiyet, din ve etnik köken temelinde ayırımcı olduğunu da ileri sürmüştü.

Söz konusu yasa kamuya açık alanlarda yüzün tümünü örten giysiler giymeyi 150 euro para cezası ve/veya zorunlu vatandaşlık eğitimi ile cezalandıran bir suç olarak tanımlıyor.

Yasa ayrıca, haklı olarak, başka bir insanı yüzünü örtmeye zorlamayı bir yıla kadar hapis ve 30 000 euro para cezasıyla veya söz konusu şahıs reşit değilse, iki yıla kadar hapis ve 60 000 euro para cezasıyla cezalandırılan bir suç olarak tanımlıyor. 

594 kadına ceza kesildi

Yasa yürürlüğe 2011 yılının Nisan ayında girdi. Fransız Laiklik Gözlemevi'nin (Observatoire de la laïcité) verilerine göre, yasağın yürürlüğe girdiği andan 2014 yılının Şubat ayına dek, emniyet görevlileri 594 kadına peçe taktıkları için para cezası kesti. Bu kadınların birçoğuna, birden fazla defa para cezası kesildi.

Yüzün tümünü örten peçelere yönelik benzer yasaklar, Belçika'da ve İspanya'nın Katalonya bölgesindeki bazı şehirlerde de yürürlükte. (NV)